Je bent smoorverliefd geworden op een man via een datingsite. Hij is lief, mooi, stoer en hij heeft wat geld nodig. Natuurlijk maak je het bedrag dan over. Geen probleem. Toch?
Voorbeeld
Anouk Vrelink (55) uit Apeldoorn schaamt zich er nog steeds voor. In februari 2013 schreef ze zich in op de bekende en gerenommeerde datingsite Relatieplanet. Stiekem, want ze was op dat moment nog getrouwd. De Apeldoornse: “Ik kon voor mijn gevoel niet anders. Mijn man zag mij niet meer staan. Ik was labiel en hunkerde naar liefde en aandacht.”
Ze kon haar geluk niet op toen ze online een leuke Canadees ontmoette. Hij heette Tom en zag er goed uit. Hij stuurde haar veel leuke foto’s van zichzelf en van familie en vrienden. En het belangrijkste: hij vond haar helemaal geweldig. Ze voerden eindeloze chat- en telefoongesprekken en voor ze het wist, was ze hopeloos verliefd.
Geldnood
Maar toen kwam de eerste kink in de kabel. De Canadees vroeg haar een cheque te innen, omdat hem dat tijdens een zakenreis zelf niet lukte. Ze vertrouwde hem volledig en maakte direct 1500 euro naar hem over. Hij zei immers dat hetzelfde bedrag op de cheque voor haar was. Vrelink ontdekte al snel dat het document vals was. “Het kwam op dat moment niet in mij op dat hij de boel bedonderde. Ik dacht juist dat iemand hem had belazerd.”
Toen Tom haar later weer vroeg om geld op te sturen, deed ze dat ook. Want hij had wederom een heel goed verhaal klaar. Hij zat gewoon tijdelijk in geldnood, omdat hij zijn huis van 9 ton aan het verkopen was. Als dat eenmaal geregeld was, stond niets hun geluk meer in de weg. Maar het liep allemaal anders. Vrelink viel langzaam ten prooi aan datingfraude. Toen dit pijnlijke besef tot haar doordrong, was het al te laat. Ze raakte in totaal 20.000 euro kwijt aan de fraudeur die geen Tom bleek te heten en al helemaal niet uit Canada kwam. Hoewel hij goed Engels sprak, kwam ze er via de Fraudehelpdesk achter dat het om een Nigeriaanging die een vals profiel had aangemaakt op Relatieplanet met gejatte foto’s van andermans Facebook-profiel. Dit alles maakte haar tot een emotioneel wrak; ze had dringend psychologische hulp nodig.
Werkwijze
Vooral vrouwen vallen aan datingsfraude ten prooi. Ze komen in contact met hun, in eerste instantie charmante, date via bekende datingsites als Relatieplanet en Parship. Maar ook steeds vaker via Facebook, waar de fraudeurs op zoek gaan naar openstaande profielen van alleenstaanden. Ze kiezen hun slachtoffers zorgvuldig uit: vaak mensen in een kwetsbare positie die bijvoorbeeld net hun partner hebben verloren of een scheiding achter de rug hebben.
De werkwijze van de oplichters is telkens dezelfde. Ze noemen zichzelf gewoon Jan, Piet of Sonja. Ze hebben een degelijke baan en goede familiecontacten. En om het allemaal nog echter te laten lijken, staan op hun pagina leuke kiekjes van familie en vrienden. Allemaal ontvreemd van andermans profielen op Facebook of bijvoorbeeld van iemands persoonlijke website. De oplichters komen veelal uit Afrika en het Oostblok. Maar daar komen de slachtoffers pas achter als het al te laat is.
Hun zogenaamde liefde palmen de daders veelal in door veel prijs te geven van zichzelf, zodat het slachtoffer dat ook doet. Net zoals loverboys tienermeisjes versieren. Ze hebben een vlotte babbel en winnen op listige wijze steeds meer vertrouwen. “Als ze horen dat iemand onlangs zijn partner heeft verloren, dan hebben zij bijvoorbeeld hetzelfde meegemaakt”, weet Lotte Reijmer van de Fraudehelpdesk. “Of ze zijn net als hun contactpersoon gescheiden, met een erfenis bezig of stiekem op zoek naar nieuw liefdesgeluk. Hoewel ze soms ook andere trucs verzinnen.”
Dolverliefd
De daders hebben één ding gemeen: ze overladen hun potentiële geldbron met complimenten en positieve aandacht. Net zo lang totdat het slachtoffer dolverliefd wordt. En dat is het moment waarop ze toeslaan. Want dan gebeurt iets waardoor plotseling geld nodig is: een ongeval, verlies van documenten, problemen bij het overboeken van de erfenis. Keer op keer zit het tegen en wordt om geld gevraagd.
Slachtoffers zijn in deze fase moeilijk te overtuigen dat er sprake is van fraude en ze maken het geld over. Dat doen ze veelal via money transfers, die moeilijk te traceren zijn, zoals Western Union en Moneygram. De Fraudehelpdesk werkt daarom samen met deze bedrijven om erachter te komen onder welke namen de fraudeurs werken, zodat consumenten op tijd gewaarschuwd kunnen worden.
Lieve vriendinnen
Vrelink kreeg uiteindelijk argwaan. Ze vroeg Tom om een kopie van zijn paspoort. En de Fraudehelpdesk liet haar al snel weten dat het document vals was. “Maar zelfs toen wilde ik het niet horen en geloven”, herinnert Vrelink zich. “Totdat ik weer geld moest overmaken en ik er niet langer omheen kon. Ik heb hem kapot gescholden. Ik was er helemaal stuk van en ben een jaar lang elke week in therapie geweest.”
Inmiddels heeft de Apeldoornse haar leven weer aardig op de rit. Ze is gescheiden van haar man en heeft nu een eigen huis. Maar met haar dochter heeft ze door de situatie een moeizame relatie. Of ze nog eens op een datingsite op zoek gaat naar een nieuwe partner? “Misschien wel. Maar voorlopig heb ik het heel erg naar mijn zin in mijn eentje. Ik heb heel lieve vriendinnen met wie ik veel leuke dingen doe. En mijn ex en ik gaan ook steeds beter door één deur. Hij heeft me zelfs naar dit interview gebracht. Wie weet zit er nog een toekomst in voor ons. Maar terug naar hoe het was tussen ons, dat wil ik nooit meer.”
*De naam van Anouk Vrelink is om redenen van privacy gefingeerd.
Tom is nooit gepakt.
Aanwijzingen
Is uw internetliefde echt of niet? Waarschijnlijk wel, maar wees alert als u een van de volgende aanwijzingen herkent:
- Soms ziet u aan het mailadres waar de fraudeur vandaan komt. Populaire afzenders zijn: West-Afrikaanse landen zoals Nigeria, Engeland, Spanje, Zuid-Afrika, Roemenië, Rusland en Oekraïne. Maar ze komen ook weleens gewoon uit Nederland.
- De correspondentie verloopt vaak in gebrekkig Engels.
- Er worden ‘zielige’ verhalen verteld.
- De communicatie gaat via e-mail of chat en niet via een webcam.
- U hebt uw date ontmoet via Facebook en de dader speelt in op informatie die online staat.
- Uw date uitte onmiddellijk zijn of haar gevoelens.
- Zijn/haar foto’s zouden zo uit een tijdschrift kunnen komen.
- Hij of zij beweert Amerikaans te zijn en in het buitenland te werken.
- Er is sprake van tragische gebeurtenissen waardoor telkens geen echte ontmoeting kan plaatsvinden.
- Tot slot: hij/zij vraagt geld voor bijvoorbeeld een ticket, medisch noodgeval, visa, hotel- of ziekenhuisrekening, een kind of ander familielid.
- Schade: tienduizenden euro’s per persoon
Bij de Fraudehelpdesk kwamen vorig jaar 375 meldingen binnen. 79 van deze slachtoffers raakten geld kwijt aan de oplichter. En niet zo’n beetje ook. Het totale schadebedrag bedroeg 4.645.608 euro. Dat is maar liefst 58.805 euro per persoon. In 80 tot 90 procent van de gevallen gaat het om senioren. Veelal vrouwen. De organisatie verwacht dat het totaal aantal meldingen in 2014 weer hoger zal zijn dan het jaar ervoor.
Na vier jaar van meldingen en onderzoek weten ze bij de Fraudehelpdesk dat zij slechts 10 procent van alle gevallen binnenkrijgen. De meeste mensen durven niet te vertellen dat zij zijn opgelicht. Het werkelijke probleem is dus groter dan het cijfermateriaal schetst.
Meer advies? Kijk op: www.fraudehelpdesk.nl/datingfraude