Dit moet je doen bij een tekenbeet of na contact met de eikenprocessierups

In de warmere maanden genieten we van het heerlijke weer en de bloeiende natuur. Recreatie buitenshuis brengt naast veel goede dingen ook risico’s met zich mee. Wees er bewust van dat teken en eikenprocessierupsen in deze periode het meest actief zijn. Zonder dat je het door hebt, kan je in aanraking komen met deze vervelende beestjes. Er hoeft geen direct contact te zijn geweest met rupsen om klachten te krijgen. De brandharen van rupsen kunnen worden verspreid door de wind en door het wegbranden en/of wegzuigen van de nesten.

Schadelijk

Eikenprocessierupsen zijn schadelijk voor je gezondheid. De brandharen van de rups kunnen de huid, ogen en luchtwegen binnendringen. Dit leidt tot jeuk en/of uitslag en kan ernstige ontstekingen veroorzaken. Door brandharen in te ademen, kun je last krijgen van een geïrriteerde neus of keel. Ook kunnen je ogen irritatie gaan vertonen. In zeldzame gevallen kan het gebeuren dat de brandharen de diepere slijmvlieslagen van het oog binnendringen. Wanneer deze niet operatief worden verwijderd, kan dit leiden tot blindheid.

Vaak duurt het een paar uur voordat zich de eerste klachten voordoen. Over het algemeen verdwijnen de symptomen binnen enkele dagen tot weken, mits geen herhaald contact optreedt. Hoe vaker je in aanraking komt met de eikenprocessierups, hoe heviger de gezondheidseffecten bij elk nieuw contact.

Juiste behandeling

Om verdere verspreiding van brandharen over het lichaam en progressie van ontstekingsreacties te voorkomen is een juiste behandeling belangrijk. Voorkom krabben of wrijven nadat je contact hebt gehad met de processierups. Was de huid en spoel de ogen met lauw water. In een beginstadium kan je de eventuele brandharen van de huid verwijderen met plakband of kleefpleister. Bij hevige jeuk kunnen anti-jeuk middelen, zoals zalf of crème op basis van menthol of calendula, zorgen voor verlichting. De gedragen kleding waarin brandharen zouden kunnen zitten moet je op minstens 60 graden wassen. Bij ernstige allergische reacties is het verstandig om 1-1-2 te bellen.

Tekenbeet

Ruim 8 op de 10 Nederlanders weten niet wat ze moeten doen na aanraking met de eikenprocessierups. Maar ze denken wel te weten wat te doen bij een tekenbeet. Uit onderzoek van het Rode Kruis blijkt echter dat mensen vaak onwetend zijn over de behandeling.

Blijven controleren

Elk jaar lopen we in Nederland ruim een miljoen tekenbeten op. Hiervan krijgen zo'n 27.000 mensen de ziekte van Lyme. Hoewel de meeste mensen niet ziek worden na een tekenbeet, is het van belang om jezelf goed te blijven controleren. In principe kunnen teken zich overal op je lichaam vastzetten, maar ze geven vaak de voorkeur aan warme, vochtige plekken. Ze bevinden zich vooral in hoog schaduwrijk gras en dode bladeren bij bomen en struiken. Ben je in een tekenrijke omgeving geweest? Controleer dan als eerste je oksels, knieholtes, achter je oren en rond de haargrens in je nek. Als een teek zich nog niet heeft volgezogen, ziet het eruit als een klein spinnetje. Als het spinachtige beestje zich al langer op je lichaam bevindt, oogt het als een grijs of bruin erwtje. Het is dan moeilijker om de teek van je huid af te halen.

Snel verwijderen

Het snel verwijderen van een teek verkleint de kans op besmetting met de ziekte van Lyme. Met een fijn pincet of een tekentang moet je de teek zo dicht mogelijk bij de huid vastpakken, zonder hem in zijn lichaam te knijpen. Als je een pincet gebruikt moet je de teek met een rechte beweging uit de huid halen. Gebruik je een tekentang: dan staat er in de gebruiksaanwijzing of je de teek recht of draaiend van de huid moet trekken. Om ontstekingen te voorkomen is het noodzakelijk om alle delen van het spinachtige diertje mee te trekken. Nadien dient de plek ontsmet te worden met ontsmettingsmiddel. Neem contact op met de huisarts, als het niet lukt om de teek te verwijderen.

Huisarts

Krijg je in de eerste maanden na de tekenbeet een steeds grotere rode vlek op de huid, een grieperig gevoel met koorts en spierpijn of ga je dubbel zien, dan is het verstandig om een bezoek te brengen aan de huisarts. Doe dit ook als je last hebt van gewrichtsklachten, krachtverlies of tintelingen in je ledematen.