Alle slaapstadia op een rij
Kent u dat gevoel? Dat de wekker gaat en dat u net aan het dromen was. Of dat u juist in een hele diepe slaap was, waardoor het weksignaal van heel ver leek te komen. Blijkbaar is niet alle slaap hetzelfde. U slaapt in verschillende fasen en die zijn allemaal uniek.
Elke nacht doorloopt u verschillende slaapstadia. Eén er van is REM-slaap, de welbekende droomslaap. Het grootste deel is echter non-REM-slaap (NREM), de 'normale' slaap. Deze slaapfasen lopen niet zomaar door elkaar. Er bestaat een vaste volgorde. En dit hele rijtje, de zogenaamde slaapcyclus, doorloopt u zo'n vier tot zes keer per nacht. Hieronder staan de fasen die u per slaapcyclus slaapt.
Overgangsfase tussen waken en slapen
Het eerste slaapstadium van de NREM-slaap is een overgangsfase tussen de waak- en slaaptoestand. Dit stadium duurt maar drie tot vijf minuten. De lichaamstemperatuur daalt en de spieren ontspannen. Tijdens dit stadium zijn langzame oogbewegingen (Slow Eye Movements of SEM) te zien. U kent waarschijnlijk dat gevoel wel als u tegen uw slaap zit te vechten. Uw ogen draaien dan langzaam weg en u heeft moeite om ze open te houden. In deze fase kunt u vaak ook een schok voelen, soms met het gevoel dat u valt. Dit is een slaapstuip; een korte aanspanning in de spieren van uw armen of benen. Hierdoor bent u weer even helemaal wakker. Ook van geluiden wordt u in deze fase nog makkelijk wakker.
Diepere slaap
Het tweede slaapstadium is iets dieper en duurt ongeveer dertig tot veertig minuten. In dit slaapstadium slaap je het meest: tot 50 procent van de totale slaapduur per nacht. Het is het begin van de 'echte' slaap. U wordt in dit stadium niet meer zomaar van elk geluid wakker.
Zeer diepe slaap
Stadium drie en vier worden meestal als één geheel beschouwd. In deze fase bent u erg ontspannen en moeilijk wakker te krijgen. Uw ademhaling is diep en uw hartslag is langzaam en regelmatig. Tijdens het begin van de nacht duurt deze fase erg lang. Maar in de volgende cycli duurt deze fase steeds korter. Er komen groeihormonen vrij, uw lichaam herstelt zich en doet nieuwe kracht op. Naarmate u ouder wordt, duren deze diepe slaapfasen steeds korter. U zult daardoor merken dat slapen lang niet zo verfrissend werkt als voorheen.
REM-slaap
Na stadium vier begint het stadium van de REM-slaap of droomslaap. De grote spieren van uw ledematen zijn dan verlamd. Als dit niet zo zou zijn, zou u uit uw bed kunnen springen om uw dromen uit te gaan voeren. U kunt zien of iemand in zijn REM-slaap zit aan de snelle oogbewegingen onder de gesloten oogleden. De hersenen zijn tijdens deze fase volop actief. Waarom de hersenen zo actief zijn, daar zijn wetenschappers nog niet uit. Maar het vermoeden bestaat dat het te maken heeft met het verwerken van informatie. Naarmate de nacht vordert, worden de perioden met REM-slaap steeds langer. In totaal neemt de droomslaap 20 tot 25 procent van de slaapduur in beslag.
