Niet geslacht, maar cultuur bepaalt succes corona-aanpak

Getty Images

Landen met vrouwelijke presidenten, of met veel vrouwelijke parlementariërs, zouden het volgens geruchten beter doen dan landen met mannen aan de leiding. Na onderzoek blijkt deze stelling niet waar te zijn. Er zijn heel andere factoren die de doorslag geven.

In de media van verschillende westerse landen kregen vrouwelijke leiders de afgelopen maanden regelmatig een warm bad: Jacinda Adern (Nieuw-Zeeland) en Angela Merkel (Duitsland) zouden het veel beter doen dan Boris Johnson (Groot-Britannie) of Donald Trump (USA) betreft het aanpakken van de corona-crisis. Een team onderzoekers van The University of Memphis concludeerde iets anders. Het sociaal-culturele karakter van een land is eigenlijk de échte doorslaggevende factor. 

De onderzoekers bekeken de sterftecijfers in 175 landen en koppelden die aan gegevens over onder meer het geslacht van de president of premier, het percentage vrouwelijke parlementsleden, het bruto binnenlands product per inwoner, de mate van voorbereiding op rampen en diverse andere culturele factoren. Al snel bleek: het geslacht van de leider is zeker niet de factor die het verschil maakt bij een succesvolle corona-aanpak. De denkfout die veel mensen maken, is dat er vooral wordt gekeken naar westerse landen en hoe die het doen, zoals Nieuw-Zeeland (een kleine eilandnatie met 5 miljoen inwoners). De onderzoekers onderzochten bijvoorbeeld ook Vietnam (bijna 100 miljoen mensen), een land met een mannelijke leider dat de pandemie in de eerste golf goed onder controle kreeg.

Landen met relatief veel vrouwen in het parlement deden het uiteindelijk zelfs wat sléchter dan landen met minder vrouwen.

Welke factoren?

De onderzoekers hebben een breed scala aan factoren meegenomen in hun verhaal. Gemiddelde leeftijd, lengte van landsgrenzen, de maatschappelijke cultuur. Dit alles gebaseerd op een model van  de Nederlandse organisatiepsycholoog Geert Hofstede. Hij beoordeelde samenlevingen op zes criteria: 

  • Individualisme
  • Mannelijkheid
  • Onzekerheidsvermijding
  • Lange- of kortetermijndenken
  • In hoeverre mensen behoeftebevrediging willen uistellen
  • Afstand tot macht

Toen gingen de onderzoekers simulaties draaien met verschillende gewichten aan de factoren. BBP per inwoner bleek zeer relevant: hoe hoger, hoe meer doden per 1000 inwoners. Een korte afstand tussen burgers en machthebbers en een collectivistische houding (minder individualisme, meer wij-denken) blijken ook factoren van belang.

Waarom werden vrouwelijke leiders dan toch zo gelauwerd, ook al was daar achteraf gezien geen aanleiding toe? Dat komt omdat ze vaak profiteren van positieve stereotypen. Vrouwen worden vaak beschouwd als empathischer dan mannen, verbindend. Hoe een leider met zijn of haar volk omgaat, hoe hij of zij communiceert, is tijdens de pandemie cruciaal gebleken. Als een vrouw daarnaast ook nog doortastend optreedt, kan ze het dus eigenlijk niet snel meer fout doen.

Bron: PLOS ONE

Auteur