Parelwitte tanden: hoe verzorg ik mijn gebit?

Een glimlach met parelwitte tanden is een schitterend visitekaartje. Er is tegenwoordig zoveel goede zorg dat veel mensen tot op hoge leeftijd hun eigen tanden en kiezen kunnen behouden. Of iets wat daar véél op lijkt, met dank aan de cosmetische tandarts.

Een verzorgd gebit is een mooi gebit. En een goede mondverzorging begint bij poetsen. Het klassieke advies is: twee keer per dag. Toch zeggen veel deskundigen dat het beter is één keer per dag heel secuur te poetsen dan twee keer per dag kort en slordig.

Voor een optimale tandverzorging is het bovendien nodig na elke maaltijd tandenstokers te gebruiken en minstens eens per dag (liefst ’s avonds) te flossen of de ruimte tussen de tanden te reinigen met een ragertje. Zo blijven tanden en tandvlees in goede conditie. Elk half jaar een behandeling door de mondhygiënist helpt het gebit extra schoon en gezond te houden. Ook kan die de tanden en kiezen polijsten, waardoor ze egaler van kleur worden, gladder en glanzender.

Tot in de hoekjes
Steeds meer mensen gebruiken een elektrische tandenborstel. Die heeft als groot voordeel dat hij de poetsbewegingen maakt, zodat het poetsen langer vol te houden is. Zo wordt het gebit grondiger gereinigd. De kop van een elektrische tandenborstel is kleiner dan die van een handtandenborstel en daardoor komt hij zelfs in de kleinste hoekjes. Veel elektrische borstels zijn uitgerust met een timer. Die geeft precies aan wanneer de gewenste twee poetsminuten om zijn. Vervang borstelkop of tandenborstel regelmatig: elke drie maanden is het advies.

Ieder z’n smaak
Alle tandpasta’s bevatten fluoride. Dit helpt gaatjes voorkomen en beschermt tegen tandbederf. De goedkope doen dat eigenlijk net zo goed als dure. De keuze voor een tandpasta is dus persoonlijk. Om de tanden iets witter te maken, is er whitening tandpasta. Daar zitten stoffen in die de tanden iets kunnen oplichten, maar verwacht er niet te veel van. Ook populair is tandpasta voor gevoelige tanden, die een beschermend laagje op het tandglazuur legt waardoor de tanden minder gevoelig worden voor warmte en kou.

Tussentands schoon
Met de jaren worden de ruimtes tussen de tanden en kiezen groter. Om juist hier goed schoon te kunnen maken, zijn er ragertjes (ook interdentaal- of spiraalborsteltjes genoemd) in allerlei maten te koop. Die maten zijn nodig, omdat de ruimtes tussen de gebitselementen niet allemaal even groot zijn. Kies voor iedere ruimte het ragertje dat er met moeite tussen past – pas dan poetsen ze echt schoon. Gebruik ze eens per dag na het poetsen. Maak ruimtes waar zelfs het kleinste ragertje niet in past schoon met flosdraad of een houten tandenstoker.

Voor een frisse adem
Ondanks een goede mondverzorging toch last van een slechte adem? Die wordt dan vrijwel zeker veroorzaakt door bacteriën op het achterste deel van de tong. Een chronisch slechte adem heet halitose en zo’n 15 procent van de mensen heeft er last van. Er bestaat een spoelmiddel dat met slechte adem afrekent (te koop bij de apotheek). Wat ook helpt, is de tong elke dag reinigen met een tongschraper (te koop bij apotheek en drogist).

Eerste Hulp bij Bloedend Tandvlees
Bij onvoldoende mondverzorging kunnen er tandvleesproblemen ontstaan. Plak die niet wordt verwijderd, verandert in tandsteen. Dat gebeurt vaak op de rand tussen tandvlees en tanden. Het tandvlees raakt dan ontstoken, dit heet gingivitis. Zet dit proces door, dan wordt de ruimte onder het tandvlees te groot. Wanneer plak zich in de pockets nestelt, is dat een bedreiging voor het bot rond de tandwortel. Deze aandoening heet parodontitis. Eén op de drie personen boven de dertig krijgt hier last van. Er moeten alarmbellen gaan rinkelen wanneer het tandvlees gaat bloeden, bijvoorbeeld bij het eten van een appel of bij hard poetsen. Tandvlees dat bloedt, jeukt en opzwelt is ontstoken. Tandplak en -steen moeten worden verwijderd en de ontstekingen afgeremd om verlies van tanden en kiezen te voorkomen.

Laatste redmiddel: flapoperatie
Wanneer parodontitis is vastgesteld, moet een tandarts of parodontoloog de pockets reinigen. Zijn ze erg diep, dan kan een zogenoemde flapoperatie worden uitgevoerd. Daarbij wordt onder plaatselijke verdoving ook onder het tandvlees ontstoken weefsel en tandsteen verwijderd, waarna het tandvlees weer rond de tanden en kiezen wordt vastgehecht. Wordt het gebit daarna goed schoongehouden, dan hoeft de parodontitis niet terug te komen. In een enkel geval zijn antibiotica nodig om hardnekkige bacteriën uit te roeien. Nadeel is dat het tandvlees zich na zo’n ingreep terugtrekt, waardoor tanden en kiezen langer lijken.

Nét echt
Toch een tand of kies kwijt? Een indrukwekkend alternatief voor een prothese zijn implantaten. De implantoloog boort een gat in het kaakbot en draait daar schroeven in. Als deze na een aantal maanden goed in het bot zijn gegroeid, worden op die pijlers gebitselementen geplaatst. Perfecte mondhygiëne is nu extra belangrijk want het tandvlees sluit er niet naadloos op aan, waardoor tandvleesontsteking meer kans krijgt.

Min of meer wit
De tandkleur wordt bepaald door de kleur van het tandbeen, dat onder het glazuur ligt, en de dikte van het glazuur. Naarmate we ouder worden, wordt het gebit minder wit. Het glazuur wordt dunner en het tandbeen donkerder. Bovendien wordt het glazuur poreuzer, waardoor kleurstoffen uit thee, koffie, drop en cola tot het tandbeen doordringen en het proces versnellen.

In sommige tandzorgklinieken kunnen de tanden in een uurtje een paar tinten lichter worden gemaakt. Dat gebeurt met een speciale gel die op de tanden wordt aangebracht. Bleken is in principe pijnloos, wel kunnen de tanden na afloop nog een tijdje gevoelig zijn.

Thuis bleken is ook mogelijk. De tandarts maakt van de tandafdruk een bitje en geeft dat met een speciale bleekgel mee. Dat bitje moet met de gel erin ’s nachts worden gedragen, twee weken lang.

Er is daarnaast een stift die de tanden witter maakt. Twee keer per dag een dun laagje is al voldoende. In twee weken kunnen de tanden zo drie tot vier tinten lichter worden. Bij de drogist zijn bleeksetjes te koop, zodat de tanden ook zonder professionele hulp lichter worden.

Een recht rijtje
De (cosmetische) tandarts beheerst tegenwoordig nog meer technieken om het gebit te verfraaien. Scheve tanden kunnen met een beugel worden rechtgetrokken, zelfs op latere leeftijd. Ook kan een onregelmatig gebit met eenvoudig wit vulmateriaal worden geëaliseerd. Zelfs een spleetje tussen de voortanden of een scheve of puntige tand is te verhelpen. Daarvoor gebruikt de tandarts facings. De tanden worden ruw gemaakt en daarna worden er een soort schildjes van composiet of porselein over geplaatst en vastgelijmd. Dat is pijnloos. Eén facing kost al gauw een paar honderd euro, maar zorgt wel jarenlang voor een recht gebit met stralende tanden.

In de meeste klinieken combineert men het plaatsen van facings met een bleekbehandeling. Zo ontstaat er geen kleurverschil tussen de echte tanden en de facings.

Spoedcursus poetsen
Kinderen leren het tegenwoordig al jong, maar veel volwassenen hebben nooit gehoord hoe u nu eigenlijk precies moet poetsen.

Zet de tandenborstel in een hoek van 45 graden op de tanden.
Druk niet te hard.
Maak korte, horizontale bewegingen, heen en weer. Werk zo alle tanden en kiezen af.
Poets altijd minimaal twee minuten.