Familieleden moeten bijspringen als mantelzorgers. Maar uit recent onderzoek blijkt, dat een op de vier families daar helemaal niet zo geschikt voor is. En dat het opdringen van mantelzorg aan deze families juist conflicten in de hand werkt.
Niet iedere familie is hetzelfde
57 procent van de ouders en volwassen kinderen ziet elkaar regelmatig, kunnen het goed met elkaar vinden en staan dag en nacht voor elkaar klaar staan met praktische, emotionele en financiële hulp. Maar zo harmonieus gaat het er niet in alle families aan toe, aldus recent onderzoek door het NIDI (Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut).
De overheid ziet hierin echter geen probleem. De heersende gedachte is dat familiebanden kunnen veranderen als dat nodig is, bijvoorbeeld vanwege mantelzorg. Dat volwassen kinderen die hun ouders weinig zien en afstandelijk met elkaar omgaan, toch voor hun oude ouders gaan zorgen als de nood aan de man is.
Opdringen mantelzorg werkt averechts
Maar zo blijkt het in de praktijk niet te werken. NIDI-onderzoekers noemen het een illusie dat familieverhoudingen zullen verbeteren omdat het huis van moeder vervuilt of omdat er iedere ochtend steunkousen aangetrokken moeten worden.
Als familierelaties al veranderden in de loop der jaren – wat bij slechts 10 procent het geval bleek te zijn - dan kwam dat relatief vaak door andere oorzaken zoals een verhuizing, een huwelijk of de geboorte van een kind. En verslechtering van de gezondheid van een ouders speelde een relatief kleine rol. Bovendien bleek het opdringen van mantelzorg vaak een bron voor nieuwe conflicten te zijn.
De vraag die het NIDI stelt is dan ook, in hoeverre overheidsbeleid dat er op gericht is om mantelzorg te stimuleren, succesvol zal zijn. En hun voorlopige conclusie luidt: ‘Het valt te bezien of de toegenomen druk op mantelzorgers op termijn geen negatieve gevolgen heeft voor het algemeen welzijn in Nederland.’
Pluslezers als mantelzorger
De helft van de Pluslezers is mantelzorger en zorgde in 2014 voor één of meerdere naasten. Ze zorgen op de eerste plaats voor hun partner en (schoon)ouders, maar ook voor vrienden, buren, broers en zussen, tantes en ooms. Een mooie bijkomstigheid van mantelzorg vinden ze dat de band met degene voor wie ze zorgen hechter wordt (64 procent), en het contact beter (63 procent). Maar vier van de vijf mantelzorgers erkennen ook, dat er moeilijke kanten zijn aan het zorgen voor een ander. Eén op de vijf ondervraagden is bang om de hulp op termijn niet vol te kunnen houden.
Werk, verlof en mantelzorg: de regelingen in 2016 op een rij
Bron: Demos
