Voorkom besmetting met legionella: 5 tips

Maar eerst, wat is legionella precies? Bastmeijer: "Legionella is een bacterie die van nature in water voorkomt en als de omstandigheden gunstig zijn, dan kan hij zich vermeerderen. Dat kan bij water dat tussen de 20 en 50 graden Celsius is en bij stilstaand water."

Je kunt besmet raken met legionella wanneer hele kleine besmette waterdruppeltjes (aerosolen) vrijkomen en je deze druppeltjes inademt. Deze 'verneveling' komt voor bij het douchen, in whirlpools (bubbelbaden), zwembaden, airconditioning en koeltorens. Deze installaties moeten dus altijd goed gecontroleerd worden.

Extra risico: bubbelbaden thuis

"Veel mensen schaffen een bubbelbad aan voor thuis. Je moet zo'n bad alleen goed onderhouden, want bij het bubbelen komen er veel kleine waterdruppeltjes vrij, die je vervolgens inademt. Het risico van bubbelbaden is daarom behoorlijk groot, dus onderhoud deze goed met de juiste chloordosering zodat het water goed gedesinfecteerd wordt of ververs het water op tijd."

Wat maakt legionella gevaarlijk?

"Als je besmette waterdruppeltjes inademt, dan komt de bacterie in je longen terecht en - net als in waterleidingen - is dat een warm, slijmerig milieu waarin de bacterie goed kan groeien. Daar doet hij precies hetzelfde en maakt hij je ziek. Je kunt dan een longontsteking krijgen en als deze niet behandeld wordt met de juiste antibiotica dan kan hij multi-orgaanfalen veroorzaken. Doordat deze bacterie niet in je longen blijft, kunnen mensen dus heel ernstig ziek worden. Terwijl als je heel snel en adequaat de juiste antibiotica krijgt dan valt dat heel erg mee en knap je snel weer op."

5 tips om het risico op legionella te verminderen

1. "Zorg dat het drinkwater niet besmet raakt met legionella door het water goed op temperatuur te houden. Dit kun je doen door water koud te houden (onder de 20 graden Celsius) en warm water goed warm (60 graden Celsius of hoger)."
2. "Kom je thuis van vakantie? Spoel dan al je kranen door, zowel van de douches als de gewone kranen. Ga er dan niet bij staan en ventileer goed, want anders adem je de waterdruppeltjes in."
3. "Als je op vakantie gaat, dan weet je nooit wanneer een kraan voor het laatst gebruikt is. Hotels en vakantieparken hebben de plicht om het te controleren, maar je weet het nooit echt zeker, dus spoel daar ook alles zelf goed door en zet alles open. Heb je het idee dat het koude water te warm is of het warme water niet warm genoeg wordt, dan is dat een goede indicatie dat het niet klopt. Informeer dan de eigenaar of zorg zelf dat je dan niet onder de douche gaat staan. Was je dan gewoon of haal de douchekop eraf, zodat je geen verneveling hebt."
4. "Als je met de douchekop spoelt, laat hem in een afvalbak of emmer vollopen met water, gewoon uit de kraan en stop daar de douchekop in. Zo voorkom je verneveling, waardoor het minder kwaad kan. Krijg je de douchekop er niet vanaf? Doe er dan een washand of handdoekje omheen."
5. "Gebruik je de douche van het werk, wees dan ook hier alert op de legionellabacterie. Ook als je werkt bij een bedrijf waar water wordt verneveld, bijvoorbeeld met productieprocessen. Bedrijven hebben arbowetgeving die daarvoor geldt. Vraag dit na bij je werkgever, anders sta je de hele dag bloot aan eventuele risico’s."

Als je denkt dat je legionella hebt, wat kun je dan het beste doen?

"Dan moet je zo snel mogelijk naar de huisarts. Zeg dat je aan legionella denkt en geef ook aan waarom je daar aan denkt, bijvoorbeeld omdat je op vakantie bent geweest of omdat je werkt met vernevelende apparaten en je hebt bepaalde verschijnselen, zoals hoofdpijn, droge hoest, koorts (38 graden Celsius of hoger), verwardheid en eventuele darmproblemen.

Het kan zijn dat de dokter denkt aan een griepje of corona. Dan word je eerst op corona getest en gaat er heel veel tijd overheen, die je met legionella niet hebt. Bij legionella is het heel belangrijk dat mensen zo snel mogelijk worden behandeld, omdat het ziekteverloop anders veel ernstiger is. Mocht je dus deze verschijnselen hebben, ga snel naar de huisarts en laat je testen."