Het grootste probleem in de zorg is op dit moment het tekort aan verpleegkundigen. Ondanks extra geld van de staatssecretaris, bijvoorbeeld voor de verpleeghuiszorg. Waarom zijn er nog steeds te weinig handen aan de bedden?
De wijkverpleegkundigen luiden de noodklok. Er is een tekort van zo'n 1000 hbo-verpleegkundigen in de wijkverpleging. Het gevolg is dat cliënten en patiënten niet altijd de zorg krijgen, die ze nodig hebben.
Verpleeghuizen
De verpleeghuizen zijn er niet beter aan toe. De staatssecretaris heeft weliswaar 100 miljoen euro toegezegd om extra personeel aan te nemen, maar die mensen zijn er niet. Daardoor is er nu in 70% van de verpleeghuizen een tekort aan verzorgend en verpleegkundig personeel, in totaal gaat het om 10.000 vacatures die niet ingevuld kunnen worden, aldus branchevereniging Actiz.
Onvoldoende stageplaatsen
Francis Bolle is woordvoerder namens Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland (V&VN). Zij legt uit dat de 17 opleidingen tot hbo-verpleegkundige echt wel populair zijn. Daar zit het probleem niet. Het probleem is wel, dat die opleidingen aan de poort selecteren. Er zijn veel opleidingen met een studentenstop, een zogenaamde numerus fixus. De reden daarvoor is dat er onvoldoende stageplaatsen zijn. En zonder stage kun je de opleiding niet volwaardig afronden.
Die stageplaatsen zijn er niet omdat er in de verpleeghuizen, wijkverpleging en ziekenhuizen nu al te weinig mensen werken die het bovendien zo druk hebben, dat ze de begeleiding van een stageair er niet bij kunnen doen. Bolle: "De praktijkbegeleiders zijn bijna overal wegbezuinigd. Achteraf vraag je je af: Was dat wel zo'n goede keuze? Nu kom je in een vicieuze cirkel terecht. De problemen worden steeds nijpender, waardoor er nog minder stageairs worden opgeleid."
Vijf oplossingen
De problemen zijn groot en fundamenteel van aard. De oplossingen moeten komen van de opleidingen en de zorginstellingen. Bolle somt op:
1. De praktijkbegeleiders moeten terug.
2. Lager opgeleiden moeten de kans krijgen van hun werkgever om door te stromen, om zich bij te scholen zodat ze hoger opgeleid worden.
3. Zij-instromers verwerven en opleiden. Liefst versneld. Mensen die op andere terreinen werkeloos geworden zijn een kans geven in de zorg.
Om toch aan nieuw personeel te komen, proberen verpleeghuizen het vak aantrekkelijker te maken. Zo worden er door sommige verpleeghuizen bonussen uitgedeeld aan nieuwe medewerkers en aan personeel dat nieuwe medewerkers aandraagt. Ook is de cao aangepast. Daarnaast wordt gekeken of er buitenlands personeel naar Nederland kan worden gehaald.
Betere salarissen in de zorg? Is dat een oplossing? Bolle: "Mogelijk kan het helpen. Maar het is niet de eerste reden waarom mensen voor de zorg kiezen."
Ouderenzorg is niet sexy
Verpleeghuizen hebben er een groot nadeel bij, aldus Bolle. Weinig hbo-verpleegkundigen kiezen ervoor om in de langdurige ouderenzorg te werken. De beeldvorming van verpleeghuiszorg, is niet sexy. Bolle: "En dat wordt er in hun stage-periode niet beter op. Het probleem is, dat stages in het verpleeghuis vaak onder hun niveau zijn. Waardoor ze alsnog afhaken omdat ze hun vaardigheden niet kunnen inzetten. Heel jammer, want het werk is namelijk wel uitdagend. Maar dat zie je niet als beginnend verpleegkundige. In een verpleeghuis tref je mensen met meerdere aandoeningen, vaak ook nog gedragsproblemen. Je ziet complexe problemen die goede zorg vragen. Die kwaliteit vereisen en kennis van zaken."
Waar zijn alle ontslagen medewerkers gebleven?
Er zijn de afgelopen jaren flinke bezuinigingsrondes geweest in de zorg. Veel medewerkers werden ontslagen. Wat is er met die mensen gebeurd? Willen die niet terugkeren naar hun oude vak? Bolle: "Het klopt dat er de laatste jaren veel personeel is ontslagen, maar dat waren geen verpleegkundigen en verzorgenden. Dat ging om zorghulpen en helpenden." Bolle vindt het wel jammer, dat er onvoldoende is gekeken of deze medewerkers doorgeschoold konden worden naar verpleegkundigen en verzorgenden. "Niet iedereen heeft deze capaciteiten, maar een deel wel." Een gemiste kans, aldus Bolle.
Kom werken in de ouderenzorg
Met de campagne 'Daar zit meer achter' pogen Actiz en V&VN nu meer hbo-verpleegkundgen voor de langdurige ouderenzorg te interesseren. Met blogs, met verhalen van verpleegkundigen in de ouderenzorg over de mooie kanten van hun werk. Ouderenzorg is nooit simpel en standaard en een hbo-verpleegkundige speelt een centrale, leidende rol in de ouderenzorg. Dat maakt het werk van HBO-verpleegkundige in de zorg thuis, wijkverpleging of in een verpleeghuis bijzonder boeiend. Aldus de campagne die jonge verpleegkundigen wil enthousiast maken voor de ouderenzorg. www.daarzitmeerachter.nl
Lees ook: 100 miljoen extra voor verpleeghuizen.
