Meer geld naar ouderen is een van de speerpunten tijdens de huidige verkiezingsstrijd: de politiek denkt ouderen gelukkig te maken door hun koopkracht te verbeteren. Onderzoek van prof. dr. Hans Kasper toont iets anders aan: ouderen worden gelukkiger door een goede gezondheid en ongelukkiger als gevolg van eenzaamheid.
Volgens Kasper zouden politici meer aandacht moeten besteden aan het aanmoedigen van gezond gedrag en het verminderen van gevoelens van eenzaamheid. 'Het hameren op AOW- en pensioenverhoging en een verlaging van de pensioenleeftijd is goedkoop en gaat voorbij aan waar het bij ouderen werkelijk om gaat,' zegt hij.
Inkomen versus uitgaven
Geld maakt niet gelukkig, luidt het spreekwoord en ook het onderzoek van Kasper toont dit weer aan. Inkomen is belangrijk, maar de hoogte van dat inkomen is dan weer veel minder belangrijk: het gaat er vooral om of het inkomen voldoende is om van rond te komen. Van de ondervraagden in dit onderzoek stelde 35% moeite te hebben om rond te komen - tweederde heeft daar geen moeite mee. 'We hebben daarbij geen onderscheid gemaakt tussen mensen die heel veel moeite hebben rond te komen en mensen die daar slechts geringe moeite mee hebben,' licht Kasper telefonisch toe. 'Een en ander is bovendien afhankelijk van de mate waarin mensen goed met geld om kunnen gaan. Stel dat je met pensioen gaat en er daardoor qua inkomen op achteruit gaat, dan moet je daar in je uitgavenpatroon wel rekening mee houden.'
Tering naar de nering
Al eerder kwam uit onderzoek naar voren dat het financieel gedrag onder senioren drie segmenten kent: financieel goed onderlegde ouderen, financieel onverstandige jongere senioren en financieel verstandige oudere senioren. Die laatste groep heeft vaak een vrij laag inkomen, maar ervaart geen financiële problemen omdat men de tering naar de nering zet. Ook blijkt dat juist deze groep in hun jeugd goed met zakgeld heeft leren omgaan. De groep financieel onverstandige jongere senioren vult veel vaker het enige gat met de andere lening, waardoor al snel problemen ontstaan. Wat Kasper betreft zou het dan ook goed zijn als ouderen zich beter voorbereiden op een mogelijke teruggang in inkomen.
Gezondheid
Ouderen vinden hun gezondheid veel belangrijker dan geld. Het gevoelde welzijn blijkt in sterke mate afhankelijk van het oordeel over en de tevredenheid met de eigen gezondheid. Omdat het welzijn zo samenhangt met de gezondheid pleit Kasper dan ook voor meer investeringen in het stimuleren van gezond gedrag onder ouderen; wat hem betreft is dat belangrijker dan maandelijks een paar euro meer op de bankrekening.
Eenzaamheid
Een derde element in het gevoelde welzijn onder ouderen is het gevoel van eenzaamheid. Wanneer een oudere zich eenzaam voelt, heeft dat invloed op zijn welzijn. In zijn onderzoek concludeert Kasper dat het verminderen van die gevoelens van eenzaamheid belangrijker is dan een simpele verhoging van het inkomen.
Pessimisme versus welzijn
Verder laat het onderzoek nog zien dat het huidige maatschappelijke debat weinig goeds doet voor het welzijn. Veel boodschappen refereren aan angstgevoelens en wantrouwen waardoor gevoelens van pessimisme toenemen. Ook hier zijn harde euro's niet de oplossing: welzijn en geluk komen onder druk te staan als pessimisme gaat overheersen. Optimisme biedt perspectief, pessimisme doet het tegenovergestelde.
Onderzoek
Het onderzoek van prof. dr. Hans Kasper - hoogleraar aan de universiteit van Maastricht - is uitgevoerd door het bedrijf Silverbrains. Kasper heeft dit bedrijf samen met marketingexpert Jim Krijnen opgericht om via kennisuitwisseling en communciatie nieuwe producten en diensten voor ouderen te ontwikkelen. In dit onderzoek zijn eerdere wetenschappelijke studies meegenomen en werden ruim vijfhonderd vijftigplussers in Nederland ondervraagd.
- Blik op Nieuws
