Het goede nieuws voor 2023 over oncologie
Dokters kunnen veel, maar het kan bijna altijd beter. Vijf medisch specialisten doen onderzoek naar nieuwe behandelingen. We vroegen hen naar welke ontwikkelingen zij uitkijken in 2023. Dit keer: Marleen Kok, internist-oncoloog in het Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis en onderzoeksleider bij het Nederlands Kanker Instituut, het onderzoeksinstituut van het in kanker gespecialiseerde ziekenhuis.
Internist-oncoloog Marleen Kok werkt sinds 2016 in het Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis/Nederlands Kanker Instituut. Ze doet onderzoek naar de behandeling van borstkanker met immuuntherapie, een verzamelnaam voor verschillende soorten medicinale behandelingen. Deze behandelingen zijn erop gericht het eigen immuunsysteem te versterken, zodat het in staat is kankercellen te vernietigen.
Moeilijkst te behandelen: triple-negatieve borstkanker
Van alle borstkankers is triple-negatieve borstkanker de moeilijkst te behandelen borstkankervariant, zegt Kok. Deze komt voor bij 15 tot 20 procent van de borstkankerpatiënten, in Nederland jaarlijks zo’n twee- tot drieduizend vrouwen. De meesten zijn vrij jong, maar ook oudere vrouwen kunnen triple-negatieve borstkanker krijgen. Vrouwen met dit subtype borstkanker missen twee hormoonreceptoren en een bepaald eiwit, HER2. Daardoor kunnen ze niet worden behandeld met hormoontherapie, een behandeling die ongeveer 70 procent van de borstkankerpatiënten krijgt, en evenmin met anti-HER2-therapieën. Kok: “Triple-negatieve patiënten krijgen daarom standaard chemotherapie, waarvan de bijwerkingen gigantisch kunnen zijn.” Triple-negatieve borsttumoren bevatten over het algemeen veel immuuncellen (ook wel: afweercellen). Patiënten met deze borstkanker zouden daarom wellicht kunnen profiteren van immuuntherapie, dat minder bijwerkingen heeft dan chemotherapie.
Immuuntherapie bij triple-negatieve borstkanker
In 2021 is immuuntherapie goedgekeurd voor de behandeling van triple-negatieve borstkankerpatiënten met uitzaaiingen, en dat had succes, vertelt Kok: “We zien dat sommige patiënten met uitzaaiingen van triple-negatieve borstkanker die eigenlijk waren uitbehandeld, nu dankzij de immuuntherapie al jaren in leven zijn. In 2023 wordt het hopelijk mogelijk om deze behandeling, samen met chemotherapie, ook te gebruiken bij triple-negatieve patiënten die geen uitzaaiingen hebben. We hopen op deze manier bij meer patiënten uitzaaiingen te kunnen voorkomen.
'We werken toe naar een behandeling op maat'
”Patiënten met veel afweercellen in de tumor zullen waarschijnlijk geen of veel minder chemo nodig hebben als ze immuuntherapie krijgen. Kok: “Dat moeten we nog preciezer in kaart brengen voordat we dat in de praktijk kunnen toepassen. Maar door de introductie van immuuntherapie voor deze lastig te behandelen subgroep van borstkankerpatiënten, en dankzij meer inzicht in de werking van immuuncellen, kunnen we toewerken naar (immuun)therapie-op-maat.”
Dit artikel verscheen eerder in Plus Magazine januari 2023. Abonnee worden van het blad? Dat doet u in een handomdraai!
