Fout in de celdeling
Kanker is een woord waar we nog altijd van schrikken. Hoewel iedereen direct begrijpt wat u bedoelt... Kanker is een verzamelnaam voor kwaadaardige groeiprocessen in het lichaam, waarbij sprake is van woekering van cellen.
Er bestaan meer dan 100 soorten kanker die op verschillende plaatsen in het lichaam voorkomen. Elke soort heeft een eigen ziekteverloop. De meest voorkomende vormen van kanker in Nederland zijn: borstkanker, darmkanker, longkanker, prostaatkanker en kanker van de huid. In totaal sterven jaarlijks 40-50.000 mensen aan kanker. Dit is circa 30 procent van het totale aantal sterfgevallen.
Fout in de celdeling
Het lichaam is opgebouwd uit miljarden cellen die door middel van celdeling oude en beschadigde cellen vervangen. Wanneer er in deze celdeling een fout optreedt, ontstaan er cellen die niet functioneel zijn. Deze cellen hebben de nare eigenschap dat ze zich blijven vermenigvuldigen en gaan woekeren. Dit zijn kankercellen.
Het gevolg is een opeenhoping van 'foute cellen' ergens in het lichaam: een tumor. Afhankelijk van de plaats van deze tumor treedt er een verstoring op in de functie van het lichaam.
Bij kanker is een voortdurend proces van delen en afbreken van kankercellen gaande. Hierbij komen kwalijke afvalstoffen (toxinen) in het lichaam vrij. Naast de specifieke klachten van zijn soort geeft kanker ook een meer algemeen ziektebeeld met onder andere vermagering, vermoeidheid en een verminderde afweer.
Soorten tumoren
Er zijn twee soorten tumoren: goedaardige en kwaadaardige. Een goedaardige tumor bestaat uit cellen die zich sneller delen dan normaal. Maar de cellen blijven binnen de weefselstructuur waar ze zich bevinden. De tumor lijkt op kanker, maar is scherp begrensd en blijft beperkt tot dat deel van het lichaam.
Kwaadaardige tumoren zijn kanker. Alle lichaamsweefsels en organen kunnen worden aangetast door cellen die gaan woekeren. Grofweg onderscheidt men twee soorten kanker: het carcinoom, uitgaande van epitheel (de bekleding van organen, de huid, klieren, etc.) en het sarcoom, uitgaande van bindweefsel, botten en spieren.
Een kwaadaardige tumor heeft de neiging naar de omliggende weefsels en/of organen door te groeien. Via de lymfe- en/of bloedbaan kunnen kankercellen naar andere delen van het lichaam worden vervoerd, waar ze opnieuw een tumor vormen.
Beschadiging erfelijk materiaal
Kanker ontstaat primair door beschadigingen in het erfelijke materiaal van de lichaamscellen. Wanneer ons afweersysteem niet adequaat reageert op deze 'foute cellen', krijgen ze de kans verder te delen en uiteindelijk te gaan woekeren.
Kanker is een langdurige ziekte die vermoedelijk door chronische prikkeling in de hand wordt gewerkt. Er zijn verschillende kankerbevorderende factoren bekend:
- Chemicaliën - tabak, alcohol, aflatoxine B.
- Straling - röntgenstraling, ultraviolette straling met name UV-B.
- Bepaalde vezels - asbest.
- Virussen - hepatitis B/C virus, HTLV-II virus.
Diagnose, behandeling en prognose
Kankercellen zijn in vergelijking met gezonde cellen zeer afwijkend van vorm. Ze zijn door middel van verschillende onderzoeksmethoden goed te traceren: biopsie, scopie, punctie, röntgenfotografie middels contrastvloeistof en (MRI)scans.
Kanker wordt overwegend op drie manieren behandeld:
- Opereren - het wegnemen van het kankerweefsel.
- Bestralen - het doden van het kankerweefsel door middel van radiumstraling.
- Chemotherapie - het toedienen van medicijnen die de celgroei remmen.
Vaak vindt er een combinatie plaats van twee of drie behandelmethoden.
Vroegtijdige diagnose
Hoewel de feiten en cijfers betreffende kanker er niet om liegen, zijn de prognoses voor de meeste vormen van kanker redelijk tot goed. Circa 4 van de 10 mannen en 3,5 van de 10 vrouwen krijgen in de loop van hun leven kanker.
Bij kanker is een vroegtijdige diagnose en behandeling van belang. Door vroegtijdige screening op bijvoorbeeld borstkanker en baarmoederhalskanker kunnen vrouwen al in het beginstadium worden behandeld. Levensstijl en gezondheid zijn zonder twijfel van invloed op kanker. Er zijn een paar speerpunten die u zelf in de hand hebt: niet roken, gezond eten, verstandig zonnen, voldoende bewegen, gevaarlijke stoffen vermijden, overgewicht voorkomen, alcoholgebruik beperken en straling vermijden.
Ken de negen signalen
Iedereen moet alert zijn op signalen vanuit zijn lichaam. Vanaf een leeftijd van 55 zelfs extra alert: twee van de drie kankerpatiënten is ten slotte 60 jaar of ouder.
Wat zijn de negen tekenen waar je zelf op kunt letten?
- Blijvende heesheid of hoest, spoortjes bloed in het slijm.
- Slikklachten of pijn bij slikken, het eten wil niet zakken.
- Nieuwe of veranderende moedervlekken.
- Schilferende plekjes of bobbeltjes op de huid.
- Verdikking of bobbels in het lichaam (borst, zaadbal, hals, oksel, lies etc.).
- Vaginaal bloedverlies of abnormale afscheiding buiten de menstruatie.
- Vreemde stoelgang zonder duidelijke aanleiding, of ongewoon bloedverlies en/of slijm bij de ontlasting.
- Veranderingen bij het plassen (moeilijker, vaker, pijn, bloederig).
- Gewichtsverlies zonder aanleiding.
Bronnen:
* http://www.kwfkankerbestrijding.nl
