5 vragen over het westnijlvirus

1. Wat is het voor virus?

Het westnijlvirus is onderdeel van de groep flavivirussen, waar ook bijvoorbeeld het gelekoortsvirus, zikavirus en dengue (knokkelkoorts) onder vallen. Het virus komt van vogels en wordt via muggen op mensen, paarden of andere zoogdieren overgebracht. Muggen raken besmet als ze een vogel bijten die het virus bij zich draagt. Gelukkig zijn mensen en andere zoogdieren niet in staat om het virus door te geven.

Wil je bloed doneren? Dan kun je het virus wel doorgeven. Daarom mogen donoren die in een gebied zijn geweest waar het westnijlvirus voorkomt, tot een maand na thuiskomst geen bloed geven. Sanquin test sinds oktober gedoneerd bloed in een aantal Nederlandse regio’s op de aanwezigheid van het virus.

2. Hoe gevaarlijk is het westnijlvirus?

Je kunt ziek worden door het virus, maar die kans is heel klein. De kans is groter dat je alleen last hebt van een jeukende muggenbult. Vier op de vijf mensen die besmet zijn met het westnijlvirus krijgen geen klachten. De rest krijgt lichte griepklachten, zoals koorts en spierpijn. Bij 1 procent, voornamelijk ouderen en kwetsbaren, kunnen ernstige neurologische verschijnselen optreden, zoals hersen(vlies)ontsteking. In deze zeldzame gevallen is er een risico op overlijden.

3. Hoe groot is het probleem nu in ons land?

Er is tot nu toe van zeven mensen bekend dat ze besmet zijn geraakt met het westnijlvirus. In november stond de teller nog op zes besmettingen. Slechts 1 procent wordt flink ziek, waardoor wetenschappers het werkelijke aantal besmettingen veel hoger schatten. Ecoloog Maarten Schrama van de Universiteit Leiden, die besmettingen bij muggen onderzoekt, zegt tegen NRC: "Ik denk dat er zeker 700, misschien wel 1.000 mensen dit jaar besmet zijn. Dan zie je hoe groot dit probleem eigenlijk al is. Het zou kunnen dat we dit serieuzer gaan nemen als de coronapandemie voorbij is."

4. Welke muggen kunnen het virus verspreiden?

Volgens Schrama is de belangrijkste verspreider onze 'gewone' huissteekmug. Deze mug kan het door verschillende vogels krijgen, zoals de grasmus, zanglijster, huismus, merel, koolmees en tjiftjaf.

5. Hoe kunnen we onszelf beschermen tegen dit virus?

Muggen zijn koudbloedig en houden van warmte. Zodra de temperatuur buiten aangenaam is, planten muggen zich ongestoord voort in plekken met stilstaand (regen)water, zoals volgelopen emmers, plantenbakken en regentonnen. Gooi daarom dit soort restjes water op tijd weg. Experts verwachten dat in de toekomst een op het oog onschuldige muggenbult voor steeds meer problemen gaat zorgen, dus wees voorzichtig en tref de nodige voorzorgsmaatregelen.