Leven in het nu met mindfulness

Getty Images

De hele dag door dwalen uw gedachten af. Tijdens het tandenpoetsen piekert u al over de vergadering van vanmiddag. Onder het eten ziet u weer een vervelend gesprek voor u. Terwijl leven in het nu gezonder is. Het vermindert stress en slaapproblemen en kan u zelfs gelukkiger maken. Hoe doe u dat? Met mindfulness.

Slecht slapen, angstgevoelens, somberheid, stress en zelfs overgewicht: uit verschillende onderzoeken is gebleken dat mindfulness – of op mindfulness gebaseerde therapie – kan helpen bij tal van problemen. Wat is het precies en hoe leert u het?

Ontstaan mindfulness

Mindfulness is bedacht door Jon Kabat-Zinn, een Amerikaanse moleculair bioloog. Toen hij in het academisch ziekenhuis van Massachusetts werkte, kwam hij erachter dat veel behandelde patiënten klachten bleven houden. Omdat hij zelf baat had bij meditatie en yoga, dacht hij dat mediteren zijn patiënten misschien ook zou helpen.

Van oorsprong is meditatie een spirituele techniek die door aanhangers van allerlei religies beoefend wordt. Kabat-Zinn wilde zijn methode geschikt maken voor alle gezindten. Bovendien moest de benaming veel mensen aanspreken. Zo bedacht hij in 1979 ‘mindfulness-based stress reduction’, oftewel de MBSR-methode, een cursus mindfulness van acht weken.

Zijn patiënten bleken er zowel lichamelijk als psychisch van op te knappen. De moleculair bioloog ontwikkelde vervolgens ook MBCT: mindfulness based cognitive therapy, een combinatie van mindfulness en cognitieve therapie.

Ondertussen is er steeds meer wetenschappelijk bewijs dat mindfulness werkt en heeft de methode over de hele wereld navolging gekregen. U kunt nog steeds MBSR-cursussen en daarvan afgeleide trainingen volgen, ook in Nederland.

Wat is het precies?

Het woord mindfulness betekent zoiets als opmerkzaamheid of aandachtigheid. U staat bewust stil bij het hier en nu, zonder te oordelen. U probeert uw aandacht bij het moment te houden. U handelt dus juist niet op de automatische piloot. Zo kunt u beter observeren wat er in uw lichaam en geest gebeurt, zonder daar verder een mening over te hebben of er iets aan te willen veranderen. U accepteert wat u op dat moment voelt.

Vaak zouden we het liefst willen dat een situatie anders was. U wilt immers geen pijn, angst of stress ervaren. Bij mindfulness kijkt u van een afstandje naar uzelf en merkt u zonder oordeel op wat zich voordoet. U hoeft niets te veranderen en dat bespaart een hoop energie. Negatieve gedachten mogen er best zijn, maar u hoeft er niks mee te doen. Door te oefenen met deze techniek, kunnen fysieke en psychische klachten afnemen. U gaat bewuster leven en minder piekeren over het verleden en de toekomst.

Misschien vind u dit nog een beetje vaag klinken. Wat mindfulness precies inhoudt, begrijpt u het beste als u ermee aan de slag gaat.

Oefeningen

Al leest u nog zo veel over mindfulness, het is een vaardigheid die u past echt leert als u ermee oefent. De oorspronkelijke training van Kabat-Zinn is een programma van acht weken, waarbij u wekelijks les volgt en huiswerk ‘maakt’. Daarnaast is er een enorm aanbod van korte workshops tot cursussen van een jaar.

Kennismaken en oefenen met mindfulness kan ook thuis met behulp van bijvoorbeeld apps, boeken, ingesproken instructies in de vorm van mp3’s of op een ouderwetse cd en YouTube-filmpjes.

Drie bekende mindfulnessoefeningen die heel geschikt zijn voor beginners zijn:

Auteur