Vraag en antwoord
Vorig jaar mei en in december heb ik van mijn moeder geld gekregen. Dit waren best flinke bedragen, namelijk in mei €15.000 en in december nog eens €80.000 en ik heb over de totale schenking (€ 95.000) min de vrijstelling voor kinderen uiteraard schenkbelasting betaald. Nu is zij helaas vorige maand overleden. Ik heb begrepen dat over de schenking uit december ook nog eens erfbelasting moet worden betaald. Dat is toch niet eerlijk?
In de Successiewet staat inderdaad een bepaling waar uit volgt dat voor de berekening van de erfbelasting schenkingen, die binnen 180 dagen vóór het overlijden van een erflater zijn gedaan, geacht worden krachtens erfrecht te zijn verkregen. Deze regel is in de wet opgenomen om te voorkomen dat mensen vlak voor hun overlijden door middel van schenkingen hun nalatenschap proberen te verminderen waardoor minder erfbelasting verschuldigd zou zijn (de zogenoemde 180-dagenfictiebepaling). Het door de fiscus niet gewenste belastingvoordeel zit dan vooral in het feit dat men nog snel gebruik wil maken van de tariefsprogressie. De Successiewet kent immers verschillende tarieven voor schenkingen en verkrijgingen bij overlijden (de grens ligt voor 2019 op €123.248).
Vervolgens geldt gelukkig wel dat de al betaalde schenkbelasting mag worden verrekend met de erfbelasting. De manier waarop dit moet gebeuren is eigenlijk vrij duidelijk. Desondanks is dit onlangs toch nog eens aan de rechter voorgelegd. De inspecteur wilde namelijk maar een deel van de schenkbelasting teruggeven. Het Hof heeft echter beslist dat het volledige bedrag aan schenkbelasting dat over de schenking (binnen de 180 dagen voor overlijden) in mindering mocht worden gebracht op de verschuldigde erfbelasting. In uw geval betekent dit een bedrag groot 80.000/95.0000ste deel van de door u betaalde schenkbelasting in mindering komt op de erfbelasting.
Zie hiervoor: Arnhem/Leeuwarden 8 januari 2019 18/00027.
N.B. De 180-dagen fictie is overigens niet van toepassing op schenkingen aan een kind waarbij een beroep op de verhoogde vrijstelling is gedaan of kan worden.
N.B. Verder is nog van belang dat, als de schenker in gemeenschap van goederen is gehuwd, de schenking slechts voor de helft ten laste van zijn vermogen komt. De andere helft komt ten laste van het vermogen van de echtgenoot. Dit betekent dat de 180-dagenregeling ook maar op de helft van de waarde van de schenking van toepassing is.
Nicole Goud is fiscalist en jurist. Zij is ruim 15 jaar als belastingadviseur werkzaam geweest, heeft een aantal jaren gewerkt binnen de advocatuur en als auteur bij een opleidingsbedrijf voor financiële dienstverlening op het gebied van o.a. erfrecht, familierecht, en het fiscale recht (erf- en schenkbelasting, inkomstenbelasting, bedrijfsopvolging). Ook heeft zij ervaring in de notariële boedelpraktijk. Sinds een aantal jaar is zij eigenaar van Akto, uw erfcoach en meer (www.akto.nu) en houdt zij zich bezig met financieel en juridisch advies voor senioren met de focus op de afwikkeling van nalatenschappen. Sinds 21 maart 2019 is zij ook RegisterExecuteur.