De valkuilen op weg naar het verzorgingshuis

Tijdig een plek zoeken
Wanneer iemand acuut naar een verpleeg- of verzorgingshuis moet verhuizen (bijvoorbeeld na een ­ongeluk), dan is er nauwelijks tijd om een plek te zoeken die ­passend is. Daarom is het verstandig om tijdig te bepalen welk verzorgings­huis de voorkeur heeft. Dat wil ­zeggen: ruim voordat er een ­indicatie is. Het kan een verzorgings­huis in de eigen woonplaats zijn, maar ook daarbuiten, bijvoorbeeld in de buurt van de kinderen.

Verschillende huizen vergelijken
Elk verzorgings- en verpleeghuis heeft zijn eigen karakter, ­signatuur en sfeer. Daar moet u zich prettig bij voelen. Kies daarom een huis dat echt bij u past, en niet omdat het bijvoorbeeld toevallig dicht bij de oude woonplaats is. U vindt op ­www.kiesbeter.nl een overzicht van alle verzorgings­huizen en hun karakteristieken. Maak een eerste ­selectie en vraag informatie van de ­huizen die uw voorkeur hebben. Ook kunt u een keertje gaan ­kijken en praten met personeel en/of ­bewoners. Vraag of het huis een wachtlijst heeft.

De indicatie van het CIZ
U kunt alleen in een verzorgingshuis gaan wonen met een zogeheten ‘indicatie voor verblijf’ van het CIZ (Centraal Indicatieorgaan Zorg). De toekomstige bewoner kan zo’n indicatie zelf bij het CIZ aanvragen, eventueel samen met een familielid of mantelzorger. Ook de (huis)arts of de thuiszorg­instelling kan een indicatie ­aanvragen.
Het CIZ bepaalt hoeveel zorg ­iemand nodig heeft. Dit gebeurt aan de hand van tien Zorgzwaarte­pakketten (ZZP’s). Jaren geleden was ZZP1 voldoende om naar een verzorgingshuis te gaan. Nu is ­minimaal ZZP4 ­nodig. Dit staat voor ­‘beschut ­wonen met ­intensieve verzorging en uitgebreide begeleiding’. Als iemand niet meer zelfstandig kan wonen (bijvoorbeeld door beginnende ­dementie) en er is geen partner (meer) die dit kan opvangen, dan is ZZP4 op zijn plaats.

Voor particuliere verzorgings­huizen geldt dat u daar wél op eigen initiatief zonder indicatie naartoe kunt verhuizen. De ­bewoner moet de rekening dan wel volledig zelf betalen.

Checklist voor verhuizing naar een verzorgingshuis
Voorbereiding
• Bijtijds oriënteren
• Passend verzorgingshuis ­zoeken
• Indicatie regelen
• Kosten berekenen

Rond de verhuizing
• Aansluitingen regelen
(tv, telefoon, internet)
• Nieuwe woonplek inrichten
• Extra kleding kopen
• Medicijngebruik doorgeven
• Eventueel dieet bespreken
• Eventueel volmacht regelen
• Zorgleefplan maken (hier
staan de afspraken met het ­verzorgingshuis in)

Adreswijziging sturen naar
• Familie en vrienden
• Gemeente
• Belastingdienst (voor ­toeslagen)
• Sociale Verzekeringsbank (SVB)
• Centraal Administratie Kantoor (CAK)
• Huisarts
• Eventuele specialisten
• Tandarts
• Pensioenfondsen
• (Zorg)verzekeringen
• Bank
• Notaris
• Dagbladen, tijdschriften

Hoge kosten ­verzorgingshuis
Het verblijf in een verzorgingshuis wordt betaald uit de AWBZ, de ­Algemene Wet Bijzondere Ziekte­kosten. De kosten van een verzorgingshuis kunnen erg hoog zijn. Bewoners betalen een ­eigen bijdrage. Het eerste ­halfjaar is dit een laag bedrag, daarna geldt (meestal) een hoge eigen bijdrage met een maximum van ruim €2100 per maand. Deze hoge eigen bijdrage is afhankelijk van inkomen, vermogen en leeftijd. Wie alleen AOW en een klein ­pensioentje heeft, houdt in de praktijk alleen zak- en kleedgeld over. Het CAK (Centraal Administratie Kantoor) kan u helpen met een proefberekening (zie kader).

Piekeren, twijfelen, wakker liggen: gaan we samen of alleen?
Als van een echtpaar de ene ­partner een indicatie heeft voor een verzorgingshuis, mág de ­gezonde partner meeverhuizen, op voorwaarde dat er een geschikt appartement ­beschikbaar is. De gezonde ­partner betaalt dan hiervoor een ­bijdrage. Maar lang niet altijd zal de ­gezonde partner in een ­verzorgingshuis wíllen wonen.
Hij of zij kan ook thuis blijven ­wonen. In dat geval berekent het CAK de lage eigen bijdrage voor het verblijf in het verzorgingshuis.

AOW, belastingen en toeslagen
Bent u getrouwd, dan ­ontvangt iedere partner de helft van de AOW-uitkering voor ­gehuwden. Samen is dit €1520 bruto per maand (in 2014) Als uw ­partner in een ­verzorgingshuis gaat ­wonen, kunt u de Sociale Verzekeringsbank (SVB) vragen de AOW om te ­zetten in een AOW voor ­ongehuwden. U krijgt dan ieder €1099,84 bruto per maand (2014). Let op: de eigen bijdrage in het verzorgingshuis gaat dan óók omhoog. Bereken goed wat in uw geval voordeliger is. Informeer bij het CAK en de SVB naar uw ­situatie.

Als uw partner in een verzorgings­huis verblijft, woont u niet meer op hetzelfde adres. Toch kunt u wel fiscale ­partners en ­toeslagpartners blijven. Dit betekent bijvoorbeeld dat u ­(gedurende twee jaar) samen de ­hypotheekrente mag aftrekken. Ook houdt u recht op huurtoeslag. Voor dit laatste moet u wel een ‘Verzoek bijzondere situatie huurtoeslag’ indienen bij de Belastingdienst. Die beoordeelt of u recht hebt op huurtoeslag.

Huiselijke beslommeringen
In een verzorgings- of verpleeghuis krijgt iedere bewoner een aangepaste, opgeknapte kamer, maar u moet zelf ook nog veel ­regelen. Om te beginnen moet u met uw eigen meubelen voor de inrichting zorgen. Het verzorgings­huis zorgt voor aansluitpunten voor telefoon, ­kabeltelevisie en internet, maar niet voor uw abonnementen. De kosten voor het wassen van de ­kleding is voor eigen rekening; deze kunnen flink oplopen. Het kan lang duren voordat de was weer schoon terug is; extra kleding en ondergoed is daarom vaak ­wenselijk (gelabeld, anders raakt het kwijt).

Werk uit handen geven
Het kan verstandig zijn om een ­volmacht te geven aan bijvoorbeeld een kind of een vertrouwde mantelzorger. Degene met de ­volmacht kan dan namens de bewoner handelen en alle ­administratie rond de indicatie, eigen bijdrage en financiën voor zijn rekening nemen. De bewoner houdt (ondanks de volmacht) de mogelijkheid om zelf te ­handelen. En mocht de bewoner het overzicht kwijtraken, dan is er al iemand aangewezen die namens hem of haar in actie kan komen.

Nuttige webadressen & telefoonnummers
Oriënteren op verzorgings­huizen: www.kiesbeter.nl

In gang zetten van de indicatie: Centrum Indicatiestelling Zorg, www.ciz.nl of T 088-789 10 99.

Proefberekening kosten: ­Centraal Administratie Kantoor, www.hetcak.nl of T 0800-0087.

Vragen over de AOW: Sociale Verzekeringsbank, www.svb.nl of
T 020-656 56 56 (hoofdkantoor).

Voor de toeslagen:
www.toeslagen.nl of Belasting­telefoon T 0800-0543 (gratis).

Voor mantelzorgers: belangen-organisatie Mezzo, www.mezzo.nl of T 030-659 22 22.
Tip: Mezzo heeft o.a. de folder ‘Van thuis naar verpleeghuis’, waarin ook veel aandacht is voor de ­emotionele en psychische ­aspecten van een verhuizing.