Ontslagen? Zo haalt u alles eruit

Wat iemand ‘meekrijgt’ bij een ontslag, hangt af van verschillende factoren. Onder meer de hoogte van het salaris, de duur van het dienstverband en de reden voor ontslag. Daarnaast moet er binnen het bedrijf natuurlijk wel geld zijn voor een ontslagregeling.

Kantonrechtersformule

Wat is een redelijke ontslag­vergoeding? Als norm geldt de zogeheten kantonrechtersformule: het aantal ‘gewogen’ dienstjaren x maandsalaris x correctiefactor (zie het kader hieronder).

Gouden handdruk

Met een gouden handdruk wordt meestal een forse ontslagvergoeding bedoeld. Soms wordt die al afgesproken bij het aangaan van het dienstverband. Ook een ontslagvergoeding volgens de kantonrechtersformule wordt door veel mensen gezien als een gouden handdruk. Hoe groot de handdruk is, is vaak afhankelijk van de redenen voor het ontslag.

Mediation

In de meeste gevallen heeft het de voorkeur om er samen met de werkgever uit te komen. Het voorkomt een dure, soms trage en vaak pijnlijke gang naar de ­rechter. Mocht het niet lukken, dan kunt u overwegen een mediator in te schakelen. Dat is een onafhankelijke derde die partijen begeleidt naar mogelijke oplossingen.

Uitzonderingen

Na een faillissement heeft het ­personeel vaak het nakijken: een vergoeding zit er niet in. Bij ­ontslag om bedrijfseconomische redenen kán er een ­sociaal plan zijn. Hierin staan de ­regelingen voor ontslagen personeel. Bij ­grotere organisaties spelen de ondernemingsraad en de vakbond soms een rol bij het opstellen van het sociaal plan. Als het sociaal plan met de vakbond is opgesteld, zal de rechter deze regelingen in het algemeen als bindend ­accepteren.

De kantonrechtersformule A x B x C

Gewogen dienst­jaren
• Tot 35-jarige leeftijd telt elk dienstjaar als 0,5.
• Tussen de 35 en 45 jaar telt elk dienstjaar als 1.
• Tussen de 45 en 55 jaar telt elk dienstjaar als 1,5.
• Boven de 55 jaar telt elk dienstjaar als 2.
Voorbeeld: iemand heeft 27 jaar bij een bedrijf gewerkt (vanaf 30 jaar tot 57 jaar) en wordt ontslagen.

Dan geldt:
Tot 35 jaar: 5 x 0,5 = 2,5.
Van 35 tot 45 jaar:        10 x 1 = 10.
Van 45 tot 55 jaar:        10 x 1,5 = 15.
Van 55 tot 57 jaar:        2 x 2 = 4.
Het aantal ‘gewogen’ dienstjaren is in dit voorbeeld in totaal 31,5.

Maandsalaris
Dit is de bruto maandelijkse beloning, inclusief de vakantietoeslag. Eventuele dertiende maand, toeslagen en structureel overwerk tellen ook mee.

Correctiefactor
Dit is het getal dat aangeeft of het ontslag te ­wijten is aan de werkgever dan wel aan de werknemer. Als geen van beide partijen iets te verwijten valt, staat de factor meestal op ‘1’. Als er terecht sprake is van ontslag op staande voet hanteert de rechter factor ‘0’ (er is dan geen recht op een vergoeding). Valt de werkgever meer te verwijten dan de werknemer, dan kan de ontslagvergoeding worden verhoogd. Formeel
is er geen maximum, maar in de meeste gevallen ­varieert deze factor tussen 0 en 2.

Getty Images

Checklist bij dreigend ontslag

Vermoedt u dat u ontslagen wordt? Of bent u daadwerkelijk ontslagen? Houd dan deze checklist bij de hand en zorg dat u niks over het hoofd ziet.

Verhaal van een lezeres

'Mijn ontslag verdient geen schoonheidsprijs'
Lia van Elsland (57) werkt sinds 1999 in de thuiszorg. Ze kreeg onlangs een veel minder goed contract aangeboden.

Lia is in dienst van OTS, een ­bedrijf dat huishoudelijke hulp ­levert. Maar OTS raakt belangrijke opdrachtgevers kwijt en eind 2013 probeert het bedrijf een deel van het personeel onder te brengen bij andere organisaties in de thuiszorg. Lia krijgt een ­contract aangeboden bij Tzorg, ­zonder dat ze eerst officieel ­ontslagen is. “Mijn ontslag verdient geen schoonheidsprijs”, zegt Lia. Zo probeert OTS het ontslag tijdens een telefoon­gesprek ‘met beider instemming’ te doen plaatsvinden.

Ook staan in het nieuwe contract minder uren. “En voor je het weet moet je kilometers verderop aan de slag voor een reiskostenvergoeding van maar €1,09 per dag”, zegt Lia. Ze tekent niet en knokt door. “Mijn ervaring is dat je heel goed moet opletten én juridische hulp moet regelen.” Inmiddels heeft OTS bij het UWV ontslag aangevraagd voor Lia en zeven collega’s. Lia heeft daartegen verweer ingediend.