Feit: het drinken van besmet water levert geen gevaar op. Dit, en nog zes andere feiten over legionella, leest u op PlusOnline.
1. Legionella is een bacterie die vooral in (leiding)water voorkomt.
Goed nieuws: in kleine hoeveelheden is de bacterie niet schadelijk. Slecht nieuws: er is sprake van besmettingsgevaar wanneer water veel van deze bacteriën bevat en dat kan het geval zijn als het langere tijd heeft stilgestaan bij een temperatuur tussen 20 en 45°C.
Vooral douches, bubbelbaden en whirlpools vormen een risico. Bij douches gaat het om de soorten waarbij het water ‘douchewarm’ wordt aangevoerd, zoals bij douches met een drukknopsysteem die je vaak ziet in zwembaden en sauna’s. De bacterie kan ook in de buitenlucht zitten als een koelinstallatie in de omgeving (bijvoorbeeld op een kantoorgebouw) ermee is besmet.
2. Het drinken van besmet water levert geen gevaar op.
En je kunt het ook niet overdragen van mens op mens. Besmetting kan alléén via de longen door het inademen van kleine druppeltjes water die zijn besmet met legionellabacteriën.
3. Door een besmetting met de legionellabacterie kan een longontsteking ontstaan.
Het begint met hoge koorts, spierpijn, geen eetlust en hoofdpijn. De patiënten hebben verder last van een droge hoest, benauwdheid en pijn op de borst. Deze longontsteking wordt ook wel veteranenziekte genoemd. De besmetting kan ook milder verlopen, dan wordt van -legionella- of Pontiacgriep gesproken. Deze patiënten zijn grieperig met spierpijn, hebben koorts en hoofdpijn, soms met wat hoesten en misselijkheid.
4. 98 procent van de mensen die de legionellabacterie inademen, wordt niet ziek.
1 procent krijgt de legionellagriep en 1 procent de veteranenziekte. Rokers, mensen met astma of chronische bronchitis, en ouderen met een mindere weerstand hebben meer kans op de veteranenziekte dan gezonde mensen. De gevolgen zijn voor hen ook ernstiger: de kans op overlijden is groter en het herstel gaat langzamer dan bij fitte mensen. De kans op overlijden ligt tussen de 5 en 30 procent. In 1999 overleden 32 mensen van de ruim tweehonderd besmettingsgevallen op de Westfriese Flora.[PAGEBREAK]5. Jaarlijks worden in Nederland 150 gevallen van de veteranenziekte gemeld.
Maar dat is een ondergrens, want deze longontsteking is lastig te onderscheiden van longontstekingen door andere bacteriën. Maximaal zouden het zo’n 800 gevallen zijn. In de helft van het aantal gemelde gevallen blijken de patiënten in het buitenland, vooral in Zuid-Europa, besmet te zijn geraakt. Vorige maand raakten in Amsterdam nog 24 mensen besmet door een besmette koelinstallatie.
6. Besmetting thuis kun je voorkomen met simpele maatregelen.
Bijvoorbeeld: stel boilers zo in dat de temperatuur in een boilervat boven de 60°C ligt, of – bij een zonneboiler – door naverwarming erboven wordt gebracht. Vervang het water in een plantenspuit als dat warm is geworden. Laat ‘oud’ water uit een tuinslang lopen, voordat je ermee gaat sproeien. Bij een hogedrukreiniger, een airconditioning op basis van waterverneveling en bij bubbelbaden kunt u het beste nagaan wat de leverancier aanraadt om een legio-nellabesmetting te voorkomen.
7. Na besmetting treden de eerste klachten op na twee tot twintig dagen.
Omdat de symptomen van de veteranenziekte niet verschillen van die van longontstekingen door andere bacteriën, wordt weleens laat onderkend dat het de veteranenziekte is. Alleen door slijm of longweefsel te kweken of door antistoffen in de urine te bepalen, kan de arts met zekerheid de diagnose stellen. Het antibioticum erytromycine is effectief wanneer het in een vroeg stadium wordt gegeven. Het kan na de genezing van de longontsteking nog jaren duren voordat de patiënt weer helemaal is hersteld.
Bronnen: ‘Bestrijding van legionella’, Gezondheidsraad, 2003; ‘Legionellose protocol’, LCI, 2004; Ministerie van VROM.