Je staat er vast niet dagelijks bij stil, maar als er op een dag iets met je gebeurt, moet er ook online veel worden geregeld. Maar hoe doe je dat nu de wet daar (nog) niets voor heeft geregeld?
Op het moment dat iemand overlijdt, vervallen de rechten over zijn of haar digitale data automatisch. Het is dus niet zo dat die rechten overgaan op de nabestaanden. Dat betekent dat de nabestaanden wettelijk gezien niet mogen inloggen op de online-accounts van de overledene.
Digitale erfenis: groter dan je denkt
Omdat er wettelijk gezien (nog) niets geregeld is voor de digitale erfenis, kan het gebeuren dat nabestaanden op vervelende problemen stuiten. Bijna iedereen heeft digitaal de nodige accounts. Denk alleen al aan je eigen computer: om bij je eigen documenten en foto’s te komen, heb je inloggegevens nodig. Daarnaast worden steeds meer zaken online afgehandeld: van de Belastingdienst tot de bank en de hypotheek en van de energieleverancier tot allerhande abonnementen. Tel daar social media als Facebook, LinkedIn en Instagram bij op en je begrijpt dat je digitale erfenis aanzienlijk kan zijn.
Er zijn verschillende manieren om ervoor te zorgen dat je nabestaanden op de hoogte zijn van je online-accounts en inloggegevens. Hieronder bespreken we ze kort – inclusief de nadelen die er helaas ook zijn.
Zet het op papier
Maak een lijst van inloggegevens met bijbehorende bedrijven en instellingen. Print de lijst uit en bewaar deze bij je andere belangrijke papieren. Zorg ervoor dat iemand die je vertrouwt, weet waar je belangrijke papieren liggen – voor het geval dat. Je kunt er ook voor kiezen om in je testament te beschrijven waar je je belangrijke papieren bewaart. Nadeel van deze methode is dat je de lijst wel steeds up-to-date moet houden. En als er wordt ingebroken, loop je het risico dat inbrekers ook je belangrijke papieren meenemen.
In de cloud
Je kunt ook een document met inloggegevens bewaren in de cloud. Als je ook via je tablet of telefoon toegang hebt tot de cloud, heb je al je inloggegevens dus altijd bij de hand. Ook hier kleven echter nadelen aan: je moet het document up-to-date houden. En hoe veilig de clouddiensten ook zeggen te zijn, het risico van een hack is nooit uit te sluiten.
Via de online wachtwoordmanager
Er zijn inmiddels veel verschillende wachtwoordmanagers beschikbaar. Zo’n manager maakt voor elk van je accounts een sterk wachtwoord aan en jij hoeft alleen het wachtwoord van je wachtwoordmanager te onthouden. Als je ervoor zorgt dat je dat ene wachtwoord opneemt in je testament of bewaart bij je belangrijke papieren, hebben straks je nabestaanden toegang tot al je accounts. Een maar is er echter ook: zodra een kwaadwillende het wachtwoord van je wachtwoordmanager heeft, kan hij overal bij.
In de digitale kluis
Een digitale kluis is in feite niets meer dan een bankkluis, maar dan digitaal – online dus. Zo’n digitale kluis regel je via een bedrijf – google ‘digitale kluis’ en je vindt verschillende van dit soort bedrijven. Per maand of per jaar betaal je een klein bedrag voor je kluis. In de digitale kluis sla je alles van waarde op: je foto’s, je belangrijke documenten en dus ook de gegevens van je online-accounts. Verder legt het kluisbedrijf vast welke vertrouwenspersonen na je overlijden toegang krijgen tot je digitale kluis. Ook de digitale kluis kent nadelen: zoals voor elke online-oplossing geldt, is de kans op een hack altijd aanwezig. Verder moet je van tevoren goed nagaan of de aanbieder van de kluis betrouwbaar is. Lees ook de algemene voorwaarden goed na voor je een contract afsluit. Sommige aanbieders stellen namelijk dat ze een deel van je gegevens mogen delen met overheidsdiensten of commerciële partijen.
In het testament
Wanneer je je onlinegegevens en wachtwoorden in je testament opneemt, kun je er in ieder geval zeker van zijn dat je informatie niet in verkeerde handen valt. Je moet er echter wel voor naar de notaris en het laten opmaken van een testament kost geld. Daarnaast moet je ervoor zorgen dat de gegevens in het testament up-to-date blijven.
Denk na over je social media
Heb je een account op Facebook, Instagram of andere social media? Denk dan ook na over wat daarmee moet gebeuren als je er niet meer bent. Veel social media bieden de mogelijkheid om van je account een zogeheten herdenkingspagina of in memorium te maken.
Bronnen: Veilig Internetten (een website van de overheid in samenwerking met onder meer FraudeHelpDesk en ACM ConsuWijzer en SeniorWeb)
