Het gebruik van bodycams leidt tot minder agressie en geweld tegen agenten. Uit onderzoek blijkt dat mensen zich beter gedragen en agenten zich veiliger voelen.
Minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid kondigde onlangs aan dat er meer van deze kleine camera’s ingezet gaan worden. De politie maakte woensdag 24 april 2019 bekend dat er 2000 bodycams worden aangeschaft.
Op ruim dertig plekken zijn experimenten uitgevoerd, waarbij waardevolle informatie werd verzameld. Het meest uitgebreide onderzoek is in Amsterdam verricht. Het onafhankelijke onderzoeksprogramma Politie en Wetenschap keek specifiek of het werk van agenten veiliger wordt.
Bijna 700 agenten probeerden in Amsterdam de bodycam uit. 15 procent zei zich daadwerkelijk veiliger te voelen. Het aantal geweldsincidenten in de teams waar de bodycam werd gebruikt, daalde ook.
Het effect was het grootst bij bedreiging of intimidatie. Het aantal agenten dat daarmee te maken kreeg, daalde van 74 naar 57 procent. Bij het team waar geen bodycam werd ingezet, bleef dit percentage vrijwel gelijk.
Minder confrontatie
Niet alleen in Amsterdam, maar ook daarbuiten, ervaren agenten dat bodycams ‘de-escalerend’ werken, meldt de politie. Burgers werken beter mee, tonen meer respect en zoeken minder vaak de confrontatie op. Mensen zouden zich alleen al rustiger opstellen door de mededeling dat er wordt gefilmd.
Ook agenten gedragen zich anders: er wordt beter op taalgebruik gelet en ze waarschuwen vaker voordat ze ingrijpen. Door de camera houden ze zich ook strakker aan de procedures.
Averechts
Maar soms werkt de bodycam ook juist averechts. “Het komt geregeld voor dat burgers besluiten om zelf te gaan filmen”, noteert de politie in de evaluatie. Ook kunnen de politieopnamen leiden tot meer discussie en protest.
Aanvankelijk dachten agenten dat bodycams zouden helpen tegen agressie op uitgaansavonden, maar het blijkt dat het filmen van mensen onder invloed geen enkel effect heeft.
De politie verwacht dat bodycambeelden ook als ondersteunend bewijs kunnen dienen in strafzaken en wil daar verder mee aan de slag. Momenteel is het technisch nog niet mogelijk om beelden makkelijk en snel naar het Openbaar Ministerie te sturen.
Terwijl de ene agent graag een bodycam draagt om bij klachten van burger aan te kunnen tonen dat ze wel degelijk goed hebben gehandeld, voelt de ander zich daar niet prettig bij. “Politiemensen die bewust kiezen om de bodycam juist niet te gebruiken, zeggen dat de opnames een onvolledig en onjuist beeld van hun handelen kunnen geven”, staat in de evaluatie. Ze zijn juist bang dat de opnames tegen hen gebruikt zal worden.
De politie denkt dat het kan helpen om argwaan weg te nemen door duidelijke instructies en goede voorlichting te geven. Het is voor agenten niet verplicht om bodycams te gebruiken. Agenten mogen bovendien zelf inschatten wanneer het nodig is de camera aan en uit te zetten.
- NOS