Zondagavond 16 november 2025 is Yvonne Keuls op 93-jarige leeftijd overleden. De schrijfster stierf na een kort ziekbed in haar woonplaats Den Haag. Gedurende haar hele leven zette ze zich actief in voor jongeren in kwetsbare situaties, onder andere door het oprichten van een opvanghuis en het opvangen van pleegkinderen. Ze verwerkte die ervaringen in de boeken die ze schreef en waarmee ze bij een groot publiek een gevoelige snaar raakte.
Keuls bleef tot op hoge leeftijd actief en zei in 2024 nog tegen een interviewer: “Ik ben bezig met mijn léven, niet met mijn leeftijd.” Dat ze 93 werd, vond ze geen reden om niet meer te schrijven. Klagen over lichamelijk ongemak? Daar deed ze niet aan. Liever maakte ze er een smakelijk verhaal van. En dat had weer alles te maken met haar vroege jeugd: “Als je de oorlog bent doorgekomen, overleef je alles”, zei ze.
Nooit kind geweest
Yvonne Keuls werd geboren op 17 december 1931 in Nederlands-Indië als Yvonne Bamberg. Ze had een Javaans-Nederlandse moeder en een Joodse vader. Toen ze 7 jaar oud was, verhuisde ze met haar ouders en haar oudere broer vanuit Nederlands-Indië naar Nederland, waar ze in Den Haag gingen wonen. In de Tweede Wereldoorlog stierf haar vader, ingenieur Samuel Bamberg, die tbc had. “Hij was echt ten dode opgeschreven”, vertelde Keuls in een interview. Bij een razzia in november 1944 werd hij thuis opgehaald.
Toen hij in de vrachtauto longbloedingen kreeg, lieten ze hem uit angst voor besmetting weer gaan. Weer thuis pleegde hij zelfmoord. Na de oorlog kreeg Yvonne zélf tbc. Ze verbleef een jaar in een sanatorium en daarna was het haar taak om voor haar moeder te zorgen, die totaal niet wist wat voor land Nederland was. “We waren in 1938 vanuit Batavia naar Holland gekomen en ze heeft nooit kunnen wennen”, aldus Yvonne in de Volkskrant. “Ik ben nooit kind geweest, nooit.”
Sociale romans
Keuls heeft meer dan negentig publicaties op haar naam staan, van toneelstukken en hoorspelen tot televisiebewerkingen en romans. Haar carrière begon ze met een ongemakkelijke mislukking. De novelle die ze had geschreven raakte zoek bij de uitgever, een kopie had ze niet. Daarna maakte ze onder andere tv-bewerkingen van het werk van Louis Couperus en Simon Vestdijk, maar dit leverde haar niet de voldoening op waar ze op had gehoopt. Ze brak midden jaren 70 door bij het grote publiek met haar ‘sociale romans’.
Ze raakte betrokken bij de hulpverlening aan verslaafde en mishandelde kinderen en schreef er vervolgens over. Jan Rap en z’n maat werd als 29-delig hoorspel bij de KRO uitgezonden en ook nog als toneelstuk bewerkt. Gegrepen door de ellende van heroïnehoertjes in Rotterdam schreef ze Het verrotte leven van Floortje Bloem. Annie Berber en het verdriet van een tedere crimineel was haar aanklacht tegen drie kinderrechters die jongens misbruikten. De rechters werden uit hun functie gezet, maar in de media leverde het Keuls reputatieschade op.
Mevrouw mijn moeder
Yvonne Keuls heeft verschillende boeken geschreven die haar Indische achtergrond reflecteren. Het boek Mevrouw mijn moeder gaat over de geschiedenis van haar Indonesische moeder Jopie Keuls, de Indische wortels van haar familie, de repatriëring naar Nederland, de vestiging in Den Haag, de herinneringen en verhalen van vroeger.
Haar 90ste verjaardag vierde ze met het boek Gemmetje Victoria. Yvonne Keuls leerde Gemmetje kennen in het opvanghuis waar ze vrijwilliger was. Keuls ontfermde zich over haar en bleef bij haar betrokken tot haar dood. Het is wederom een aanklacht: “Er is sinds de tijd van Gemmetje nauwelijks iets verbeterd in de jeugdzorg. Met dit boek wilde ik het faillissement van de jeugdzorg in Nederland laten zien aan de hand van één leven.” Haar echtgenoot Rob Keuls, met wie ze bijna zeventig jaar getrouwd was, overleed in 2023. Yvonne Keuls laat drie dochters na, kleinkinderen en achterkleinkinderen.
Reactie toevoegen