Mantelzorger is manusje van alles

Wat is een mantelzorger? Zelfs na onderzoek is die vraag niet makkelijk te beantwoorden. Een mantelzorger is gewoon een manusje van alles.

Een mantelzorger is meestal geen verpleegkundige van beroep en ook geen arts. Je kunt het ’vak’ niet leren, het overkomt je. Mezzo, de Landelijke vereniging van Mantelzorgers en Vrijwilligerswerk, heeft geprobeerd de werkzaamheden van hun leden in kaart te brengen, maar is daar niet in geslaagd. Marja Hoonhoud (Mezzo): ,,In de praktijk is hun werk zo veel omvattend, dat je dat bijna niet in een protocol kunt vastleggen.”

De vereniging doet het met een meer algemene definitie, dat mantelzorgers geen beroepsmatige zorgverleners zijn, maar wel zorg verlenen omdat zij een persoonlijke band hebben met degenen die ze bijstaan. Ze geven zorg voor min maal 8 uur per week en tenminste drie maanden of langer.

De vraag blijft natuurlijk waar het werk van mantelzorgers ophoudt en moet overgaan naar een verpleegkundige af arts. In de praktijk is dat ook een persoonlijke afweging. Marja Hoonhoud: ,,Belangrijkste taak is natuurlijk het bijstaan van degene die ziek is, of in elk geval degene die behoefte heeft aan hulp. Het gaat vaak om het bieden van gezelschap, en troost,  het maken of brengen van de maaltijd, het helpen met wassen en aankleden.

Helpen met zaken die voor gezonde mensen vanzelfsprekend zijn, maar voor deze mensen een heel groot probleem vormen, daar gaat het vaak om.”
Een mantelzorger is beslist geen verpleegkundige, maar toch kunnen ze in overleg met huisarts of specialist, ook op het medisch vlak een rol spelen. Marja Hoonhoud: ,,Ook de grens tussen verzorgen en medisch handelen is niet heel scherp te trekken. Bij het verstrekken van medicijnen kan de mantelkzorger een belangrijke rol spelen.

Dus ervoor zorgen dat de zieke op tijd en in de juiste doses, de medicijnen neemt.”
Mantelzorgers kunnen ook helpen met het opnemen van de bloeddruk, wellicht bepaalde wonden verzorgen, maar veel verder hoort hun medisch handelen niet te gaan.

Mezzo berekent elk jaar hoeveel mantelzorgers er actief zijn en hoeveel uur ze aan dit werk besteden. Het zijn in totaal ongeveer 3,5 miljoen mensen van 18 jaar en ouder. Het merendeel (2,5 miljoen) helpt een hulp behoevende meer dan 8 uur per week en houdt dat langer dan drie maanden vol. Het aantal mantelzorgers dat lang en intensief helpt stijgt elk jaar.  Door de vergrijzing zal de hulpvraag steeds verder stijgen.
Heel veel van deze mensen voelen zich overigens helemaal geen mantelzorger. Ze helpen hun moeder, partner of kind,  omdat ze dat de gewoonste zaak van de wereld vinden. Ze willen daar geen geld voor en zelfs geen financieel compliment van de overheid, hoe sympathiek de gedachte daarachter ook is.

Auteur