Oma is goud waard: Brieven

'Ik stuur nog wel kaarten met verjaardagen en Kerstmis, maar ik krijg geen respons. We weten ook niet of de kleinkinderen de post in handen krijgen', schrijft grootmoeder Chantal de Groot* aan Plus Magazine. 'Het gemis doet pijn.'

'Ons contact met de kleinkinderen is er natuurlijk niet beter op geworden', schrijft Jettie Verschoor*. 'We zien ze wel eens als het ‘t weekend van mijn zoon is, maar de 'warmte' van vroeger is er niet meer.'

*In verband met de privacy is op verzoek van betrokkene de naam veranderd.

• Zie ook het artikel: 'Oma is goud waard'

Chantal en Jettie zijn niet de enigen. Van de grootouders voor wie het contact met hun kleinkind(eren) na een echtscheiding verandert, ziet 56 procent hun kleinkind of kleinkinderen minder vaak. 12 procent ziet ze zelfs helemaal nóóit meer.

Martha (55) kreeg er na de scheiding van haar dochter Nynke een zorg bij. Een keer in de week past ze op Merel (3), die op ruim honderd kilometer afstand woont.

'Mijn dochter heeft het de afgelopen jaren niet makkelijk gehad. Ze was net bevallen van haar dochter Merel, toen haar man haar verliet. Hij was verliefd op een ander. Een groot drama natuurlijk. Hoe kon hij dat laten gebeuren? Ik begrijp best dat je verliefd kunt worden, maar waarom verzette hij zich er niet tegen? Hij had nota bene nét een kind.
Een heel lief kind, Merel. Normaal gesproken zou ik haar waarschijnlijk een of twee keer in de maand een middagje hebben gezien, want we wonen niet echt bij elkaar in de buurt. Maar nu pas ik zeker één keer in de week op. Dan ga ik al een dag eerder naar haar toe met een lekkere pan eten en blijf ik slapen, zodat mijn dochter ’s ochtends vroeg naar haar werk kan.

Ik maak mijn kleinkind heel intensief mee. Dat is bijzonder. Ik zie het als het enige lichtpuntje van deze vervelende geschiedenis. Als ik naar mijn kleindochter kijk, voel ik soms meelijden. Haar jonge leventje had er anders uit moeten zien. Ze is zo jong al in de steek gelaten. Hoe denkt zij straks over haar vader? Daar maak ik me zorgen over.'

'Af en toe schiet ik sowieso meer in de opvoedrol dan in de omarol. Dan verbied ik haar dingen die ik anders misschien oogluikend had toegestaan. Maar het moet soms, want ik wil niet dat mijn dochter het een dag later weer op haar bord krijgt. Die heeft al genoeg aan haar hoofd. De verstandhouding met haar ex-man blijft moeizaam. Mijn kind zo ongelukkig te zien, dat snijdt me door mijn ziel. Laatst zei ze: ‘Mam, ik hoop dat Merel dit nooit hoeft mee te maken.’ Toen zei ik tegen haar: dat begrijp ik heel goed, want jij bent mijn Merel. Ik voel me vaak onmachtig, ik kan haar pijn niet wegnemen.'
'Ik wist heel weinig en dat vreet aan je’

Joke (63) zag na de scheiding van haar zoon Gijs, haar kleindochters van toen nog 5 en 1 jaar, nauwelijks nog.

'Dat het huwelijk van onze zoon strandde, kwam niet als een verrassing. Toch vond ik het vreselijk. Maar ik moest berusten, want dit waren mijn zaken niet. Hoewel het je natuurlijk oneindig veel verdriet doet. Vooral omdat er twee kleinkinderen bij betrokken waren. Mijn man en ik pasten tot de scheiding één keer in de week op onze kleindochters. Dat geeft een heel goede band. De meisjes waren dol op ons en wij op hen. Na de scheiding liet onze ex-schoondochter ons niet meer oppassen. Ze had een nieuwe vriend en die vond dat ze alle banden met ons moest verbreken.

Langzaam verdwenen de kinderen uit ons leven en uit dat van hun vader. Al waren ze geen moment uit mijn gedachten. Telkens dacht ik: hoe zou het met ze zijn? Wat zullen ze nu doen? Met wíe zijn ze? Jarenlang wist ik heel weinig van ze en dat vreet aan je. Ik kan mezelf wel oppeppen en positief blijven denken, maar ik kreeg toch allerlei lichamelijke klachten.

Toen zijn we een keer naar het schoolplein van ons oudste kleinkind gegaan. We hadden gehoord dat het niet zo goed ging met haar. Dat was misschien geen slimme actie, maar wat moesten we anders? Ze was zó blij ons te zien! Op dat moment moest ik wel even iets wegslikken. Uiteindelijk bevocht mijn zoon een normale omgangsregeling en daar profiteerden wij ook van. Langzaam verbeterde ook het contact met mijn ex-schoondochter. Ze had inmiddels weer een nieuwe vriend en die had een positieve uitwerking op haar, waardoor ze beter in haar vel zat.

We willen allebei hetzelfde, namelijk dat het goed gaat met de kinderen. Hún belang staat voorop. Tegenwoordig passen we weer op en dat doet me goed. Want de kinderen hebben er onder geleden. Zij hebben hun veilige wereld zien wegvallen en ik merk dat ze het lastig vinden opnieuw vertrouwen te krijgen. Laatst vroeg de oudste van 10: ‘Oma, als jij en opa gaan scheiden, wie blijft dan hier wonen?’ Zo’n vraag gaat door merg en been. Ze zijn als de dood dat er weer iemand vertrekt uit hun leven.”

Als je kind gaat scheiden: 6 gouden tips

• Sta boven de conflicten en vang de kleinkinderen op zonder stemming te maken tegen één van de ouders.
• Wees loyaal aan je kind, maar word geen onderdeel van het krachtenspel door je kind door dik en dun te verdedigen.
• Verbeter de band met je kleinkind door logeerpartijen en uitstapjes.
• Blijf vragen naar het gezin waarvan de kleinkinderen deel uitmaken, toon interesse voor ‘thuis’.
• Als je je kleinkind niet meer mag zien, blijf dan toch de verjaardagen en examens volgen en blijf kaarten sturen.
• Als het moet, vraag dan bij de rechter omgang met je kleinkind.