Speeddaten: springt er al een vonk over?

Een bovenzaaltje van Thais restaurant Buddhas in Leiden is al helemaal gereed gemaakt om ons te ontvangen. Op de bar staan thermosflessen met versgezette koffie klaar. En voor de gastvrouw die deze wedloop in speeddating vanavond in goede banen zal leiden, is een soort voorzitterstafel neergezet op het ­podium. De singles in kwestie kunnen zich straks een paar traptreedjes lager installeren.

Twee stoelen per tafeltje, een voor hem en een voor haar. Het is de bedoeling dat de dames rustig blijven zitten, terwijl de heren om de vier minuten doorschuiven, zodra de bel een eind maakt aan de onderonsjes.

In dat krappe tijdsbestek moeten beide partijen er door middel van gerichte vragen achter zien te komen wie die ander is, en of ze het gevoel hebben dat het een beetje ‘klikt’. Zo ja, dan kunnen ze een vakje aanvinken op hun match-formulier.

Als naderhand blijkt dat twee deelnemers voorkeur voor elkaar hebben uitgesproken, krijgen ze een briefje thuis gestuurd met informatie hoe ze elkaar kunnen bereiken voor nader contact. Er worden geen huisadressen verstrekt, wel e-mailadressen en telefoonnummers. Discretie staat voorop bij het evenementenbureau dat deze flitsende kennismakingsavond organiseert: ‘Vivid Single & Actief’.

Buiten is het bar en boos, er staat een gure wind en de regen klettert tegen de ramen. De eerste vrouw die verfomfaaid binnen komt waaien begint dan ook meteen te klagen.

“Jakkes!” roept ze in de deuropening. “Op weg hierheen heb ik wel een uur in de file gestaan. Ik dacht: ik wil naar huis. Zat ik nu maar lekker op de bank, voor de tv. En daar kreeg ik toen zo’n treurig gevoel bij, want het leek alsof iedereen samen was met een ­ander – behalve ik natuurlijk weer. ­Eigenlijk had ik helemaal geen zin om hierheen te komen, maar ik vond toch dat ik door moest zetten. Want als je niks onderneemt verandert er ook niks, ja toch?”

Ze kijkt vragend naar de gastvrouw, die ze al blijkt te kennen als consultant bij een ander relatiebemiddelings­bureau – de Stichting Date – dat bij gelegenheid met Vivid samenwerkt. Net zoals de Stichting Mens en Relatie trouwens.

Wordt er iets spannends beraamd (zoals een avondje speeddaten, een kookworkshop, een Valentijnsparty, een dansweekend of een golftoernooi voor alleenstaanden) dan bundelen al die organisaties hun krachten en laten ze hun leden weten dat ze zich voor de bewuste cursus of activiteit kunnen inschrijven. Maar er komen ook mensen op af die nergens lid van zijn en die toevallig via internet hebben vernomen dat er iets op stapel staat.

Gastvrouw Jeanne de Smid (59) ­vertelt dat er vanavond zeventien ­potentiële koppels worden verwacht: zeventien mannen en zeventien vrouwen. Maar al snel blijkt dat er maar negen heren zijn komen opdagen. ­Tegen zestien vrouwen.

“Tja, waarom verbaast dat me nou weer niet”, snuift één van de deelneemsters honend. Er zijn altijd meer oudere vrouwen dan oudere mannen die op zoek gaan naar een levens­partner, zo blijkt keer op keer. Daar wil ze de organisatie dus niet de schuld van geven, maar enigszins ‘genaaid’ voelt ze zich wel.

De kennismakingsgesprekjes zijn intussen in volle gang. “Best gezellig toch?” zegt de gastvrouw hoopvol, terwijl ze het zaaltje overziet. “De sfeer is goed. De vrouwen moeten alleen wat langer geduld hebben, maar uiteindelijk komt iedereen aan bod, geen probleem.”

Toch moet ze erkennen dat de relatiemarkt in de afgelopen decennia structureel scheef is gegroeid. Er is een moeilijk bemiddelbaar ‘overschot’ aan hoger opgeleide vrouwen tussen de 40 en de 60.

In de pauze, als alle deelnemers eventjes hun benen kunnen strekken en aan de bar komen hangen voor hun eerste glaasje wijn, blijken de hoger opgeleide vrouwen in deze lastige leeftijdscategorie inderdaad in de meerderheid te zijn.

Ze zijn zich terdege bewust van het probleem, maar versagen doen ze voorlopig niet. Nee hoor, want hoop doet immers leven. En niet geschoten is altijd mis.

“Hoe oud bent u, als ik vragen mag?” vraag ik terloops aan een struise blondine in een zwartzijden bloes, die net als ik bij de bar op haar bestelling staat te wachten.  

“In kalenderjaren, of in termen van hoe ik me voel?” antwoordt ze pinnig, meteen in het defensief.
“Nou, volgens uw paspoort bijvoorbeeld”, houd ik aan.
“Ik ben 53”, bekent ze ten slotte met tegenzin, en kijkt me daarbij strijdlustig aan, alsof ze mij zojuist een laak­bare overtreding heeft opgebiecht.

Even verderop zijn twee vrouwen met elkaar in gesprek geraakt. Allebei zijn ze begin 40, gescheiden en werkzaam in de sociale sector. “Ik wil niet zomaar een man”, zegt de een. “Daarvoor heb ik veel te hard gevochten voor mijn zelfstandigheid. Bovendien heb ik twee schoolgaande kinderen en die gaan ­uiteraard voor. Maar er zijn toch van die momenten dat ik behoefte heb aan steun en aandacht. Vertrouwelijkheid en een arm om je heen, weet je wel, dat soort dingen.”

De andere vrouw knikt, vol begrip. “Mijn man was heel passief”, vertelt ze. “Ook als hij thuis was, was hij er eigenlijk niet. We leefden langs elkaar heen. Nu zou ik het er wel weer eens op willen wagen met iemand anders, maar ik ontmoet zo zelden nieuwe mensen.” Het is een klacht die ik die avond nog vaak zal horen.

‘Ik ga zo veel mogelijk vakjes aankruisen, want je weet maar nooit of de vonk overspringt, al denk je aanvankelijk misschien dat het niks kan worden”, zegt een vrouw met een door gel verstevigde kuif die van daadkracht en optimisme getuigt. “Wat ik wil is een partner die helemaal op mij gericht is, iemand die er voor gaat!”  

Ik kijk er de aanwezige mannen eens op aan – mannen die al een beetje kaal beginnen te worden, mannen met een buikje, mannen met een iets te uitbundig geblokt overhemd – en realiseer me dat de andere partij dan natuurlijk precies hetzelfde mag verwachten. Haar leven zou dus ook om een van hén moeten gaan draaien, zodra zich een kandidaat aandient die de vereiste inzet toont.

Beseft ze dat eigenlijk wel? Of wil ze alleen iets krijgen, zonder er iets voor terug te hoeven geven?

Wat vinden de aanwezige mannen eigenlijk van zulke hooggespannen, ­alomvattende verwachtingen? Ik spreek een van de heren aan die bij de bar een onwennig kluitje hebben gevormd, en informeer waar hij op heeft gelet tijdens zijn bliksemgesprekjes. Was het hem voornamelijk te doen om het meer of minder aantrekkelijke uiterlijk van de dames in kwestie? Gaf hun leeftijd misschien de doorslag? Of heeft hij ook een paar van de dieptepsychologische vragen gesteld die ­Vivid tevoren op een A4’tje heeft uitgedeeld, om de participanten op originele ideeën te brengen? Dat zijn dan vragen in de trant van: in welke film had jij de hoofdrol moeten hebben? Waar krijg jij kippenvel van? Of: aan wat voor mensen erger je je?

Enige tijd geleden zag ik een televisieshow van Dr. Phil, die er bij die gelegenheid eveneens voor pleitte om tijdens het speeddaten – een Amerikaanse uitvinding tenslotte – van het gebaande pad af te wijken en rechtstreeks door te stoten naar de kern van iemands persoonlijkheid. Door middel van vragen die iets zouden kunnen onthullen over de meest intieme angsten, preoccupaties en verlangens van de man of vrouw aan de andere kant van het tafeltje. Want daar is het toch allemaal om begonnen als je wilt weten of diegene bij je past.

Maar het gezicht van de man aan wie ik deze gedurfde strategie voorleg, blijft volledig blanco. “Ik heb ze vooral gevraagd of ze nog thuiswonende kinderen hebben”, zegt hij na lang nadenken. “Want ik zie het echt niet zitten om als een soort stiefvader te moeten fungeren in een gezin waar de vader ontbreekt. Mij niet gezien, dat geeft veel te veel gedoe.”

Met een schouderophalen klopt hij wat sigarenas van de revers van zijn blauwe blazer en wendt zich weer tot zijn buurman. Ze hebben zojuist twee bier laten aanrukken en zijn al gauw verwikkeld in een geanimeerde discussie over de koersen op de aandelenmarkt.

Ik kan me natuurlijk vergissen, maar volgens mij leidt deze snelweg van de romantiek voornamelijk tot filevorming en onoverzichtelijke verkeers­situaties, en kun je beter een andere route kiezen als je op zoek bent naar de Ware en het Grote Geluk. Binnendoor en met een mak gangetje, want haastige spoed is zelden goed. Ook, of juist, op het gebied van de liefde.

Stichting Vivid Single & Actief, telefoon 077-351 48 80, www.single-actief.nl.