Verkiezingen: dit willen de politieke partijen met wonen

In dit artikel presenteren we u per partij enkele standpunten over wonen uit de betreffende verkiezingsprogramma’s. We doen dat in alfabetische volgorde. Voor het complete verhaal van iedere partij kunt u doorklikken en de fragmenten over wonen in hun geheel lezen. 

Dit wil 50Plus met de woningmarkt

Als ouderen kunnen doorstromen naar geschikte, levensbestendige en betaalbare huisvesting, kan de bestaande woningvoorraad efficiënter worden benut, aldus 50Plus in het verkiezingsprogramma 'Wij Doen Mee'. Daartoe wil de partij óók bejaardenhuizen in een moderne vorm en in allerlei varianten weer terug, waaronder woonzorg-complexen voor ouderen. Hoe? Er moet weer een Ministerie voor Volkshuisvesting komen, de doelstelling van 290.000 seniorenwoningen moet koste wat kost worden gerealiseerd en innovatieve woonvormen wil de partij stimuleren, bijvoorbeeld door levensloopbestendige woningen en kleinschalige hofjes te bouwen.  

Dit wil de BBB met de woningmarkt

In heel Nederland moeten er woningen bij komen en twee van de drie nieuwe huizen moet daadwerkelijk betaalbaar zijn, aldus de partij in het verkiezingsprogramma ‘BBB levert’. Maximaal 30 procent als sociale huur. Koopwoningen moeten betaalbaar blijven, het beperken van de hypotheekrenteaftrek is derhalve wat BBB betreft niet aan de orde. De partij bepleit voorrang bij woningtoewijzing voor mensen met een locale binding of voor bijvoorbeeld onderwijzers, zorgpersoneel en politiemensen. BBB verlangt huurwoningen voor starters, versnelde bouw van seniorenwoningen en huisvesting voor arbeidsmigranten bij voorkeur nabij het werk. En tot slot: een gedoogregeling voor mensen die nu al in een vakantiewoning wonen en indammen van de migratiestroom waardoor de druk op de woningmarkt vermindert. 

Dit wil Bij1 met de woningmarkt

Te hoge huren moeten worden verlaagd, óók in de vrije sector. Aldus verkiezingsprogramma ‘Doe eerlijk’. En één miljoen sociale woningen moeten erbij komen. Hoe? Middels een Nationaal Bouwbedrijf dat woningen niet voor de winst hoeft te bouwen. Wie een woning onnodig leeg laat staan betaalt een boete van 2,8% van de WOZ-waarde per maand. Bouw- en landbouwgrond hoort niet in handen van speculanten. Die grond pakt Bij1 terug ten behoeve van de bouw van sociale woningen. 

Dit wil het CDA met de woningmarkt

Het CDA wil in verkiezingsprogramma ‘Bouwen op vertrouwen’ een stabiele productie van minimaal 100.000 woningen per jaar. Het uitgangspunt is dat twee derde daarvan betaalbaar is, waarvan 30 procent middels sociale huur. Starters, gezinnen en ouderen krijgen met name de aandacht van de partij. Het rijk moet meer regie krijgen om te bouwen en er moet hoognodig gesneden worden in de regelgeving, zodat er sneller kan worden gebouwd. Bijvoorbeeld door bezwaarprocedures aan te passen. Een gezonde huurmarkt met betaalbare huren, ook in het middensegment. Vergunningsvrije bouw van mantelzorgwoningen op eigen erf moet mogelijk zijn voor minimaal tien jaar. Delen van een huis wordt makkelijker door het afschaffen van de kostendelersnorm. 

Dit wil de ChristenUnie met de woningmarkt

Er moeten betaalbare woningen komen voor starters, gezinnen en middeninkomens, aldus de ChristenUnie in ‘Opstaan voor het goede’. Hoe? Onder andere door een mix van meer bouwen, slimmer benutten en eerlijke regels. Ook deze partij wil 100.000 woningen per jaar en maakt daar het komende decennium 20 miljard euro extra voor vrij. Ouderen moeten gemakkelijker kunnen verhuizen, zodat er ruimte vrijkomt voor gezinnen en starters. Elke gemeente moet daarom voldoende seniorenwoningen en hofjes voor ouderen bouwen. De bouw van nieuwe woningen moet worden versneld door kortere procedures, fabrieksmatig bouwen en snellere aanleg van de benodigde infrastructuur. 

Dit wil D66 met de woningmarkt

‘Het kan wel’, is het verkiezingsprogramma van D66 met een ambitieus verlangen: tien nieuwe steden met goede voorzieningen en openbaar vervoer. Daarnaast wil D66 woonbeleid dat zich richt op veranderende woonbehoeften, zoals studentenwoningen, seniorenwoningen, collectieve woonvormen of woningen voor kleine huishoudens. Er moet een nationale bouwbaas komen en gemeenten moeten leegstand kunnen beboeten. Met de oprichting van een Nationale Doorstroombank moet een verhuizing van ouderen naar een kleinere woning worden geholpen. Afschaffen van de kostendelersnorm en het vereenvoudigen van de regels voor kamerhuur kunnen óók de woningmarkt verlichten. 

Dit wil Denk met de woningmarkt

Denk wil in het verkiezingsprogramma ‘Nu is het moment meer dan ooit’ook jaarlijks 100.000 woningen bouwen; een Rijksbouwbedrijf krijgt de verantwoordelijkheid om bouwprojecten te ontwikkelen. En er komt een Minister van Volkshuisvesting met vergaande bevoegdheden, zoals het bindend aanwijzen van bouwlocaties. Procedures moeten worden versneld en gemeentes kunnen een leegstandsheffing invoeren en een heffing op braakliggende grond. Verhuisbegeleiding voor ouderen kan de woningmarkt vlot trekken en de partij bepleit een afschaffing van regelingen die woningdelen belemmeren, zoals de kostendelersnorm. Voor huurders wil de partij oa. meer investeren in sociale huur, meer mensen toegang geven tot een sociale huurwoning en regelen dat huurders een rechtvaardige huur kunnen afdwingen. De hypotheekaftrek blijft bestaan, maar niet voor de ultrarijken met peperdure huizen. De partij wil discriminatie op de woningmarkt tegen gaan door discriminerende makelaars op te sporen en aan te pakken. 

Dit wil Forum voor Democratie met de woningmarkt

Voor koopwoningen wil FvD in verkiezingsprogramma ‘Een nieuwe kans voor Nederland’ de hypotheekrente aftrek behouden. De eigen woning blijft in box 1, zodat je nooit belasting betaalt over je eigen huis. Nieuwbouw versnellen met jaarlijks 100.000 nieuwe woningen, geen duurzaamheidseisen bij nieuwbouw, geen gasverbod en generatiewoningen stimuleren, zodat families beter voor elkaar kunnen zorgen en ouderen betrokken worden bij het leven van jonge gezinnen. 

Dit wil GroenLinks/PvdA met de woningmarkt

GroenLinks/PvdA komt in verkiezingsprogramma ‘Een nieuwe start voor Nederland’ met ‘ongekende investeringen in woningbouw’. Er moet een wet komen waarmee impasses kunnen worden doorbroken. Het stikstofslot moet weg en er moeten meer locaties komen voor nieuwbouw. Daarnaast wil de partij ook samenwonen stimuleren. Afschaffen van de kostendelersnorm in de bijstand kan daarbij behulpzaam zijn. En tot slot gaat het belang van woningzoekenden zwaarder wegen dat de belangen van bezwaarmakers. 

Dit wil JA21 met de woningmarkt

Op korte termijn wil JA21 de huidige vastgoedvoorraad beter benutten door optoppen, transformeren en splitsen van gebouwen en woningen, aldus ‘De juiste aanpak voor Nederland’. De partij wil kleinere woningbouwontwikkelingen faciliteren zoals ‘het straatje erbij’, net als de fabrieksmatige bouw met name in het segment van de één- en tweepersoonshuishoudens. Daarnaast is de doorstroming op de huizenmarkt een punt van aandacht. Bijvoorbeeld door weer bejaardenhuizen te bouwen en moderne vormen van ouderenhuisvesting te stimuleren. 

Dit wil NSC met de woningmarkt

NSC wil in ‘Zorgen voor zekerheid’ de woningbouw versnellen door verkorte procedures, een versnellingsfonds van 2 miljard euro en een crisisaanpak. De rijksoverheid moet knopen kunnen doorhakken, bijvoorbeeld bij het aanwijzen van bouwlocaties. Corporaties en marktpartijen moeten extra betaalbare huurwoningen en koopwoningen neerzetten en huurders moeten beschermd worden door een maximum te stellen aan de huren in de sociale huursector en midden-huur en het invoeren van een huurregister. 

Dit wil de Partij voor de Dieren met de woningmarkt

Negen pagina’s wijdt de Partij voor de dieren in verkiezingsprogramma ‘Natuurlijk’ aan wonen. Opvallende punten zijn dat de partij ruimte wil maken voor woningen door te kiezen voor een krimp van het aantal dieren in de veehouderij met 75 procent. Meergeneratiewoningen worden aangemoedigd en lege bedrijfspanden worden herontwikkeld en krijgen ene andere functie, zoals wonen. De verdozing van het landschap wil de partij tegengaan door een stop op de bouw van distributiecentra, mega datacentra en grote kantoorpanden. Woningen wil de partij alleen bouwen op klimaatbestendige locaties, dus niet in polders onder zeeniveau bijvoorbeeld. 

Dit wil de PVV met de woningmarkt

Een greep uit het verkiezingsprogramma ‘Dit is uw land’: de PVV wil de sociale huren met 10 procent verlagen en de inkomensgrenzen voor betaalbare huurwoningen verhogen. De hypotheekrenteaftrek blijft bestaan en frauderende statushouders verliezen hun verblijfsvergunning en moeten alles wat zij bijvoorbeeld met onderhuur verdiend hebben, terug betalen. Een Nationaal crisisplan is nodig voor voldoende woningen en bouweisen moeten geschrapt en vereenvoudigd worden. 

Dit wil de SGP met de woningmarkt

In het verkiezingsprogramma ‘Stem Christelijk voor Nederland’ pleit de SGP ervoor om niet alleen het aanbod van woningen te vergroten, maar ook meer aandacht te hebben voor de toegenomen vraag en de demografische ontwikkelingen erachter, zoals immigratie en scheidingsproblematiek. In vastgelopen procedures zou het Rijk een meer sturende rol kunnen vervullen, bijvoorbeeld door het aanwijzen van bouwlocaties. Speciale aandacht vraagt de partij voor huizen voor starters en senioren en voor het transformeren van leegstaande panden in steden. Bouwregels moeten meewerken en niet tegenwerken, Een gezonde huursector waarin sociale huurwoningen zo min mogelijk worden verkocht en ook middeninkomens kunnen huren. En op erven en in achtertuinen moeten we de kansen gaan benutten die er zijn, door mantelzorgwoningen en familiewoningen te bouwen, zo mogelijk vergunningsvrij. 

Dit wil de SP met de woningmarkt

Een miljoen nieuwe woningen verlangt de SP in het verkiezingsprogramma ‘Supersociaal’ Via nieuwbouw, het ombouwen van leegstaande panden, splitsen, optoppen, het terugkopen van te dure huurwoningen en door sloop te voorkomen. De droom van betaalbaar wonen kan zo realiteit worden. Huurders krijgen meer macht over hun huis, als het aan de partij ligt. Er moet een Nationaal Woonfonds komen waarmee betaalbare woningen kunnen worden gebouwd. We moeten de regie terugkrijgen. Door grip te krijgen op wat wonen onbetaalbaar maakt, van grondspeculatie tot leegstand. Investeren in starterswoningen, weg met het grondslot op bouwen en de leegstand aanpakken, zijn een paar andere punten uit het partijprogramma. 

Dit wil Volt met de woningmarkt

Nationale regie door een ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, meer inspraak voor provincies en de opdracht aan gemeenten om binnen hun nieuwbouwopgave te zorgen voor een goede mix van woningen, aldus het verkiezingsprogramma ‘Doe iets nieuws’. In principe geldt: minstens twee derde van de nieuwe woningvoorraad moet betaalbaar zijn, waarvan minimaal 30 procent sociale huur. Volt houdt zich aan de Europese verklaring van Lissabon om dakloosheid per 2030 uit te bannen. En de partij wil dat meer mensen een urgentieverklaring kunnen krijgen. Ook wil Volt waar het kan 25 procent meer groen in de wijken, meer groenblauwe daken, innovatieve duurzame bouw en meer gemengde bestemmingen. 

Dit wil de VVD met de AOW

De woningcrisis is hét grootste probleem van deze tijd, aldus de VVD in het verkiezingsprogramma ‘Sterker uit de storm’. Het is tijd om te stoppen met praten en iets te doen. Niet alleen een straatje erbij, maar hele nieuwe wijken erbij. Meer sturing vanuit het rijk en een bonus voor gemeenten die bouwrecords breken. Meer betaalbare koopwoningen én huurwoningen. Sneller bouwen door fabrieksmatig produceren en het splitsen van bestaande panden. Maar ook door schrappen in wetten, regels en vergunningen eisen. Bestaande wijken beter maken en met minder overlast en meer veiligheid de leefbaarheid vergroten.