Op de weg, in gebouwen, aan huizen. Overal kom je tegenwoordig camera’s tegen. Door dat woud aan camera’s kun je op ieder moment in beeld worden genomen zonder dat je het zelf echt doorhebt. Jouw beeltenisen gedragingen kunnen op een dag zo wel tientallen keren worden vastgelegd. Welke gegevens worden daarmee over je verzameld en mag dat allemaal zomaar?
Lees ook:
Camera’s in de openbare ruimte
In veel gemeenten, vooral in grotere steden, zijn camera’s bedoeld om toezicht te houden en zo de veiligheid op straat te verbeteren. De meeste camera’s staan dan ook in uitgaansgebieden of plekken waar veel criminaliteit is. Gewoonlijk is de apparatuur goed zichtbaar voor iedereen zodat er een preventieve werking vanuit gaat, maar verborgen camera’s komen soms voor. Die zijn speciaal geplaatst in gebieden waar criminelen actief zijn. Zo wordt de pakkans verhoogd.
Gemeenten mogen camera’s plaatsen en de beelden opslaan volgens de wet, maar moeten dan wel aan allerlei regels voldoen. Omdat het gaat om handhaving van de openbare orde staan deze regels in de Wet politiegegevens (Wpg) en daarnaast in artikel 151c van de Gemeentewet. Hoewel de burgemeester en gemeenteraad beslissen over het plaatsen van camera’s, ligt de verantwoordelijkheid voor het verwerken van de beelden bij de politie. Een van de regels is dat beelden maken noodzakelijk is, bijvoorbeeld voor het tegengaan van criminaliteit.
Ook belangrijk is dat je als burger wordt geïnformeerd over eventueel cameratoezicht. Zoals met een bordje aan een muur of paal en aanvullende informatie op een gemeentewebsite over waarom er cameratoezicht nodig is. Hierbij horen ook de privacyregels te staan. Standaard mogen opgenomen beelden niet langer dan vier weken bewaard worden, behalve bij het oplossen van misdaden. Je hebt als burger recht op inzicht van beelden die van jou gemaakt zijn. Kijk hiervoor bij de informatie over het cameratoezicht op de website van de gemeente of de politie.
Verkeerscamera’s
Een bijzondere vorm van cameratoezicht door de overheid zijn de camera’s die langs wegen staan. Daarmee worden kentekens automatisch gescand. Deze kentekens worden door de politie gebruikt om automatisch te controleren of die te maken hebben met een misdrijf of een nog openstaande boete. Is dat het geval, dan mogen het kenteken en de locatie tijdelijk worden bewaard. Zo niet, dan moet het kenteken meteen worden verwijderd. Kentekens op een route worden soms ook door provincies of Rijkswaterstaat gebruikt voor gerichte verkeers-enquêtes. Aan de hand van je kenteken kun je dan worden benaderd om mee te doen.
Bedrijven en organisaties
Binnen en rond bedrijven, zoals winkels en sportscholen, kom je ook geregeld camera’s tegen. Deze camera’s vallen onder de regels van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Camera’s mogen in dit soort gevallen alleen worden opgehangen als er een zogenaamd gerechtvaardigd belang is, zoals criminaliteit tegengaan. Daarnaast mogen camera’s alleen worden gebruikt als er geen andere oplossingen zijn.
Ben je op video opgenomen bij een bedrijf? Dan heb je als bezoeker een aantal rechten om je privacy te beschermen. Je kan bij het bedrijf of de organisatie aankloppen als je de beelden wilt zien of gewist wilt hebben. Ook kun je een bezwaar indienen tegen het gebruik van je gegevens. De beelden mogen niet langer worden bewaard dan strikt nodig is. Voor klachten over de toepassing van camera’s kun je terecht op: www.autoriteitpersoonsgegevens.nl/contact
Camera’s bij huizen
De laatste jaren worden steeds meer camera’s gebruikt om huizen te beveiligen. Die werken niet alleen afschrikwekkend. Je kan de beelden bij een inbraak of vandalisme ook gebruiken om de dader(s) op te laten sporen. Een populaire toepassing van camera’s bij huis zijn intelligente deurbellen, zoals de Ring. Ook dit gebruik van camera’s valt onder de AVG. Dat betekent dat je als eigenaar aan verschillende regels moet voldoen. Zo mag een thuiscamera alleen je eigen terrein filmen. Dat betekent dat je de camera zo moet afstellen dat hij tuinen en huizen van buren niet in beeld neemt.
Ook de openbare weg moet je buiten beeld proberen te houden, behalve als dat niet volledig mogelijk is, zoals wanneer je huis direct aan de straat ligt. Geef ook altijd aan dat er een camera is, ook bij een intelligente deurbel. Er zijn hiervoor bij bouwmarkten bordjes en stickers met de tekst ‘camera-bewaking’ te koop. Belangrijk voor de privacy van de mensen vastgelegd op video is dat je de beelden niet deelt, ze goed beveiligt en zo snel mogelijk verwijdert. Alleen als er een misdrijf in beeld te zien is, mag je de beelden delen met de politie.
Merk je dat een huiscamera, zoals bij de buren, je privacy schendt? Kaart dit dan eerst aan bij de cameraeigenaar. Als dat niet werkt, kun je het proberen met de hulp van buurtbemiddeling, de wijkagent of in het uiterste geval de rechter.
