Zo ben je oplichters te slim af

Oplichters misbruiken bekende nummers, dat heet ‘spoofing’

Roodharigen
Getty Images

Stel je ontvangt een mail van een bekende overheidsinstantie die vraagt om een update van je gegevens en of je even op de link wil klikken. HO! Is dit een oplichter? Waarschijnlijk wel. We zetten op een rijtje hoe je je niet laat belazeren.

BELEGGINGSFRAUDE

Stel je ziet op social media een ''Bekende Nederlander'' die een beleggingsplatform aanprijst, waarmee hij of zij veel geld heeft verdiend. Of iemand belt spontaan op om te ­vertellen over een beleggingskans en oefent druk uit om geld over te maken.

Zo trap je er niet in

  • Neem bedenktijd.

  • Controleer de naam van de organisatie bij de Autoriteit Financiële Markten (AFM).

  • Maak nooit onder druk geld over.

VALS TELEFOONTJE

Je wordt gebeld door een bedrijf of organisatie, bijvoorbeeld de bank of een incassobureau. Een robotstem vraagt of je zojuist hebt ingelogd op je bankrekening. Zo niet, dan moet je een toets indrukken. Of je moet geld overmaken of je inloggegevens delen. Het nummer op je telefoon kan ­vertrouwd overkomen, maar dat is schijn. Oplichters kunnen bekende nummers misbruiken. Dat heet ‘spoofing’. 

Zo trap je er niet in
Verbreek de verbinding. De bank belt nooit onaange­kondigd en als je een betalingsachterstand hebt, krijg je hierover schriftelijk bericht. 

VERKOOPFRAUDE

Nepwebwinkels bieden producten aan waarvoor je wel moet betalen, maar die nooit worden geleverd. De nepshops lokken klanten met bekende namen en logo’s. Er zijn ook websites met vakantiehuisjes of vakanties die niet bestaan.

Zo trap je er niet in

  • •Zoek naar reviews door het volledige webadres tussen aanhalingstekens in te typen bij Google. Als die er niet of nauwelijks zijn, is dat een slecht teken.

  • Zoek de webwinkel op de website van de politie of van veiliginternetten.nl

DATINGFRAUDE

Je hebt via een datingsite iemand leren kennen die jou ­online overlaadt met complimenten en je het gevoel geeft dat jullie een speciale band hebben. Als er een vertrouwens- relatie is opgebouwd, vraagt deze persoon om geld, bijvoor- beeld vanwege een noodgeval. Of de persoon haalt je over om te gaan beleggen in een specifiek product.

Zo trap je er niet in

  • Bespreek je onlinerelatie met vrienden of familie.

  • Maak geen geld over naar iemand die je nog nooit hebt ontmoet

  • Laat niet te veel geld op je lopende rekening staan, maar zet het op een spaarrekening. Daar kunnen criminelen meestal niet direct bij als ze je inloggegevens weten te bemachtigen.

  • Verlaag de opnamelimiet van je pinpas.

  • Kijk regelmatig welke tips je bank en de politie geven tegen fraude en oplichting. Oplichters zijn slim: er komen regelmatig nieuwe trucs bij.

‘Binnen drie uur was ik €93.000 kwijt’

Femke Lobach: “Ik heb de opbrengst van mijn appartement over verschillende banken verspreid: ING, Centraal Beheer en Bunq. Het is mijn pensioengeld en ik controleer mijn rekeningen regelmatig. Zo ontdekte ik dat ik niet meer in de app van Bunq kon inloggen zoals ik gewend was. Ik had ook een mail ontvangen met Bunq als afzender, het mailadres zag er valide uit. Daarin heb ik op een link geklikt en even later kon ik weer in de app. Maar tot mijn schrik zag ik toen dat er creditcards werden aangemaakt en dat er grote bedragen werden afgeschreven voor de aankoop van bitcoins. Ik raakte in paniek en wilde de bank bellen, maar die was niet telefonisch bereikbaar. Ik heb mijn zoon erbij geroepen en in een race tegen de klok hebben we creditcards geannuleerd en de rekening geblokkeerd, maar steeds werden er weer nieuwe creditcards aangemaakt en werd de blokkering weer opgeheven. Na drie uur was ik €93.000 kwijt.

De volgende dag heb ik aangifte gedaan en met hulp van de politie en Bunq heb ik €30.000 kunnen terughalen die nog niet op een buitenlandse bankrekening stond. Maanden later heb ik van Bunq de rest terug- gekregen. Ik weet nog steeds niet hoe dit heeft kunnen gebeuren. Ik weet zeker dat ik geen inloggegevens of pincode heb gegeven. Het kan me zo nog een keer overkomen, één moment van onachtzaamheid is genoeg. Daarom ga ik nooit meer bankieren bij een bank die niet telefonisch bereikbaar is!”

Vrouw zit in woonkamer
Getty Images

BETAALVERZOEKFRAUDE

Bij een koop of verkoop op Marktplaats krijg je de vraag om 1 cent over te maken via een betaallink, zogenaamd om te ­controleren of je naam wel klopt. Maar deze link leidt naar een website die inloggegevens steelt. Valse betaallinks komen ook op andere plekken voor, óók in de vorm van QR-codes.

Zo trap je er niet in

  • Communiceer via Marktplaats Berichten in plaats van via WhatsApp.

  • Maak bij een aankoop op Marktplaats gebruik van Kopersbescherming, zodat je betaling tijdelijk naar een tussenrekening wordt overgemaakt en niet direct naar de verkoper.

PHISHINGMAILS

Je ontvangt een mail uit naam van een bekende aanbieder of overheidsinstantie, zoals een pakketbezorger, een webwinkel of de Belastingdienst. In de mail staat dat er nog een factuur openstaat of dat je gegevens moet updaten of iets dergelijks. Dat kun je doen via een link. Deze link leidt naar een valse website, die erop uit is je inloggegevens of bankgegevens te stelen. Dit noemt men phishing.

Zo trap je er niet in

  • Controleer of het e-mailadres van de afzender er bekend uitziet.

  • Wees alert bij een onpersoonlijke aanhef en bangmakerij, zoals opheffing van je account als je niet op tijd betaalt.

  • Neem bij twijfel zelf contact op met de genoemde organisatie via de vertrouwde contactgegevens.

BABBELTRUCS AAN DE DEUR

Iemand komt aan de deur met een verhaal. Een monteur moet een storing verhelpen. Of iemand van de thuiszorg wil een paar controles doen. Of een nepagent biedt aan om je kostbaarheden veilig te stellen in verband met inbraken in de buurt. Er komen veel verschillende babbels voor, allemaal hebben ze als doel om vertrouwen te wekken, in je woning te komen en je te bestelen.

Zo trap je er niet in

  • Vraag iemand die komt namens een bedrijf om een legitimatie.

  • Laat niemand binnen als je niet zeker weet of de persoon te vertrouwen is.

WHATSAPP-FRAUDE

Je krijgt een appbericht van een bekende, zelfs met een foto van die persoon. Hij of zij heeft een geldprobleem en vraagt om hulp. Dit is echter een veelvookomende truc.

Zo trap je er niet in

  • Bel de bekende op het nummer dat je van hem of haar hebt. 

  • Maak nooit geld over op basis van een bericht op je telefoon.

Toch slachtoffer GEWORDEN?

Oplichters werken geraffineerd en het kan gebeuren dat je het verhaal toch gelooft en gegevens deelt of geld kwijtraakt. Dit is wat je kunt doen om de schade te beperken.

  • Doe direct aangifte bij de politie (0900-8844).

  • Meld de fraude bij fraudehelpdesk.nl (088-786 7372).

  • Ben je geld kwijt? Neem contact op met je bank om te kijken of het geld nog teruggehaald kan worden. Als je juridische stappen wilt ondernemen, kun je bij je bank onder bepaalde voorwaarden de gegevens van de oplichter opvragen.

  • Zoek steun bij vrienden, familie of Slachtofferhulp Nederland (0900-0101).

  • Negeer telefoontjes of mails van mensen die beweren dat ze je kunnen helpen. In veel ­gevallen is dat een nieuwe poging tot fraude

‘Nadat ik die knul had binnengelokt, sprong de agent tevoorschijn’

Mevrouw de Jong: “Ik had net in de krant gelezen dat een 100-jarige mevrouw was opgelicht door middel van helpdeskfraude. Sindsdien durfde ze voor niemand meer de deur open te doen. Dat maakte me boos en verdrietig. Een 100-jarige zou het leven uitbundig moeten vieren! Die boosheid voelde ik nog toen ik een paar dagen later toevallig werd gebeld door ene meneer Otto, die zei dat er €700 van mijn rekening was afgehaald. Hij zou mij helpen om mijn rekening veilig te stellen en er zou iemand langs­komen om mijn betaalpas op te halen. Ik dacht meteen: jou ga ik pakken! Ik verzon een smoes dat er net een vriendin huilend door de achterdeur binnenkwam en dat hij over een uur kon terugbellen. In die tijd belde ik 112. De politie kwam snel en een agent verstopte zich achter een gordijn in de voorkamer. 

Meneer Otto belde inderdaad terug. Hij vroeg mij om mijn bankpas in een envelop te doen en de pincode erop te schrijven.Even later belde een knappe jongeman aan, een kleinzoon om trots op te zijn, zo te zien. Toen ik hem naar binnen had gelokt, sprong de agent tevoorschijn en schreeuwde: ‘Op je knieën!’ Via de achterdeur kwamen nog drie agenten binnen en de jongen werd geboeid meegenomen. Ik dacht nog: wat zonde van die jonge knul, maar ik was blij dat ik hem te slim af was geweest!”

Auteur