Mantelzorgers hebben het zwaarder dan ooit

Getty Images

De zorg voor een partner met dementie is zó zwaar, dat vijf procent van die mantelzorgers zelfmoord overweegt.

Dit blijkt uit onderzoek van het VU medisch centrum onder bijna 200 mantelzorgers die thuis voor hun dementerende partner zorgen. De mantelzorgers vulden iedere drie maanden een vragenlijst in, gedurende twee jaar. De gedachten aan zelfmoord staken meestal de kop op in het tweede jaar.

Eenzaam en alleen

Onderzoeker Karlijn Joling zegt hierover in het Algemeen Dagblad: “Wij denken dat de zorg dan zwaarder wordt, doordat de partner achteruit gaat, zijn gedrag verandert en hij steeds minder dingen zelfstandig kan.” De mantelzorgers met gedachten aan zelfmoord voelen zich vaker dan hun lotgenoten ongelukkig en eenzaam, ervaren minder steun van familie en hebben meer gezondheidsproblemen.

Ook hebben zij vaker het gevoel dat ze de zorg van hun partner niet goed aankunnen. Alzheimer Nederland noemt de cijfers 'schokkend’. “Mantelzorgers krijgen het steeds zwaarder en dat is zorgwekkend.” Eerder dit jaar lazen we ook al het nieuws dat mantelzorgers over het algemeen ongelukkiger zijn dan anderen.

Casemanager

In Nederland hebben ruim 270 duizend mensen dementie, zo’n 70 procent woont nog thuis. Dat het er voor hun mantelzorgers niet beter op wordt, is verontrustend nieuws. Hoe nu verder? De landelijke vereniging voor mantelzorgers Mezzo en Alzheimer Nederland onderstrepen hoe noodzakelijk het is dat mantelzorgers hulptroepen van familie en vrienden inschakelen. Ook pleiten beide organisaties voor een casemanager die de mantelzorger en patiënt van dichtbij begeleidt. Een casemanager staat naast een persoon met dementie vanaf de diagnose tot aan het overlijden of de opname in een verpleeghuis.

Voor mantelzorgers is de casemanager een luisterend oor en een aanspreekpunt. Iedereen met de diagnose Alzheimer en nog thuis woont, heeft recht op een casemanager. Casemanagement wordt vergoed vanuit de basisverzekering. De huisarts zowel als de wijkverpleegkundige kunnen een indicatie geven en een aanbieder aanbevelen. Op deze website vindt u contact gegevens van alle dementienetwerken in Nederland die casemanagement leveren. Soms zijn er wachtlijsten voor casemanagement. Neem in dat geval contact op met uw zorgverzekeraar.

Andere hulptroepen

En verder? Totdat de dementerende opgenomen wordt in het verpleeghuis, kan een mantelzorger terugvallen op dagopvang en thuiszorg via de Wet maatschappelijke ondersteuning en wijkverpleging via de Wet langdurige zorg. Om voor ondersteuning in aanmerking te komen, is het is raadzaam om in een vroeg stadium al met de gemeente en huisarts in gesprek te gaan. Mogelijk kunnen ook vrijwilligers een steentje bijdragen.

'Blij dat ik het kan doen'

Mantelzorg voor een partner met dementie is zonder meer een van de zwaarste vormen van mantelzorg, aldus Mezzo. Dat blijkt ook uit eigen onderzoek van Plus Magazine. Voor mantelzorgers die voor een partner zorgen in het algemeen en niet specifiek met dementie, zijn de cijfers een stuk rooskleuriger en is het zeker niet alleen maar kommer en kwel. 88 procent van die mantelzorgers en 94 procent van de zorgvragers is ‘nog altijd blij dat we samen zijn’. Tel je zegeningen, is het devies, want het zou ook zomaar opeens afgelopen kunnen zijn.

Driekwart van de mantelzorgers denkt trouwens dat zijn of haar partner hetzelfde zou doen als de rollen omgedraaid waren. En ruim de helft van de mantelzorgers vindt voor hun eigen angsten en zorgen een luisterend oor bij hun partner, zelfs meer dan ooit tevoren. Een Pluslezer zegt hierover: “De gelijkwaardigheid is gebleven. We vinden het fijn om er voor elkaar te zijn. In goede en in slechte tijden.”

Bron: Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde

Auteur