Koningin Victoria van Engeland maakte in 1840 een gelukkige keuze: In Albert van Sachsen-Coburg en Gotha vond ze de ideale partner - als vrouw en als koningin. De tijd van schandalen van het Huis Hannover (waarvan Victoria de laatste vorst in Engeland was) was voorbij, moraal en monarchie waren bij dit gelukkige stel in balans. Hun harmonieuze verbintenis was bepalend voor het levensgevoel van een tijdperk. Een tijdperk dat abrupt en voortijdig eindigde. Voor Victoria was daarna niets meer als voorheen.
De koningin was wanhopig: ‘The world is gone for me, my life as a happy one is ended!’, schreef Victoria, toen 42 jaar oud, vlak voor Kerst in 1861 aan haar oom Leopold, de koning van België. Op 14 december was Albert plotseling gestorven. Victoria verloor haar echtgenoot en adviseur, haar tegenpool, de vader van haar negen kinderen, haar geliefde. Het dreamteam op de troon was geschiedenis; na 21 gelukkige huwelijksjaren was Hare Majesteit, hoofd van het Verenigd Koninkrijk, weer alleen. Heel het hof rouwde, maar de vrouw des huizes legde haar rouwkleding nimmer af.
Extremely handsome!
Aanvankelijk was er van een droompaar, ondanks alle verliefdheid, beslist geen sprake. Het huwelijk van de erfgename van het Britse Rijk met de zoon van een hertog uit de Duitse provincie kon niet op veel enthousiasme rekenen. Ook werd Albert in het begin erg kort gehouden door zijn echtgenote en dat riep spanningen op. Niettemin slaagden de twee erin hun onenigheid bij te leggen en hun verbintenis te bestendigen. Uiteindelijk was hun gelukkige huwelijk een voorbeeld voor gewone burgers – wat een verschil met de vorige heersers! Ook politiek bleek Albert een goede keus. Hij werd Victoria’s belangrijkste adviseur. [ITEMADVERTORIAL]
Terugblik. Oktober 1839: De jonge koningin heeft het zwaar te pakken. ‚Albert is extremely handsome’, schreef de verliefde twintigjarige in haar dagboek. Bij de eerste ontmoeting, enkele jaren eerder, had haar Duitse neef, Albert von Sachsen-Coburg und Gotha, nog geen verpletterende indruk gemaakt. Victoria had wel oog voor zijn intellectuele capaciteiten, maar vond hem ook stijf en timide. Het tegendeel dus van de temperamentvolle Victoria zelf, die op haar achttiende plotsklaps op de Engelse troon belandde. Haar opvoeding was degelijk maar niet gericht op een koninklijk ambt en academische vaardigheden had ze niet verworven.
Maar toen Victoria Albert voor de tweede keer ontmoette sloeg de vonk over. De politieke elite reageerde verheugd, want een ongehuwde koningin was niet goed voor het imago. Prime minister Lord Melbourne meende dat een vrouw niet te lang alleen moest blijven, en ook Victoria’s oom Leopold zag zijn nicht graag onder de pannen – daarom bracht hij zijn lievelingsneef Albert in stelling. Met doorslaand succes.
Alwéér een Duitser?
Enkele dagen na hun weerzien in Windsor was het Victoria die Albert, zoals het protocol wilde, ten huwelijk vroeg. De prins stemde in met het aanzoek en schreef aan zijn grootmoeder: ‘Ik ben ervan overtuigd dat de hemel me in goede handen heeft gegeven en dat we samen gelukkig zullen worden.’ Zijn bruid noemde het huwelijk op 10 februari 1840 in St. James’s Palace de ‘gelukkigste dag’ van haar leven, maar niet iedereen was even content met deze relatie.
Dat lag vooral aan Albert, beter gezegd, aan het feit dat Albert een Duitser was. In de ogen van lokale aristocratie en Londense kranten was hij te Duits (Victoria’s eigen stamboom is volledig Duits), te hoog opgeleid, te laag in rang. Sommigen meenden zelfs dat Albert niet uit romantische motieven handelde maar uit was op Engels geld.
De Engelse burgers waren net zo blij dat de tijd van de malle Hannoverse vorsten op de Engelse troon voorbij was, en nu verscheen de volgende Duitser alweer op het toneel? Victoria was woest, maar ook het parlement hield voet bij stuk: men weigerde om de prins de titel prins-gemaal toe te kennen, het bleef bij ‘prince Albert’ en de prins ontving een toelage van 30.000 pond. Voor de echtgenoot van de vorige koningin was die toelage nog 50.000 pond geweest. Een affront!
Afgezien van de duidelijke verschillen, kenden de partners ook veel overeenkomsten. Ze waren beiden liefdevol, kunstzinnig en romantisch, goede gesprekspartners. Het koppel kreeg negen kinderen, hetgeen Victoria later de naam ‘grootmoeder van Europa’ opleverde. Albert was verzot op kinderen, van de jonge queen wordt gezegd dat ze een koele moeder was en zwanger zijn afgrijselijk vond.
Man, maar niet de baas in huis
Het was de politiek die voor conflicten zorgde. Victoria, die zich niet bijzonder voor politiek interesseerde, handelde in de eerste jaren van haar regering tamelijk onbezonnen. Zo koos ze openlijk de kant van de Whig-party, wat wrevel wekte bij de oppositie en veel onderdanen – en ook bij Albert, die meende dat de toekomst van de parlementaire monarchie het best gebaat was bij neutraliteit van de regerend vorst. Aangezien de koningin weigerde de adviezen ter harte te nemen, ontstond er ruzie. Andere twistpunten waren het personeel en, later, de opvoeding van de kinderen. Victoria wenste niet dat Albert haar rol in staatszaken overnam en Albert was ontevreden met zijn rol als ‘man maar niet als baas in huis’.
De komst van het eerste kind, prinses Vicky, luwde de competentiestrijd. Albert nam Victoria’s taken over toen die in het kraambed lag; hij stelde brieven op en woonde de kroonraad bij. Vanaf dat moment vond en behield Albert zijn plek als gelijkwaardige partner en adviseur van de koningin. Victoria staakte haar verzet, ook omdat ze wel zag dat Alberts weloverwogenheid en zijn politieke antenne van groot nut waren voor haar succes. Achter de schermen werd later wel gezegd dat Albert eerste minister en koning inéén was. Officieel bleef hij uiteraard slechts de echtgenoot van de koningin. Niettemin kreeg hij uiteindelijk wel de titel van prins-gemaal, in 1857.
Actieve prins
De Duitse prins heeft zich sterk gemaakt voor de kunst, de land- en tuinbouw en tal van sociale projecten; hij was actief op het gebied van economie en wetenschap en zeer geïnteresseerd in de nieuwste technische ontwikkelingen. In 1847 werd hij chancellor aan de universiteit van Cambridge en hij was voorzitter van de Maatschappij die ijverde voor de afschaffing van de slavernij. In tijden van revolutie sprak Albert zich uit voor meer rechten voor arbeiders. De Wereldtentoonstelling, gehouden in 1851 in Londen, werd een groot succes, met name dankzij zijn inzet.
Bron: G-Geschiedenis
