Stuur toch weg die blauwe envelop

Stuur toch weg die blauwe envelop

Wat is dat toch met die blauwe envelop? Zodra het aangifteformulier op de mat ligt beginnen we te stressen. Wekenlang kijkt de envelop ons aan, maar doen we niets. Ook al vullen we ons biljet al jaren zelf in, het lijkt alsof we het elk jaar opnieuw moeten leren. En dan denken we: het is nog lang geen 1 april, dus waarom nu al...

Zeker, we kunnen het uitbesteden. Maar dan nog moeten we alle informatie en stukken opzoeken. En dat is eigenlijk al het halve werk.
Liefst 64 procent komt pas in actie in de laatste twee weken voor de deadline. Waarom bevrijden we ons niet meteen van de aangiftestress voordat die overgaat in de aangifteblues? Het is klassiek uitstelgedrag. Je kop in het zand steken. Dokter, is daar misschien iets aan te doen?

Psychologe Tanja van Essen wordt meteen concreet: “Maak een vijftienminuten-plan. Dat helpt echt, want je maakt er al snel een half uurtje van en voor je het weet ben je halverwege de aangifte. Dan heb je de hobbel genomen, dan is het werk in je beleving al bijna af.” Het is een van de tips van de Groningse psychologe om uitstelgedrag een halt toe te roepen. Van Essen is medeauteur van het boekje ‘Doe het vandaag’, over onze neiging om lastige opdrachten uit te stellen.

Volgens Van Essen hebben we dan misschien geleerd dat we moeten denken aan de dag van morgen, toch brengen we dat niet altijd in de praktijk. “Veel mensen zijn een beetje kortzichtig of gemakzuchtig. Hebben ze veel tijd voor een bepaalde taak, dan is de motivatie gering om eraan te beginnen. Ze hebben echt een deadline nodig om tot actie over te gaan.”

Nare kwaal: uitstelleritis
Van Essen geeft onder meer cursussen tegen faalangst en studiestress aan de Universiteit in Groningen. Daar heeft ze studiemateriaal in overvloed, want studenten lijden bij uitstek aan uitstelleritis. Zeker als het gaat om het blokken voor tentamens. “Maar uitstellers vind je overal”, zegt ze. Wat doen we eraan?
Het helpt om snel een deadline te stellen: prik een datum waarop een taak klaar moet zijn. “Knip de opdracht in hapklare brokken, stel realistische doelen en houd je daaraan. Dat geldt ook voor de aangifte. Kies een weekeinde om te beginnen en je spullen te zoeken, zodat je een volgende keer direct de slag kunt. En kies een dag uit voor die volgende keer.”

Veel mensen beseffen het misschien niet, maar we praten de hele dag tegen onszelf. Al dan niet hoorbaar. ‘Self-talk’ heet dat, zegt Tanja van Essen. Ook de aangifte komt aan bod. “In die gesprekken of gedachten motiveren we onszelf om dingen te doen. Je loopt de trap op en zegt: ik moet de aangifte gaan doen. Dat klinkt negatief: ik moet… Stel het je eens anders voor, bijvoorbeeld: ik kies ervoor… Dat helpt enorm.”

Volgens Van Essen is uitstelgedrag ook niet erg slim. “Je maakt een nare klus twee maal zo naar. Want je gaat je aan jezelf ergeren, omdat je het steeds uitstelt. Neem liever het heft in eigen handen. Dat voelt veel beter!”

Zó komt u over de aangiftehobbel

Stel een duidelijke, haalbare deadline. Bijvoorbeeld: dit jaar verstuur ik de aangifte voor 15 maart. Zo bent u op tijd en het is goed te doen. Meld het aan uw huisgenoten; dat verhoogt de sociale druk om ook echt aan de slag te gaan. Zet de datum in uw agenda.

Stap 2: Verzamel alle spullen
Prik een dag waarop u de benodigde spullen bij elkaar zoekt. Ook die dag zet u in uw agenda, bijvoorbeeld een week voordat u de aangifte wilt versturen. Dat lijkt altijd een hele rompslomp, maar met de volgende tien benodigdheden komt u een heel eind.

Neem een kwartiertje om aan uw aangifte te gaan zitten. Dat kwartiertje is belangrijk. Zo maakt u de hobbel van ‘de aangifte’ behapbaar. Met de juiste spullen bij de hand zult u zien dat u na dat kwartiertje al een heel eind op weg bent. Waarschijnlijk zet u door en maakt u de aangifte zo goed als af. Plan dat kwartiertje en wacht niet tot u er zin in krijgt, want dat gaat niet gebeuren.

Stap 4: Rond af en doe een laatste check
Is uw aangifte na Stap 3 nog niet (helemaal) rond? Geen probleem. Prik een dag waarop u de aangifte afmaakt en noteer wat daar nog voor nodig is. Klaar? Laat de aangifte nog een dag liggen en kijk hem daarna even na. Maak een kopie, voordat u de aangifte digitaal of per post verstuurd en de klus is geklaard!

Op het laatste nippertje

We stellen de belastingaangifte graag zo lang mogelijk uit, zo blijkt uit cijfers van het Ministerie van Financiën. In januari 2009 kwamen er 230.000 aangiften binnen, in februari groeide dat aantal tot 1 miljoen. Half maart stond de teller op 2,5 miljoen. In de laatste twee weken voor de deadline van 1 april kwamen er 4,5 miljoen aangiften binnen, tot het totaal van 7 miljoen.

Verder in de belastingspecial 2010