Verkiezingen Tweede Kamer: dit zeggen de politieke partijen over de zorg

Getty Images

Sinds de uitbraak van corona gaat er geen dag voorbij zonder dat de zorg het nieuws haalt. Maar wat willen de politieke partijen de komende vier jaar eigenlijk met deze zo belangrijke sector in onze samenleving?

50PLUS
•    Er komt een zorgombudsman
•    Het eigen risico moet omlaag naar € 200, maar liever nog naar 0
•    Mantelzorgers moeten goed worden ondersteund, ook in hun persoonlijk welzijn
•    Zorg dichtbij: verpleeghuiszorg en kleine specialistische ingrepen vinden thuis plaats
•    Investeren in wijkteams die welzijn en zorg combineren
•    Wijkteam moeten meer dan nu preventief werken, onder meer met informatiebijeenkomsten, spreekuren en huisbezoeken 
•    Je moet een meerjarige zorgpolis af kunnen sluiten, zodat de verzekeraar meer kan investeren in preventie
•    Goede regionale afspraken maken tussen eerstelijns en tweedelijns en overige ondersteunende zorg, zodat er een goed gesloten keten van zorg ontstaat
•    Meer mogelijkheden en meer bedden voor acute zorg in de wijk
•    Alle betrokken zorgaanbieders moeten toegang hebben tot patiëntendossier en/of cliëntendossier  
•    Meer gebruik van nieuwe technologieën voor zorg dicht bij huis
•    Gecontracteerde zorg is de norm – de wildgroei die er nu in bijvoorbeeld de thuiszorg is, moeten we niet willen
•    Centraal Europees inkoopbeleid voor dure en zeldzame medicijnen

VVD
•    Vanwege de druk op mantelzorgers moet er actiever vervangende zorg worden aangeboden 
•    Eigen risico blijft stabiel en onderzoek naar alternatieve vorm van eigen betalingen
•    Problemen als gevolg van doorgeslagen marktwerking en bureaucratie aanpakken
•    Geen vergoeding voor onwetenschappelijke of niet-effectieve behandelingen
•    Het zorgsysteem moet ook grote gezondheidscrises aankunnen. Daarom investeren in flexibele reservecapaciteit, reservevoorraden, verbetering van coördinatie rond verdeling van patiënten en hulpmiddelen. Elke 5 jaar een grote crisisoefening
•    Vaccineren wordt de norm: kwetsbare groepen beschermen is essentieel. Kinderopvangcentra moeten niet-gevaccineerde kinderen weigeren als er een uitbraak dreigt als gevolg van een te lage vaccinatiegraad
•    Zorgmedewerkers verdienen meer zeggenschap over hun werk, zodat ze ook meer plezier in hun werk krijgen.

CDA
•    Wijkgerichte samenwerking moet weer prioriteit krijgen
•    Er komt een landelijk onderzoek naar de behandeling van drie volksziekten: kanker, Alzheimer en obesitas
•    Via regionale preventiefondsen gaan gemeenten, zorgkantoren, verzekeraars en zorgaanbieders investeren in gezond leven 
•    Meer flexibele capaciteit voor de ggz
•    Eigen risico blijft gelijk
•    Er komt meer ondersteuning voor mantelzorgers: het aanbod in respijtzorg moet omhoog en in meer cao’s moeten onderwerpen als mantelzorgverlof terugkomen
•    Minder marktwerking en meer samenwerking in de zorg
•    Winstuitkering in de zorg verdwijnt
•    Medisch specialisten komen in loondienst
•    Er moet meer aandacht komen voor zinnige zorg (in plaats van eindeloos behandelen)
•    Veel strengere eisen aan thuiszorgorganisaties
•    Verpleegkundigen krijgen meer zeggenschap over hun werk: minder regeltjes
•    Er wordt geïnvesteerd in ‘reservisten in de zorg’, te vergelijken met de reservisten bij defensie

ChristenUnie
•    Er moet ruimte komen voor veel meer samenwerking in de zorg
•    Mantelzorgers krijgen ondersteuning via mantelzorgverlof, een steunpunt mantelzorg in elke gemeente en mantelzorgsparen 
•    Vervangende zorg of respijtzorg is tijdig, makkelijk en op maat beschikbaar
•    Zorg zo dicht mogelijk bij huis: meer samenwerking in de wijken en betere organisatie in de regio
•    Voor de indicatiestelling van Wmo-hulp vindt een check op zelfredzaamheid plaats: wat kan iemand zelf, welke hulp biedt zijn netwerk en zijn er dingen te leren waardoor de zelfstandigheid groter wordt? Pas daarna komt Wmo-hulp in beeld. Het abonnementstarief Wmo verdwijnt
•    Preventie wordt onderdeel van de wettelijke zorgplicht van zorgverzekeraars en gemeenten: gezondheid moet het uitgangspunt zijn
•    Preventie richt zich op de leefomgeving: mogelijk ziekmakende factoren moeten worden weggenomen
•    De aanbestedingsplicht voor gemeenten mag niet langer ten koste gaan van de kwaliteit van hulpverlening
•    Er moet een einde komen aan de verschillen in eigen bijdrage voor hulp vanuit Wlz en Wmo – de hulpvraag moet leidend zijn, niet de financiële overweging
•    In de wijkverpleging moet worden gewerkt met een vast bedrag per cliënt, in plaats van de huidige werkwijze van vast bedrag per handeling. Op die manier vermindert de administratieve rompslomp en de wijkverpleegkundige wordt meer baas over de eigen tijd

SGP
•    De drie zorgwetten (Wmo, Wlz en Zvw) bemoeilijken de samenwerking in de zorg. Daarom moeten de hoge schotten tussen deze drie wetten verdwijnen
•    Betere beloning en ondersteuning voor mantelzorg en respijtzorg moet sneller mogelijk zijn
•    Abortuswet verdwijnt
•    Geen vaccinatiedwang
•    Salarisverhoging voor zorgverleners
•    Acute zorg moet altijd voor iedereen toegankelijk zijn
•    Mensen moeten kunnen kiezen voor zorgverlening die past bij hun levensovertuiging en wensen
•    Bezinnen op ‘wensgeneeskunde’ – ieder leven is waardevol, ook een leven met gebreken en beperkingen
•    Investeren in palliatieve zorg voor kinderen
•    Euthanasiewet verdwijnt en de zorg voor mensen met een doodswens wordt verbeterd

D66
•    Er moet een mantelzorgakkoord komen tussen mantelzorgorganisaties, gemeenten, Rijk, zorgverzekeraars en werkgevers. De overbelasting van mantelzorgers is nu veel te groot
•    In cao’s betere afspraken maken voor mantelzorg en verlof
•    Inkomensafhankelijke eigen bijdrage voor wijkverpleging en Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) 
•    Veel aandacht voor preventie: gezond eten, bewegen, niet roken, weinig alcohol
•    Inzet op preventie: gezonde leefstijl en een gezonde leefomgeving
•    Preventie van chronische ziekten en overgewicht moet belangrijker zijn dan symptoombestrijding met medicijnen
•    Anticonceptie wordt gratis 
•    Abortuspil via de huisarts 
•    Minder marktwerking in de zorg

PvdA
•    Het eigen risico gaat stapsgewijs terug naar 0 en het vrijwillig eigen risico verdwijnt
•    Er komt één basispolis voor het basispakket
•    Zorgpremie gaat omlaag, de zorgtoeslag verdwijnt
•    Anticonceptiepil in het basispakket
•    Investeren in de capaciteit van de psychische zorg en de jeugdzorg
•    Het abonnementstarief in de Wmo vervalt
•    Abortuspil bij de huisarts, abortus uit het Wetboek van Strafrecht
•    Meer plekken in respijtzorg 
•    Meer plaatsen in de crisisopvang, zodat verwarde mensen niet in de politiecel belanden
•    Preventie komt in het basispakket 
•    Er moet veel meer ruimte komen voor samenwerking in de zorg, dat levert namelijk veel meer op dan concurrentie
•    De zorgverzekeraar raakt zijn regierol kwijt, verzekeraars krijgen een meer administratieve rol en mogen geen winst meer uitkeren 
•    Farmaceutische industrie aan banden, apothekers krijgen de ruimte om zo nodig zelf medicijnen te maken
•    Medisch specialisten gaan in loondienst
•    Het mantelzorgverlof wordt uitgebreid, betaald zorgverlof voor mantelzorgers wordt langer
•    Huisartsen, wijkverpleegkundigen, kraamzorg, hoog-complexe zorg en spoedeisende hulp worden nutsvoorzieningen: betaalbaar, van hoge kwaliteit en voor iedereen toegankelijk
•    De verplichte aanbesteding van thuiszorg en jeugdzorg vervalt, die gaat namelijk ten koste van kennis, kwaliteit en ervaring
•    De Mededingingswet wordt aangepast zodat alle zorgverleners uit de eerste lijn ongehinderd met elkaar kunnen samenwerken
•    Gezondheidscentra (met huisarts, fysiotherapeut, wijkverpleging en thuiszorg) dicht bij de mensen, ook ’s avonds en in het weekend
•    Medisch specialisten houden spreekuur in het gezondheidscentrum
•    Er komt meer aandacht voor de verschillende culturele achtergronden van mensen die zorg nodig hebben

GroenLinks
•    Solidariteit wordt weer de basis van de zorg
•    Eigen risico wordt afgebouwd en de zorgpremie wordt verlaagd
•    Zorgtoeslag verdwijnt
•    Salarisverhoging voor zorgpersoneel, zorgpersoneel wordt meer baas over eigen werk
•    Minder administratieve druk in de zorg
•    Mantelzorgers van thuiswonende ouderen moeten de ondersteuning krijgen die ze verdienen
•    Ziekenhuizen moeten worden gefinancierd uit de belastinginkomsten
•    Zorg regionaal organiseren
•    Zorginstellingen keren geen winst meer uit
•    Specialisten gaan in loondienst
•    Geen marktwerking meer in de zorg: zorgverzekeraar wordt zorgfonds en werkt regionaal nauw samen met zorgaanbieders, patiëntenorganisaties en andere betrokkenen bij goede zorg. Gezamenlijk stellen deze partijen regiobudgetten voor de zorg op
•    De crisis in de jeugdzorg aanpakken, onder meer door te investeren in specialistische behandelcentra en de behandelgroepen te verkleinen
•    In de geestelijke gezondheidszorg gaan we betalen op basis van daadwerkelijke kosten, niet langer op basis van diagnose-behandelcodes. Complexe behandelingen en crisisopvang worden uit de regiobudgetten betaald
•    Landelijke basisfinanciering voor de GGD’s
•    Aanbestedingsplicht voor gemeenten vervalt. Er gaat meer geld naar de gemeente om goede zorg te kunnen verlenen
•    Eigen bijdrage voor Wmo wordt afhankelijk van het inkomen 
•    Minder macht voor grote farmaceutische bedrijven en apothekers krijgen meer mogelijkheden om zelf medicijnen te maken
•    Parken, speeltuinen en terrassen rookvrij. Rookwaar alleen nog te koop in aparte winkels en de accijns op tabak gaat verder omhoog
•    Iedereen moet kunnen sporten, ook mensen met een klein inkomen
•    Zwemles wordt weer onderdeel van het basisonderwijs
•    De verplichte bedenktijd voor abortus verdwijnt en abortus verdwijnt uit het Wetboek van Strafrecht

SP
•    Er komt een Nationaal Zorgfonds in plaats van de wirwar aan zorgverzekeraars en zorgverzekeringen
•    Het eigen risico verdwijnt
•    De ziektekostenpremie wordt inkomensafhankelijk
•    Er komt een gemeentelijk basispakket, onder andere voor mantelzorg en respijtzorg
•    De afhankelijkheid van de farmaceutische industrie moet minder worden
•    Er komt een einde aan het winstbejag in de zorg
•    Investeren in zorgpersoneel en een eerlijke beloning voor zorgverleners
•    De jeugdzorg moet worden verbeterd
•    De positie van mensen met een beperking moet worden verbeterd
•    Investeren in de geestelijke gezondheidszorg, onder meer om de wachtlijsten te verkorten
•    Iedereen heeft recht op een volwaardig ziekenhuis in de eigen regio
•    De gemeentelijke verschillen in de zorgkwaliteit moeten verdwijnen
•    Iemands sociaaleconomische positie mag niet langer bepalend zijn voor de gezondheid

PvdD
•    Eigen risico afgeschaft, het ziekenfonds keert terug (met uitgebreide dekking) – premie ziekenfonds wordt inkomensafhankelijk
•    Particuliere verzekering komt ook terug, premie wordt gemaximeerd
•    Verzekeraars moeten meer dan nu preventieve behandelingen vergoeden 
•    Winstmogelijkheden voor verzekeraars inperken
•    Focus op gezonder leven – voorbeelden: reclame voor alcohol wordt verboden, de verkoop van sigaretten mag alleen op vergunning, sport wordt prioriteit, strenge regels voor geproduceerd voedsel (minder zout, minder suiker, minder vet), geen snoep- en frisdrankautomaten meer op school, hogere belasting op ongezond voedsel, plantaardige voeding wordt regel in plaats van uitzondering, meer ruimte voor wandelen en fietsen, minder ruimte voor de auto
•    Extra (financiële) ondersteuning voor mantelzorgers 
•    Absurde beloningen, winstuitkeringen en bonussen voor de top van de zorg worden afgeschaft
•    Minder management, minder bureaucratie, meer handen aan het bed
•    Salarisverhogingen voor de zorgmedewerkers, specialisten komen in loondienst
•    Regionale ziekenhuizen blijven bestaan
•    Er moet een einde komen aan de winstmaximalisatie: minder marktwerking in de zorg
•    Minder wachtlijsten in de GGZ, onder meer door meer opleidings- en omscholingsmogelijkheden voor deze sector. GGZ wordt onderdeel van zorg in de buurt
•    Minder patiënten per huisarts
•    Anticonceptie in het basispakket
•    Geen vaccinatieplicht, focus op voorlichting
•    Jeugdzorg wordt uitgebreid naar 21 jaar
•    Jeugdzorg wordt in elke gemeente gelijk en wachtlijsten worden aangepakt

PVV
•    Eigen risico verdwijnt
•    Zorgtoeslag voor lagere inkomens blijft bestaan
•    Er moet een einde komen aan de knellende regels voor mantelzorgers
•    De ouderenzorg moet in één wet worden geregeld
•    Zorg moet nationale topprioriteit worden
•    Forse, structurele salarisverhoging
•    Tienduizenden extra zorgmedewerkers
•    Administratie automatiseren, standaardiseren of afschaffen
•    Eén tarief in thuiszorg en verpleeghuis
•    Meer uren werken moet lonen
•    Voltijdbonus voor zorgmedewerkers
•    Investeren in ziekenhuizen, IC’s en spoedeisende hulp
•    Geen concurrentie tussen streekziekenhuis en gespecialiseerd ziekenhuis
•    Geen concurrentiebeding voor specialist die een kliniek in de wijk wil beginnen
•    Zorg voor mensen met een levenslange beperking regelen in één wet
•    Wachtlijsten in geestelijke gezondheidszorg en gespecialiseerde jeugdzorg oplossen
•    Crisisreserves aanleggen (onder meer van beschermingsmiddelen en apparatuur)
•    Geen vaccinatieplicht
•    Zorg mag geen winst uitkeren

Lijst Henk Krol
•    Preventie: geen btw op gezonde en biologische voeding, geen btw op dans-, muziek-, sport- en bewegingscursussen
•    Scholen en universiteiten gaan minimaal vijf uur per week aan beweging besteden
•    Nationaal programma om de lichamelijke weerstand te verhogen
•    Minder management, meer handen aan het bed
•    Uitbreiden van de capaciteit van de zorg: wachtlijsten moeten verdwijnen
•    Lager eigen risico
•    Basis tandheelkunde en fysiotherapie komen in het basispakket
•    Verbod op opsluiten van kinderen in gesloten jeugdzorginstellingen. Het ouderlijk gezag gaat altijd boven jeugdzorg
•    Budget jeugdzorg gaat direct naar (de ouders of verzorgers van) het kind dat hulp nodig heeft en er komen voorwaarden aan de besteding ervan
•    Er komt een diepgaand onderzoek naar misstanden in de jeugdzorg
•    De ouderenzorg wordt hervormd en Nederland moet leren van landen als Japan en Taiwan, waar ouderen langer actief en maatschappelijk betrokken blijven
•    Het wordt financieel aantrekkelijk gemaakt om in een groepswoning of een familiehuis te wonen – het voorkomt eenzaamheid en de gezondheidsproblemen die daaruit voortkomen
•    Er komen voldoende verzorgings- en verpleeghuizen bij en het Rijk gaat zelf verpleeghuizen bouwen
•    Er komt een internationaal toonaangevende wetenschappelijke instelling die onderzoek doet naar dementie en wijzen waarop we dementie kunnen voorkomen en genezen

FvD
•    Huisarts heeft voldoende tijd voor de patiënt 
•    Laagdrempelige preventie-spreekuren bij huisarts
•    Om de kosten in de zorg te drukken, schrijft de arts of behandelaar in eerste instantie altijd een generiek middel voor, geen ‘merkmedicijn’
•    De jeugdzorg wordt landelijk gefinancierd en georganiseerd
•    Er moet snel een oplossing komen voor de lange wachtlijsten bij ernstige psychiatrische problemen
•    Het eigen risico gaat naar € 200
•    Vrije artsenkeuze versterkt de positie van de patiënt
•    Resultaten van de zorg worden openbaar
•    Kwaliteit wordt lonend, de zorgverzekeraar heeft nu te veel invloed doordat hij zorg selectief inkoopt
•    De bureaucratie in de zorg moet worden verminderd
•    De zorg als werk moet weer aantrekkelijk worden – de arbeidsvoorwaarden moeten worden verbeterd
•    Regionale ziekenhuizen gaan weer open en specialisten werken in maatschappen, niet in loondienst
•    Onderzoek naar de mogelijkheid om ziekenhuispersoneel aandeelhouder te maken
•    IVF-beleid: tot de leeftijd van 45 jaar geen beperking op het aantal IVF-pogingen

Denk
•    Het eigen risico in de zorg verdwijnt en de zorgpremie moet omlaag
•    Hogere salarissen voor zorgmedewerkers 
•    De werkdruk in de zorg moet omlaag
•    Toevoegen aan Nationaal Preventiefonds, onder andere: hogere accijnzen op alcohol en tabak, minimumleeftijd naar 21 jaar, tegemoetkoming sportkosten, lagere btw op groente en fruit
•    Vrije zorgkeuze
•    Zorgverlener bepaalt benodigde zorg, niet de zorgverzekeraar
•    Tandheelkundige controle komt terug in basispakket
•    Eigen risico verdwijnt en zorgpremie gaat omlaag
•    E-health en domotica stimuleren
•    Aapakken frauderende zorgaanbieders
•    Lagere salarissen voor top van de zorg
•    Alle zorg houdt rekening met de cultuur en achtergrond van de patiënt
•    Zorgverzekeraars en gemeenten zijn bij de inkoop van zorg verplicht rekening te houden met cultuur en achtergrond van mensen
•    Om de kwaliteit van de zorgverlening te verbeteren krijgt de patiënt die de Nederlandse taal niet goed machtig is, kosteloos een tolk aangeboden
•    Medisch specialisten werken in loondienst, niet in een maatschap
•    Controle op financiële situatie van ziekenhuizen zodat een ziekenhuis niet onverwacht failliet kan gaan
•    Niet elk ziekenhuis hoeft alle specialistische zorg zelf in huis te hebben
•    Extra belasting voor grote farmaceutische bedrijven
•    Verplichte transparantie voor geneesmiddelen
•    Centrale inkoop van geneesmiddelen, eventueel samen met andere landen
•    Wet geneesmiddelenprijzen en het vergoedingssysteem van geneesmiddelen worden aangepast zodat medicijnen goedkoper worden
•    Meer aandacht voor tandzorg en preventie
•    Gemeenten krijgen voldoende financiele middelen om hun zorgtaken uit te voeren
•    Wachtlijsten in de zorg voorkomen en werken volgens het principe één plan, één gezin, één regisseur
•    In de pleegzorg moet worden gezorgd voor een betere matching tussen pleegouders en biologische ouders – pleegzorg gaat namelijk zo mogelijk uit van terugkeer naar de biologische ouders
•    Investeren in geestelijke gezondheidszorg en verslavingszorg om wachtlijsten weg te werken
•    Inzetten op preventie en behoud van de geestelijke gezondheid
•    Er komt een plan van aanpak voor de opvang van dak- en thuislozen: een stabiele mix van wonen, zorg en dagbesteding. Rijk, gemeenten en zorgverzekeraars financieren dit
•    De drempel naar ggz moet omlaag: informatiecampagnes, anonieme hulp, verminderen van financiële zorglast (geen gevolgen voor het eigen risico), inzet van psychiatrisch verpleegkundigen in achterstandswijken

Auteur