Duurzaam beleggen

1. Wat is duurzaam beleggen?
2. Hoe gaat dat in z’n werk?
3. Wat is een fiscaal vrijgesteld fonds?
4. Hoe zit het met dat fiscale voordeel?
5. Er is toch ook een fiscale regeling voor cultureel beleggen?
6. Is duurzaam beleggen eigenlijk nieuw?
7. Hoe worden duurzame beleggingen geselecteerd?
8. Hoe zit het met het rendement?

Duurzaam beleggen

Wat is duurzaam beleggen?
Duurzame beleggers investeren hun geld in bedrijven of projecten waarbij niet alleen het financiële rendement telt, maar ook de gevolgen voor mens en milieu.

Hoe gaat dat in z’n werk?
U kunt kiezen uit twee soorten duurzame beleggingen. Ten eerste zijn er de  conventionele duurzame beleggingsfondsen, ook wel ethische beleggingsfondsen genoemd. Hierbij selecteert de beheerder van het fonds (bijvoorbeeld een bank) bedrijven die een positieve impact hebben op mens en milieu, of daar weinig schade aan toebrengen. Er wordt dan bijvoorbeeld wel geïnvesteerd in oliewinning, maar daarbij wordt gekozen voor bedrijven die binnen die sector het meest verantwoord ondernemen. Daarnaast zijn er groene beleggingsfondsen, sociaal-ethische beleggingsfondsen en culturele beleggingsfondsen die door de overheid fiscaal vrijgesteld zijn. Let op: deze fondsen hebben een verklaring van de overheid nodig. Zonder zo’n verklaring krijgt de belegger namelijk geen belastingvoordeel.

Wat is een fiscaal vrijgesteld fonds?
Een fonds dat milieuprojecten financiert die een beperkt rendement hebben. Dit beperkte rendement wordt (deels) gecompenseerd door een belastingvoordeel. De belangrijkste groep fiscaal vrijgestelde fondsen zijn de zogeheten groenfondsen. Een groenfonds moet zijn geld voor minstens 70 procent investeren in projecten met een zogeheten groenverklaring. Deze verklaringen worden uitgegeven door het ministerie van VROM. Projecten kunnen in verschillende categorieën vallen, zoals natuur, bos en landschap, biologische landbouw, duurzame energie, bodemsanering en fietspadinfrastructuur. Het project moet worden uitgevoerd in Nederland. Daarnaast zijn er ook de zogeheten sociaal-ethische fondsen. Deze onderscheiden zich door te investeren in de Derde Wereld.

Hoe zit het met dat fiscale voordeel?
In de eerste plaats krijgt u een extra vrijstelling in box 3 waarover u geen vermogensrendementsheffing van 1,2 procent hoeft te betalen. Normaal bedraagt de vrijstelling voor vermogen €20.315 per persoon. De totale vrijstelling voor groene en sociaal-ethische beleggingen (dit is de gewone en de extra vrijstelling samen) bedraagt €54.223. U profiteert natuurlijk alleen van de extra vrijstelling voor dat deel van het vermogen dat boven de gewone vrijstelling uitkomt. Daarnaast kunt u 1,3 procent van het belegde bedrag aftrekken als heffingskorting van de inkomstenbelasting. Het fiscale voordeel komt daarmee op maximaal 2,5 procent. Dat is een mooi extra rendement dat u op ‘gewoon’ spaargeld niet snel boekt. In juli 2008 kon u bijvoorbeeld kiezen uit de volgende erkende groenfondsen: ABN Amro Groenfonds, ABN Amro Groenbank, ASN Groenprojectenfonds, Fortis Groenbank, ING/Postbank Groen, Rabo Groen Bank, Nationaal Groen Beleggingsfonds en Triodos Groenfonds. Erkende sociaal-ethische fondsen zijn Triodos Fair Share Fund, Oikocredit Nederland Fonds en ASN-Novib Fonds. Bij het ter perse gaan van dit nummer was NOTS Microkrediet Obligaties bezig met voorbereidingen.

Er is toch ook een fiscale regeling voor cultureel beleggen?
Ja. Sinds kort is het ook mogelijk om fiscaal vriendelijk te beleggen in cultuur. Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen geeft fondsen een goedkeuring. De belegger krijgt een extra vrijstelling van €54.223 én een extra heffingskorting van 1,3 procent van het belegde bedrag. Triodos introduceerde in 2006 het eerste cultuurfonds. Dit is nog steeds het enige beursgenoteerde cultuurfonds in Nederland. Het fonds belegt onder andere in theater Carré en het Muziekgebouw aan ’t IJ (Amsterdam), Orpheus (Apeldoorn), Muziekkwartier Enschede en daarnaast in een aantal atelierverhuurders. Enkele maanden later volgde een tweede cultuurfonds: het VastgoedCultuurFonds. Dit fonds werkt met participaties van €12.500 per stuk.

Is duurzaam beleggen eigenlijk nieuw?
Niet echt. In Nederland is het eerste ethische beleggingsfonds, zoals dat toen heette, al in de jaren tachtig van de vorige eeuw opgericht: het Andere Beleggings Fonds (ABF). In het buitenland is ideëel beleggen al veel langer gemeengoed. Al in de 18de eeuw verboden Quakers, een Amerikaanse kerkgenootschap, hun leden geld te verdienen in de slavenhandel. Later vermeden sommige beleggers vanuit religieuze motieven ‘zondige’ bedrijven, met name producenten van wapens, drank en tabak. In de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw begonnen Amerikaanse pensioenfondsen in gezondheidszorg en sociale woningbouw te investeren.

Hoe worden duurzame beleggingen geselecteerd?
Fondsen passen negatieve en positieve selectiemethoden toe. Duurzaam beleggen is met negatieve criteria begonnen. Negatief betekent dat fondsen controversiële sectoren (wapenindustrie, bio-industrie), controversiële producten (pornografie, kernenergie, bont) en controversiële productie-methoden (kinderarbeid, gedwongen arbeid, mensenrechten- schendingen) uitsluiten. Ieder fonds maakt hierin zijn eigen keuzes. Positief selecteren betekent investeren in een bedrijf met een goed milieubeleid of sociaal beleid. Sommige fondsen investeren in voorlopers, andere fondsen beleggen ook in neutrale bedrijven die een duurzame wereld niet bevorderen, maar deze evenmin in de weg staan. Geïnvesteerd wordt in bedrijven die duurzamer zijn dan de concurrent.

Hoe zit het met het rendement?
Uit onderzoek is gebleken dat het rendement  van conventionele duurzame beleggingsfondsen vergelijkbaar is met dat van ‘gewone’ fondsen. Dat hoeft dus geen reden te zijn om niet voor deze fondsen te kiezen. Pleitbezorgers van duurzame beleggingen wijzen er op dat duurzame bedrijven zuiniger omgaan met het milieu, dus minder kosten maken. Ze zullen ook sneller het vertrouwen winnen van overheden en omwonenden.
Dus kunnen duurzame bedrijven uitbreidingen makkelijker realiseren. Dat zou zich moeten vertalen in een meer dan gemiddeld rendement. Overigens geldt voor duurzame beleggingsfondsen hetzelfde als voor iedere andere belegging: de waarde kan sterk fluctueren en resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst.