Feiten en fabels over... de termieten

Termieten
Getty Images

Sinds enkele jaren blijkt dat termieten in Nederland zijn komen wonen. Het gaat om de Amerikaanse grondtermiet, een soort die door het knagen aan hout gebouwen behoorlijk kan beschadigen. Hier leest u hoe u ze kunt herkennen, hoe u schade kunt voorkomen, en wat te doen als u ze aantreft.

Al vanaf 2019 zijn termieten in Nederland aangetroffen, in een gebouw in het buitengebied van Zuid-Holland. Al snel bleek dat de termieten hun leefgebied hadden uitgebreid naar de buren. De NVWA waarschuwde eerder dit jaar dat de kans op meer vestiging van termieten in Nederland groot is.

Na onderzoek concludeerde men dat het hier gaat om de Amerikaanse grondtermiet, de zogeheten Reticulitermes flavipes. Dit is dus een exoot die van nature in Nederland niet voorkomt. De Amerikaanse termiet was al langer aanwezig in Duitsland, Frankrijk en Italië, maar het klimaat in Nederland is nu kennelijk ook geschikt bevonden door de insecten.

Termieten
Getty Images

Verjagen heeft niet gewerkt

Na de eerste melding zijn pogingen ondernomen om de termiet uit te roeien of te verjagen, maar dat is niet gelukt. Momenteel bestrijkt de kolonie nu 1500 vierkante meter. De schade aan de woningen is behoorlijk: aangetastte funderingen en aangevreten houten balken zijn het resultaat.

De termieten hebben flinke schade veroorzaakt aan de woningen: de funderingen zijn aangevreten, evenals hout op de begane grond en de eerste verdieping. Ze zijn te herkennen doordat ze moddertunnels graven, waarmee ze zich beschermen tegen uitdroging. Termieten wonen dus voornamelijk ondergronds, maar ze kunnen zich ook in uw dak nestelen. Naast dit gebied zijn er overigens nog twee kolonies gevonden, maar de locatie is niet bekend gemaakt. 

Wat zijn termieten?

Termieten zijn nauw verwant aan kakkerlakken. Termieten zijn kleine, lichtgekleurde insecten die lijken op mieren. Ze hebben echter enkele duidelijke verschillen. De insecten hebben geen taille zoals mieren, en hun antennes zijn recht, in tegenstelling tot de gebogen antennes van mieren. Een van de meest opvallende kenmerken van termieten is hun neiging om in hout te graven, wat leidt tot houtschade. Termieten leven net als mieren in kolonies, waarin ze met elkaar samenwerken. Ze kunnen 2 centimeter groot worden en komen voor in tropische en subtropische gebieden, vaak met miljoenen termieten in één kolonie.  

De termieten volgen een klassiek patroon van de koningin, werkers, en soldaten. Termieten beschikken echter ook over één koning, die de koningin bevrucht. Anders dan bij bijvoorbeeld bijen, leven termieten van cellulose, het hoofdbestanddeel van de celwand van planten. Ze eten dus grassen, planten en verdord hout, geen vlees.

Grote zorgen in Nederland

Het Kennis- en Adviescentrum Dierplagen en EIS Kenniscentrum Insecten luidt de noodklok. Voorheen werden termieten vooral in kleine aantallen aangetroffen, maar die waren vaak al dood doordat ze bijvoorbeeld in een krat bananen werden vervoerd en de reis niet overleefden.

Onderzoekers vermoeden dat de eerste termieten tien jaar geleden al arriveerden in Nederland, samen met tropische planten die wij importeerden. Die import is gestopt, maar nu de termieten hier zijn kunnen ze zich wel verspreiden.

Termieten
Getty Images

Nederland is een land waar relatief weinig houten huizen worden gebouwd, zeker in vergelijking met de Verenigde Staten en Zuid-Amerika, waar enorme wouden zijn. Maar volgens de onderzoekers is het belangrijk dat er meer kennis komt over hoe termieten zich verspreiden en hoe ze kunnen worden opgespoord en bestreden. Doordat het in Nederland steeds warmer wordt, vreest men dat de situatie verder kan escaleren. De Hollandse winter houdt de termieten niet langer weg.

Houd termieten buiten de deur!

Om termieten buiten de deur te houden, is het belangrijk om hout en vochtbronnen te beperken. Hier zijn enkele tips om schade te voorkomen:

  1. Vochtbestrijding: Zorg ervoor dat er geen vochtproblemen zijn in en rondom je huis. Termieten gedijen goed in vochtige omgevingen, dus het verminderen van vocht is essentieel.

  2. Houtcontact vermijden: Zorg ervoor dat hout en de grond elkaar niet raken. Hout dat direct in contact staat met de grond is kwetsbaarder voor termieteninfecties.

  3. Regelmatige inspectie: Periodieke inspecties van je huis kunnen vroegtijdige tekenen van termieten helpen ontdekken. Let op tekenen van houtschade, zoals holle geluiden bij het tikken op hout.

Als u tekenen van termieten aantreft, zoals houtschade of termieten zelf, is het belangrijk om snel actie te ondernemen. Neem contact op met een professionele ongediertebestrijder. Zij kunnen de omvang van het probleem vaststellen en de juiste stappen nemen om de termieten te verwijderen.

Auteur