Is de erfbelasting écht zo hoog?
Bent u bang dat erfgenamen straks veel erfbelasting moeten betalen? Bijvoorbeeld door veel spaargeld of een hoge overwaarde door de sterk gestegen huizenprijzen? Is het daarom verstandig om kinderen al bij leven geld te schenken om zo erfbelasting te besparen?
Hoe hoog is de erfbelasting eigenlijk?
Jasper Nobel van Van Grafhorst notarissen heeft een belangrijke boodschap: de erfbelasting is niet zo hoog als veel mensen denken. Als kinderen de nabestaanden zijn, dan geldt het volgende:
• Over de eerste € 25.490 (die grens geldt in 2025) betalen zij geen erfbelasting. Dit bedrag is vrijgesteld van belasting.
• Voor het bedrag boven de € 25.490 geldt 10 procent erfbelasting. Dit percentage geldt tot een bedrag van € 154.197 per kind. Die € 154.197 is na aftrek van de vrijstelling. Dus je mag € 179.687 ontvangen om niet boven de 10 procent-grens uit te komen.
• Erf een kind meer dan € 179.687? Dan geldt voor het bedrag boven die grens 20 procent erfbelasting.
Voor partners geldt overigens een veel hogere vrijstelling, namelijk een maximale vrijstelling van € 804.698 (in 2025).
Voor kleinkinderen en verdere afstammelingen en voor overige erfgenamen geldt een hoger tarief. Kleinkinderen en verdere afstammelingen betalen 18 procent erfbelasting voor een bedrag tot € 154.197 (na de vrijstelling van € 26.490) en 36 procent voor alles boven die grens.
Voor overige erfgenamen geldt een tarief van 30 procent erfbelasting tot een erfenis van € 154.197 (na een vrijstelling van € 2.690) en 40 procent voor het bedrag boven die grens.
Rekenvoorbeeld
Stel: u heeft 3 kinderen die ieder een gelijk deel erven. U laat in totaal € 210.000 aan spaargeld en overwaarde na. Elk kind heeft dan een erfenis van € 70.000. Daarvan is € 25.490 vrijgesteld van belasting. Over de overige € 44.510 betalen je kinderen 10 procent belasting. Dat is dus in totaal € 4.451 per kind.
Let op! In veel gevallen is de erfbelasting lager, doordat kinderen vaak eerst van de ene ouder en daarna pas van de tweede ouder erven. Bij de eerste ouder erven de kinderen vaak alleen een 'vordering' en krijgen ze nog niets in handen. Die vordering wordt pas opeisbaar na het overlijden van de tweede ouder. Op die vordering past de Belastingdienst een wat ingewikkelde formule toe, die -kort samengevat- betekent dat daarover minder erfbelasting betaald moet worden. Dat is het goede nieuws. Het minder goede nieuws is dat de langstlevende ouder die erfbelasting dan voor de kinderen moet betalen. Dat is soms zuur, maar ook daar staat tegenover dat bij het overlijden van de tweede ouder, deze vorderingen voor de fiscus geen erfenissen meer zijn, maar een schuld die verrekend moet worden. Bij het overlijden van de tweede ouder, betalen kinderen over deze vorderingen dus ook géén erfbelasting meer.
Betaal ik ook erfbelasting over de woning?
Ja, erfgenamen betalen ook erfbelasting over de woning die zij erven. Althans, over de overwaarde die daarop rust. Hiervoor rekent de fiscus niet met de marktwaarde van het huis, maar met de (vaak lagere) WOZ-waarde).
Stel dat uw woning een WOZ-waarde van € 500.000 heeft en u heeft een hypotheek van € 200.000. Dan is de overwaarde € 300.000. Dit bedrag erven de kinderen dan (min de verkoopkosten voor bijvoorbeeld de makelaar) als zij het huis verkopen.
Over de overwaarde betalen de erfgenamen, net als over het geërfde spaargeld, erfbelasting. Dit percentage is in 2025 opnieuw 10 procent voor het bedrag tussen € 25.490 en € 179.687 per kind.
Eventueel kunt u erfbelasting besparen door extra hypotheek op te nemen, waardoor de overwaarde daalt. Zeker als u zelf de overwaarde goed kunt gebruiken, is dat wellicht een goede optie. U kunt hiervoor bijvoorbeeld een tweede hypotheek of een opeethypotheek nemen.
Hoeveel kan ik belastingvrij schenken?
U kunt de kinderen ook geld schenken om straks erfbelasting te besparen. Of gewoon omdat u de klein)kinderen nu al graag een handje helpt. Schenkingen aan een kind zijn in 2025 tot € 6.713 vrijgesteld van schenkbelasting.
Daarnaast mag u een kind onder bepaalde voorwaarden een eenmalige hogere belastingvrije schenking doen. Dit mag alleen als het kind of diens partner tussen de 18 en 40 jaar oud is. Het kan daarbij gaan om een vrij besteedbare eenmalige schenking van € 32.195, bijvoorbeeld voor de aankoop een eigen woning of voor de afbetaling van een schuld. Ook kunt u een eenmalige belastingvrije schenking tot € 67.064 doen voor de studie van het kind. Dan moet u wel aantonen dat de opleiding minstens € 20.000 per jaar (exclusief de kosten voor het levensonderhoud) kost.
Meer schenken dan deze schenkingsvrijstellingen is toegestaan. Maar dan moet uw kind wel schenkbelasting betalen over het bedrag boven de vrijstellingsgrens. Partners en kinderen betalen (in 2025) over bedragen tot € 154.197 10 procent schenkbelasting. Voor het bedrag boven die grens is de schenkbelasting 20 procent.
Is schenken om erfbelasting te vermijden een goed idee?
Notaris Jasper Nobel is er stellig over: “De toekomstige erfbelasting hoeft geen reden te zijn om dan maar veel te schenken aan de kinderen.” De erfbelasting is lager dan mensen soms denken. Bovendien is niet voor iedereen het geld uit de erfenis even belangrijk. Stel dat u kinderen heeft die zelf in een huis met overwaarde wonen en goed verdienen, dan maakt het voor hen misschien niet eens zo uit hoeveel erfenis ze precies ontvangen.
Daarnaast is het bedrag aan erfbelasting maar relatief. Uiteindelijk ontvangen de kinderen de erfenis tenslotte zonder er iets voor te hoeven doen. Daar hoeven ze dan alleen een klein beetje van af te staan voor de Belastingdienst. Ook hoeven je kinderen de erfbelasting niet uit eigen zak te betalen; dit bedrag gaat van de erfenis af. Ook voegt Jasper Nobel toe: “De erfbelasting is een van de manieren om ervoor te zorgen dat de overheid er kan zijn voor alle inwoners.”
Hoe kun je dan wel slim erfbelasting besparen?
Vindt u het toch belangrijk om erfbelasting te besparen voor de kinderen? Dan kunt u dat doen door…
• …te schenken aan je kinderen. Vooral een eenmalige verhoogde schenking tikt aan.
• …te schenken op papier. Dit betekent dat je een schenking vastlegt in een notariële akte, maar dat de schenking pas echt wordt overgemaakt na jouw overlijden. Je hebt het bedrag dan nog op je rekening staan totdat je overlijdt. Houd er wel rekening mee dat je dan elk jaar 6 procent rente moet betalen aan de persoon aan wie je het bedrag schenkt.
• …de erfenis over meerdere erfgenamen te spreiden. Je kunt bijvoorbeeld niet alleen aan je kinderen schenken, maar ook aan je kleinkinderen of aan broers of zussen. Leg dit allemaal wel goed vast in een testament. Let op: als je geld schenkt aan zowel je kind als diens partner, dan tellen zij als 1 persoon voor de berekening van de erfbelasting en geldt dus ook maar 1 vrijstelling. Dat is dus geen manier om erfbelasting te besparen.
Daarnaast kan het helpen om met een notaris om de tafel te zitten. Zo kun je een testament maken waarmee je de erfbelasting voor je kinderen uitstelt. Dat kan via een extra legaat aan de partner. Daarmee kan de partner eerst gebruikmaken van diens vrijstelling voordat het geld naar de kinderen gaat. Daardoor hoeven de kinderen niet direct erfbelasting te betalen.
Dus: waar doe je goed aan met jouw erfenis?
Jasper Nobel geeft aan dat het vooral belangrijk is om het er een keer met je kinderen over te hebben. Leg eens aan hen voor of zij liever nu al schenkingen ontvangen of dat het voor hen prima is om later een erfenis te ontvangen en daar belasting over af te dragen.
Kijk daarbij ook samen wat voor jou prettig is. Het is belangrijk dat je ook zelf voldoende geld overhoudt om van te leven en niet alleen maar alles opzij zet voor schenkingen. Ga vooral naar een notaris, eventueel samen met je kinderen, om de opties te bespreken en alles goed vast te leggen.
