Groezelige werkjes en ongeduldige juffen: 7x handwerkles

Terwijl de jongens lekker aan het knutselen waren, moesten de meisjes naar handwerkles. Pannenlappen, poppenjurkjes, babysokjes. Met klamme handen ploeteren op katoenen lapjes die met de week groezeliger werden. Grimmige broddelwerkjes, ongeduldige juffen, en die steek die toch nog viel terwijl je bijna klaar was. Voor kinderen die er niet zo goed in waren, was handwerkles een verschrikking. Maar een hoop Pluslezers hadden er gelukkig ook wél plezier in.

Werkje mee naar huis

Was je niet gezegend met een vaste hand en een hoop geduld, dan moest je vast regelmatig je breiwerkje mee naar huis nemen. Het gebeurde Pluslezer Corrie van der Velden ook: "Ik moest heel vaak mijn breiwerk mee naar huis nemen, omdat ik er niets van kon. Mijn moeder kon heel goed breien en nam mijn taak over. Als ik dan de andere dag weer naar school moest en mijn breiwerk aan de juf liet zien, zag ze altijd dat ik het niet zelf had gedaan. Wat mijn moeder breide was schoner van kleur. Dat van mij was smoezelig. De juf moest eens weten dat ik jaren later de meest moeilijke breipatronen gebreid heb."

Foto: Het werkje van Cécile Timmermans: Bloed, zweet en tranen, daar deed je een heel jaar over. En als het niet af was, maakten de nonnen het af.

Linkshandig

Als je vroeger linkshandig was, werd het je niet gemakkelijk gemaakt. Schrijven met een kroontjespen was al lastig zat, maar tijdens handwerkles moest je ook nog eens in spiegelbeeld werken! De juffrouw deed het vaak rechtshandig voor. "Met borduren stonden mijn kruissteekjes de andere kant op. Maar als ik mijn werkje omdraaide, stonden we weer gelijk", schrijft Pluslezer Inez op Facebook.

Mazen

Zo noemden we gaten dichten. En die gaten maakte de juffrouw er vaak gewoon zelf in. Dichten maar. "Ik heb zeker een halfjaar met een groot gat in m'n gebreide pannenlap zitten worstelen. De pannenlap was wit van kleur, maar door mijn zweterige handjes was het helemaal gelig en bruin geworden. De breinaalden waren daardoor ook verroest", aldus Gerda van Alphen. 

Babysokjes

Wat een verschrikking, die kleine sokjes! Andrea Grofics kan het zich nog herinneren als de dag van gisteren: "Bij het sokjes breien, konden de meeste meisjes ze wel aantrekken, maar ik kon er iemand mee doodslaan, zo stijf waren ze. De naalden waren ook alle vier helemaal krom! Maar tegenwoordig handwerk ik juist heel graag, vooral borduren. Breien is nooit echt gelukt."


Foto: Pluslezer Liesbeth Moro heeft de sokjes die ze 52 jaar geleden moest breien nog. "Voor de één kreeg ik een 5, voor de ander een 7."

Oma

Voor veel Pluslezers die breien maar niet onder de knie konden krijgen op school, was daar gelukkig bij thuiskomt hun oma. Dat gold ook voor Pluslezer Trin: "Mijn handwerkjuf zei me dat ze mij niet kon leren breien, want ik was linkshandig. Ik kwam huilend thuis waar op dat moment mijn allerliefste oma op bezoek was. Deze aarzelde geen moment en zei dat ik naast haar op de bank moest gaan zitten en alles precies na moest doen wat zij deed. Zo heb ik breien geleerd. En wel... rechtshandig."

Naaimachine

Toen we iets ouder waren, mochten we soms ook met de naaimachine werken. Dat was wél leuk! "Tegen het eind van de lagere school mochten we een wiegje maken voor een nieuw popje. Deels op de handnaaimachine. Basis was een sigarenkistje. Dat vond ik echt leuk", zegt pluslezer Lia.

Eind goed al goed

Veel Pluslezers hadden als kind een hekel aan handwerkles, maar opvallend genoeg zeggen de meesten er later juist heel veel plezier in te hebben gekregen. "Het was altijd het laagste cijfer op mijn heel goede rapport. Jammer, het lag aan de druk van de pinnige handwerkjuf! Maar doorzetten deed ik wel en later liepen mijn vier kinderen in de meest moeilijke gebreide kleding", zegt Mia Boots bijvoorbeeld. En ook Marianne van Willenswaard-Aling heeft er later tóch nog plezier in gekregen. "De jaren na school nooit een naald in wat voor vorm aangeraakt en opeens zag ik de lol van handwerken in. Kleding maken, quilten, breien, haken. Wat geeft dat een ontspanning. Wie had dat vijftig jaar geleden gedacht? Ik niet en mijn eerste twee leraressen ook niet."

Wat zijn uw herinneringen aan handwerkles?

Meer in deze special

Alles in deze special

Reactie toevoegen

53 Comments

Door Marianne (niet gecontroleerd) op vr, 4-9-2020 - 11:22

Bij mij lukte het breien met 4 naalden ook niet zo.
In de zesde klas een muts gebreid, die bij thuiskomst over mijn hele hoofd ging tot aan mijn hals. Later altijd de moeilijkste kledingstukken gebreid en gehaakt.
Het naaiwerk ging me wel goed af, kreeg ik complimenten voor.
Een petticoat met een kantje en dat helemaal met de hand.
Later alle kleding van het gezin zelf gemaakt.

Door Johanna (niet gecontroleerd) op do, 3-9-2020 - 21:36

In tegenstelling tot de andere nonnen was de handwerk-non erg lief en geduldig. Ze heeft me zelfs linkshandig leren breien (haken kan ik gek genoeg wel rechtshandig). Vond de handwerklessen op de lagere (meisjes)school erg leuk en we maakten mooie dingen (babykleren, kussensloop eerst borduren en dan met de trapnaaimachine in elkaar stikken. Ik heb in m’n tienerjaren veel gehaakt en heb het nu - na meer dan 40 jaar weer opnieuw ontdekt!

Door Roos (niet gecontroleerd) op do, 3-9-2020 - 16:59

Ik kreeg ook breien met handwerkles, dat steeds weer helemaal werd uitgehaald, want het was veel te strak gemaakt en leek wel bordkarton volgens de nonnen. Niet echt aanmoedigend. Ik heb heel veel later een vest gebreid met de allerdikste wol die er te krijgen was, daarna nooit meer breipennen aangeraakt: de hekel aan breien zat toch te diep! Haken vond ik wel leuk, en later zelf ontworpen kleding gemaakt voor mezelf en mijn kinderen.