Klimaatactivisten wijzen regelmatig naar de veeteelt als boosdoener van klimaatverandering: de CO2-voetafdruk van vleeseters zou te hoog zijn, wat een negatief effect zou hebben op klimaatverandering. Volgens nieuw onderzoek is echt vlees vervangen voor kweekvlees waarschijnlijk geen goed alternatief, omdat de productie zeer energie-intensief is. Dat blijkt uit nieuw onderzoek.
*Hamburger in de foto is gemaakt van echt vlees
Uit analyse van de universiteit van Californië blijkt dat de CO2-voetafdruk van kweekvlees waarschijnlijk hoger zal zijn dan die van rundvlees en veel hoger voor varkens- en kippenvlees als de huidige productiemethoden worden opgeschaald, omdat ze nog steeds zeer energie-intensief zijn. Het zou zelfs 335 keer zo belastend zijn voor milieu en klimaat dan echt vlees. In dat geval zou het - in ieder geval op dit moment - geen levensvatbaar alternatief zijn voor de veeteelt.
Wat is kweekvlees?
Kweekvlees wordt gemaakt in een laboratorium. Men laat spierweefsel groeien uit stamcellen. Hiervoor gebruikt men 'bioreactoren' - een reactor waarin biologische processen plaatsvinden - die op dezelfde manier werken om vaccins te maken.
De stamcellen groeien in die bioreactoren in een voedingsrijke bouillon. Het wordt voorgesteld als een diervriendelijker en groener alternatief voor de teelt van dieren voor echt vlees omdat het minder land, voer, water en antibiotica gebruikt dan de veehouderij en het de noodzaak wegneemt om dieren te fokken en te slachten.
Commerciële productie blijkt onhaalbaar
Onderzoekers van de universiteit van Californië hebben onderzocht of kweekvlees dan een groener alternatief is. Vlees geproduceerd uit gekweekte cellen kan tot 25 keer slechter zijn voor het klimaat dan regulier rundvlees, tenzij er nog een manier wordt gevonden om het productieproces minder energieslurpend te maken. De verwerking van stamcellen die moeten worden gebruikt voor de kweek van dierlijke cellen is een proces van 18 stappen dat zeer arbeidsintensief blijkt te zijn.
De voetafdruk van alle gezuiverd kweekvlees varieerde van 246 tot 1.508 kilogram CO2-equivalent per kilogram kweekvlees - en dat is 4 tot 25 keer groter dan de gemiddelde wereldwijde CO2-voetafdruk van rundvlees van 60 kilogram CO2-equivalent. Voor kip is dat meer dan 100 tot 750 keer meer (kip is gemiddeld 2 kilogram CO2-equivalent per kilogram kip). Voor varkensvlees (4,5 kilogram CO2-equivalent per kilogram varkensvlees) ligt dit cijfer tussen de 55 en 335 keer.
Productieverliezen vormen grote complicatie
Het kweken van kunstvlees in een bioreactor brengt nóg een risico met zich mee: elke verontreiniging leidt direct tot het mislukken van de hele bioreactor vol kweekcellen. In de praktijk zou dit betekenen dat de inhoud van de bioreactoren van meer dan 100.000 liter gewoon weggegooid kan worden als deze verontreinigd blijken te zijn. Het hele proces vergt daarom extreem voorzichtige en gecontroleerde omstandigheden, vergelijkbaar met het runnen van een kernreactor. De gevolgen van een menselijke vergissing of ongeluk zijn aanzienlijk.
Bij de voetafdruk van kweekvlees zijn de opslag, transport en andere milieueffecten ook niet meegerekend. Het opnemen van deze postproductieprocessen zou de voetafdruk van kweekvlees volgens de onderzoekers nog verder kunnen verhogen. Bovendien menen ze dat kweekvlees waarschijnlijk meer hulpbronnen nodig heeft dan de meeste vleesproductiesystemen.
Het onderzoek nog een ‘peer-review’ ondergaan ofwel door andere wetenschappers beoordeeld worden.
