Te veel schermtijd: zo beïnvloedt het je ogen

Getty Images

Of het nu gaat om werk, studie of ontspanning: schermen zijn niet meer weg te denken uit het dagelijks leven. En meestal zit je er langer achter dan goed voor je is. Wat doet die toegenomen schermtijd eigenlijk met je ogen? En heeft veel lezen ook effect op je ogen?

Films en series kijken, videobellen en urenlang scrollen op sociale media: we brengen ook naast het werk heel wat tijd door achter schermen. (Jong)volwassenen gemiddeld 6 tot 7 uur per dag. En kinderen tot 6 jaar gebruiken digitale media al 100 minuten per dag. En dat is veel. Want als je vaak en lang naar schermen kijkt, kan je daar last van krijgen. Daarbij maakt het niet uit of je naar de tv, een computerscherm, je tablet of een telefoonscherm staart. Zeker nu we verschillende schermen tegelijk gebruiken is digitale vermoeidheid een veelvoorkomende oogklacht. Dit is het fysieke ongemak dat je aan je ogen voelt wanneer je 2 of meer uur achter een scherm zit. Dit wordt herkend door wazig zicht, brandende ogen, hoofdpijn en verstoorde slaap. Spiegelingen, reflecties, weinig contrast en onscherp beeld maken lezen vanaf een computerbeeldscherm inspannend. Ook zijn we geneigd om minder met de ogen te knipperen als we naar een beeldscherm kijken. Dat geeft klachten: je ogen worden bijvoorbeeld droog of moe. Of je krijgt last van hoofdpijn en wazig zicht. Deze klachten staan bekend als computerogen. Dat is overigens geen officiële medische aandoening.

Lees ook: Wat helpt tegen vermoeide ogen?

Symptomen computerogen

Computerogen is dus een verzamelnaam voor verschillende oogklachten. Veelvoorkomende klachten bij langdurig en vaak op een beeldscherm werken zijn:

Vermoeide ogen
Droge, geïrriteerde ogen
Hoofdpijn
Wazig zicht
Vermoeidheid
Moeilijk kunnen focussen

Deze klachten zijn meestal tijdelijk van aard. Een paar keer met de ogen knipperen helpt vaak al. Als de klachten niet weggaan, is een bezoekje aan de oogarts of opticien verstandig.

Lees ook: Zo herken en behandel je een ooglidontsteking

Voorkomen van computerogen

Zorg voor een beeldscherm van goede kwaliteit. Het mag niet flikkeren en er mogen geen lijnen over het beeld lopen.
Zet het beeldscherm zo in de kamer, dat er geen lichtspiegelingen op vallen. Het beste is om het scherm haaks op het raam te zetten. Zorg ook voor voldoende licht in de ruimte, maar zet de lichtbron niet vlak bij het beeldscherm.
De ruimte moet niet te droog of te vochtig en te warm of te koud zijn. Is er airconditioning of een ventilator in de ruimte, ga dan niet in de luchtstroom zitten.
Ga recht voor het beeldscherm zitten en houd ongeveer 50 tot 70 cm afstand tussen de ogen en het scherm. Bij gebruik van afwisselend beeldscherm en papier, leg het papier dan op dezelfde afstand van de ogen als het beeldscherm.
Geef de ogen regelmatig rust. Werk nooit langer dan twee uur onafgebroken achter een beeldscherm. Knipper tijdens het werken regelmatig met de ogen.
Zorg er verder voor dat het document waaraan gewerkt wordt contrast heeft, bij voorkeur zwarte letters op een witte achtergrond.
Sommige mensen vinden een speciale computerbril of een blauw-violet licht bril fijn

Computerogen zijn niet het enige waar je last van krijgt, als je teveel op een schermpje zit. Langdurig schermgebruik vergroot ook het risico op bijziendheid (myopie). Vooral bij kinderen en jongeren is het risico groot, omdat hun ogen nog in ontwikkeling zijn. Maar ook volwassenen kunnen klachten krijgen als ze dagelijks veel uren achter een scherm zitten. Daarbij kan een droge omgeving, zoals airco of centrale verwarming, de oogproblemen verergeren. Het scherm zelf is overigens niet het probleem bij myopie. Het gaat vooral om de afstand tussen jou en dat waar je naar kijkt. Wanneer je ogen langdurig van dichtbij moeten scherpstellen, worden ze flink belast. Ook urenlang boeken lezen vinden je ogen dus niet zo fijn en vergroot het risico op bijziendheid. De gevolgen daarvan kunnen groot zijn. Bij een brilsterkte van -6 of hoger loop je meer kans op oogproblemen als je ouder bent. In het ergste geval kan je zelfs blind worden.

De 20-20-2-regel.

Een makkelijke manier om je ogen in acht te nemen, is de 20-20-2-regel. Die is: na 20 minuten schermtijd 20 seconden ver weg kijken en dagelijks minimaal 2 uur naar buiten per dag. Naar buiten gaan is belangrijk omdat je dan vaker veraf kijkt. Maar het heeft ook een ander voordeel. Als je buiten bent, komt er ook veel meer daglicht in je ogen en dat is goed voor ze.