De oorzaken en symptomen van asthenopie

Wazig zicht en prikkende, droge ogen: aan het einde van de dag hebben veel mensen last van oogvermoeidheid. Hoe kom je aan die vermoeide ogen, wanneer moet je ermee naar de dokter en wat kun je zelf doen om je ogen rust te geven?
Vermoeide ogen, in medische termen asthenopie genoemd, ontstaan wanneer de ogen langdurig worden belast. De oogspieren moeten voortdurend scherpstellen, er wordt minder vaak geknipperd en factoren zoals licht of droge lucht zorgen voor extra inspanning. Hoewel oogvermoeidheid meestal onschuldig is, zijn de klachten hinderlijk en heb je er in het dagelijks functioneren soms echt last van.
Wat zijn de symptomen van vermoeide ogen?
- Wazig zien of moeite met focussen, vooral van dichtbij of bij wisselende afstanden
- Pijn in of rond de ogen
- Brandend of geïrriteerd gevoel (alsof er iets in je oog zit)
- Droge of juist tranende ogen
- Gevoeligheid voor licht (fotofobie)
- Dubbelzien of moeite met scherpstellen (accommodatieproblemen)
- Trillend ooglid of druk op de ogen
- Jeukende, rode of gezwollen oogleden
Waardoor ontstaan vermoeide ogen?
Er zijn diverse oorzaken van oogvermoeidheid, die niet allemaal te vermijden zijn. Langdurig geconcentreerd lezen of autorijden vraagt bijvoorbeeld veel inspanning van de oogspieren. Ook beeldschermgebruik kan klachten geven, omdat er vaak langdurig van dichtbij op de computer, telefoon of tablet gekeken wordt.
Lees ook: Voorkom computerogen
Omgevingsfactoren kunnen ogen ook vermoeider maken. Denk aan te weinig licht, fel licht of knipperende verlichting, maar ook tegen het licht inkijken. Het maakt allemaal dat de ogen zich extra moeten inspannen. Airconditioning, verwarming en te weinig frisse lucht kunnen voor droge en geïrriteerde ogen zorgen en prikkels als rook, stof en stuifmeel helpen ook niet mee. Een slechte nachtrust, stress, spanning en fysieke uitputting, maken je ogen ook vatbaarder voor vermoeidheidsklachten. Tenslotte kunnen een verkeerde brilsterkte of slecht passende lenzen meespelen. Dit zorgt er namelijk voor dat je ogen voortdurend moeten compenseren om scherp te zien.
Wat kun je doen tegen vermoeide ogen?
- Regelmatig korte pauzes nemen is belangrijk, vooral bij beeldschermgebruik of taken die veel concentratie vragen.
- Even in de verte kijken of bewust je ogen sluiten helpt je oogspieren ontspannen.
- Wees er ook alert op dat je voldoende knippert met je ogen, liefst zo'n 25 keer per minuut. Dit houdt je ogen vochtig en voorkomt uitdroging.
- Een goede nachtrust en regelmatige ontspanning geven je ogen rust en helpt ze herstellen.
- Je omgeving heeft invloed. Gelijkmatige verlichting zonder fel tegenlicht maakt een groot verschil, net als frisse lucht en een goede luchtvochtigheid.
- Zit in je vrije tijd niet voortdurend op je telefoon of tablet, maar ga lekker naar buiten. Frisse lucht en beweging zijn goed voor de doorbloeding en helpen je ogen fit en gezond te houden.
- Oogdruppels kunnen verlichting geven bij droge, branderige en vermoeide ogen.
Wanneer klachten aanhouden of verergeren, is het verstandig een opticien of oogarts te raadplegen om te zien of je een bril of lenzen nodig hebt. Als je deze al draagt, is het slim om even de sterkte te laten checken.
Lees ook: De symptomen en oorzaken van droge ogen
3 eenvoudige oog-oefeningen
20-20-2
De 20-20-2 regel is een ezelsbruggetje voor het verzorgen van je ogen: neem na 20 minuten lezen of schermtijd een pauze van 20 seconden om in de verte te kijken (minstens 6 meter) en breng minstens 2 uur per dag buiten door.
Ogen draaien
Sluit je ogen en draai ze vijf keer langzaam met de klok mee. Knipper daarna een paar keer en draai vervolgens vijf keer tegen de klok in. Deze oefening vermindert spanning in de oogspieren.
Oogmassage
Plaats je beide wijsvingers tussen je wenkbrauwen, boven je neus voor een korte oogmassage. Werk met kleine draaiende bewegingen en lichte druk je wenkbrauwen af van binnen naar buiten. Stop bij de rand van je ooglid.
- Oogfonds
- Ooghulp