Zo herken en behandel je een ooglidontsteking

Blefaritis - ook wel geschreven als blepharitis -  is een ontsteking van de randen van de oogleden. Het is een veel voorkomende oorzaak van oogirritatie en komt op alle leeftijden voor. Soms is er één oog aangedaan, maar het kan ook aan beide ogen voorkomen. De naam komt van het Griekse blepharon (ooglid) en -itis (ontsteking). Het gaat om een vaak langdurige ontsteking van de ooglidrand waarbij de haarzakjes en/of de talgkliertjes in het ooglid, de kliertjes van Meibom, ontstoken zijn (Meibomitis of Meibomklierdysfunctie ). Die laatste spelen een belangrijke rol in de traanfilm, oftewel: bij het bevochtigen van je ogen. Dat is de reden dat blefaritis vaak gepaard gaat met droge ogen. Het is overigens niet besmettelijk.

Er bestaan twee vormen. Anterieure blefaritis is een ontsteking aan de voorkant van de ooglidrand, rond de wimpers. Posterieure blefaritis is een ontsteking aan de binnenzijde van de ooglidrand. Er is overlap tussen beide vormen en ze kunnen ook tegelijkertijd voorkomen. Een bacteriële infectie met stafylokokken is bijna altijd de boosdoener bij een ontsteking aan het ooglid.

Lees ook: wat helpt tegen vermoeide ogen?

Hoe ontstaat een ooglidontsteking?

Er zijn verschillende factoren die invloed hebben op het ontstaan van een ontsteking van de ooglidrand.

• Verstopte of slecht functionerende meibomklieren. Dit veroorzaakt onvoldoende of juist overmatige talgproductie, wat de traanfilm verstoort.
• Bacteriële infecties door normaal op de huid aanwezige bacteriën, zoals stafylokokken.
• Huidaandoeningen zoals rosacea, acne of seborrhoïsch eczeem die de ooglidranden extra kwetsbaar maken.
• Onvoldoende ooglidhygiëne, bijvoorbeeld door achtergebleven oogmake-up.
• Veranderingen in hormonen, bijvoorbeeld door zwangerschap of de overgang.
• Een ziekte, zoals diabetes of een schildklierprobleem.
• Blefaritis kan erger worden door allergieën, slapeloosheid, blootstelling aan irriterende stoffen zoals stof en rook

Symptomen van een ontstoken ooglid

De symptomen van een ooglidontsteking kunnen variëren, afhankelijk van de ernst en het type ontsteking. Veelvoorkomende klachten zijn onder andere:

• Rode of gezwollen ooglidranden
• Jeuk of branderig gevoel in of rond de ogen
• Korstjes of velletjes tussen de wimpers, vooral ’s ochtends
• Gevoel van zandkorrels in het oog
• Tranende ogen
• Vooral bij ouderen kan zo'n ontsteking gepaard gaan met droge ogen
• Vermoeidheid van de ogen en wisselend zicht
• Oogleden die ’s ochtends aan elkaar lijken te plakken door afscheiding of korstjes
• Soms vallen de wimpers uit
• Veel mensen ervaren fel licht als zeer hinderlijk

Het verschil tussen een ooglidrandontsteking en een ontstoken oog

Bij blefaritis bevindt de ontsteking zich op de ooglidranden en zijn korstjes, vetachtige afscheiding en plakkende oogleden veelgehoorde klachten. De klachten doen zich vooral 's ochtends voor en ontstaan langzaam. Een ontstoken oog (conjuctivitis) komt vaak snel op en veroorzaakt roodheid in het oog zelf met waterige of pusachtige afscheiding, jeuk en een branderig gevoel.

Wat kun je zelf doen bij een ontstoken ooglid?

Vermijd oogmake-up en gebruik lenzen tijdelijk minder of niet als je klachten hebt. Ooggel of - druppels kunnen verlichting brengen. Maar bij ontstoken ooglidranden is het belangrijkste om ze schoon te maken. Doe dit 2 keer per dag, 4 weken lang. Als daarna de klachten verminderen, vaak na enkele weken, kan je naar 1 keer per dag of zelfs naar een paar keer per week behandelen gaan.

Stap 1: je oogleden warm maken

Maak je oogleden warm met warme washandjes. Daardoor wordt het vet in de ooglidranden zachter. Zo kun je het erna makkelijker uit de kliertjes masseren:

• Was je handen met water en zeep.
• Houd een schoon washandje onder de warme kraan. Test met je pols of elleboog of het water niet te heet is.
• Leg het warme washandje 2 minuten op je oog.
• Verwarm een tweede washandje en leg dat direct na het eerste washandje op je oog. Laat het weer 2 minuten liggen. Je kunt ook een warm pittenzakje, warm theezakje of speciale opwarmbril gebruiken.

Stap 2: je oogleden masseren

Probeer het vet uit de kliertjes te masseren. Doe dit direct als je het tweede warme washandje van je ogen hebt gehaald:

• Doe je ogen dicht.
• Masseer zachtjes met je vingertoppen of een wattenstaafje naar de rand van je ooglid.
• Bij het bovenste ooglid masseer je naar beneden.
• Bij het onderste ooglid masseer je naar boven.
• Doe dit 2 minuten.

Stap 3: de randen van je oogleden schoonmaken

Maak de randen van je oogleden schoon met een wattenstaafje of wattenschijfje:

• Pak een nieuw wattenstaafje of een wattenschijfje.
• Vul een glas met lauw water.
• Je kunt hier 1 of 2 druppels babyshampoo in doen. Dit hoeft niet. Er zijn ook commerciële producten verkrijgbaar om mee te poetsen. Dit zijn kleine, voorbewerkte vochtige doekjes.
• Doop het wattenstaafje in het glas.
• Beweeg het wattenstaafje heen en weer langs de randen van je oogleden. Maak voor en achter de wimpers schoon. Tot het vet en de velletjes weg zijn.
• Houd hierbij je ooglid vast met de duim en wijsvinger van je andere hand.

Kan een ontstoken ooglid vanzelf overgaan?

Blefaritis kan soms mild verlopen en met goede verzorging verminderen, maar vaak is het een chronische aandoening. Het kan wel 6 tot 8 weken duren voordat de klachten afnemen. Het komt vaak voor dat blefaritis terugkeert, ook als het met goed resultaat behandeld is. Als je je oogranden consequent goed schoonhoudt, verminderen de klachten en ook het risico op complicaties zoals beschadiging van de ooglidrand of hoornvliesirritatie.

Wanneer moet je ermee naar de dokter?

Ga naar je huisarts als de klachten aanhouden of erger worden. Er wordt dan waarschijnlijk antibiotische oogdruppels of oogzalf voorgeschreven. Die bestrijden de bacteriën die mede de oorzaak van de ontsteking zijn. In hardnekkige gevallen worden orale antibiotica voorgeschreven.