Waarom krijg je vaker een urineweginfectie rond de feestdagen?

Een urineweginfectie is een ontsteking van de urinewegen, meestal van de blaas. De infectie ontstaat wanneer bacteriën via de urinebuis in de blaas terechtkomen en zich daar vermenigvuldigen. Dat kan klachten geven zoals een branderig of pijnlijk gevoel bij het plassen, vaker aandrang, moeite met uitplassen en soms troebele of sterk ruikende urine. Bij ernstigere infecties kunnen ook koorts, rillingen of pijn in de onderrug optreden. Bij oudere mensen zijn de signalen niet altijd typisch; zij voelen zich soms vooral ineens erg moe, lusteloos of verward.

Blaasontsteking of urineweginfectie?

Een infectie die beperkt blijft tot de plasbuis wordt urethritis genoemd. Soms verplaatsen bacteriën zich naar de blaas. Het gevolg is dan een blaasontsteking, ook wel cystitis genoemd. Als de infectie niet tijdig wordt behandeld, kunnen bacteriën vervolgens via de urineleiders de nieren infecteren: je krijgt een nierbekkenontsteking.

Lees ook: Hoe herken je een blaasontsteking?

Veranderd ritme rond de feestdagen

Maar hoe komt het toch dat meer mensen zich - volgens cijfers van Nivel - met een urineweginfectie melden bij de huisartsenspoedpost tijdens de feestdagen? Tijdens de feestdagen wijkt je dagelijkse ritme vaak af van wat je gewend bent. Er wordt anders gegeten en gedronken en veel mensen drinken minder water, terwijl alcohol juist vaker op tafel staat. Daardoor kan uitdroging ontstaan en wordt de urine geconcentreerder. De blaas wordt minder goed doorgespoeld, waardoor bacteriën meer kans krijgen om een infectie te veroorzaken.

Ook wordt plassen rond kerst vaker uitgesteld. Lange diners, bezoek of lange autoreizen zorgen ervoor dat je je aandrang vaker negeert. En hoe langer urine in de blaas blijft, hoe groter de kans dat bacteriën zich vermenigvuldigen. Kou, minder beweging en langer binnen zitten versterken dit effect.

Lees ook: Feestdagen bij uitstek dagen waarop acute gezondheidsproblemen ontstaan

Extra kwetsbaar naarmate je ouder wordt

Naarmate je ouder wordt, zijn de urinewegen vaak gevoeliger voor infecties. Bij vrouwen zorgen hormonale veranderingen na de overgang ervoor dat het slijmvlies van blaas en urinebuis kwetsbaarder wordt. Bij mannen kan een vergrote prostaat ervoor zorgen dat de blaas niet volledig leeg raakt. Ook neemt de weerstand met het ouder worden vaak iets af, waardoor het lichaam een beginnende infectie minder goed kan tegenhouden.

Uitstel van zorg speelt mee

Een andere verklaring voor de toename rond kerst is het uitstellen van zorg. Veel mensen negeren beginnende klachten in de dagen vóór de feestdagen, omdat ze hun plannen niet willen verstoren of omdat de eigen huisarts minder goed bereikbaar is. Als de klachten vervolgens verergeren, is de huisartsenspoedpost vaak de enige plek waar je terechtkunt. Dat verklaart waarom urineweginfecties juist tijdens de kerstdagen vaker worden gezien.

Wat kun je zelf doen?

Je kunt zelf wel iets doen om de kans op een urineweginfectie te verkleinen. Voldoende drinken blijft belangrijk, ook tijdens de feestdagen. Probeer regelmatig water te drinken en stel het plassen niet te lang uit. Houd jezelf warm en blijf in beweging, ook als je veel binnen bent. Krijg je klachten die passen bij een urineweginfectie en verdwijnen die niet vanzelf, of krijg je koorts, pijn in de zij of voel je je plotseling duidelijk zieker, wacht dan niet te lang met het inschakelen van medische hulp.