Dr. Bram Bakker: 'Generaties'

De gedaante is misschien veranderd, maar het geloof dat zoons weinig van het leven begrijpen (opvatting vader) en vaders niet helemaal van deze tijd zijn (opvatting zoon) is nog onveranderd waarneembaar.

De werkelijkheid is zoals altijd iets complexer. De zoon lijkt vaak meer op de vader dan hij zich ­bewust is – of wil toegeven. En de vader was op de leeftijd die zijn zoon nu heeft, niet heel ­anders dan de jongen waar hij nu nogal wat van vindt. En dat is de neutrale formulering. Want het kan behoorlijk knetteren tussen de verschillende generaties. Wat dat betreft zijn moeders en dochters niet echt anders.

Wat zich wel meer in de ‘mannenlijn’ ­afspeelt, is competitie. Het lijkt wel een natuurwet dat alle jongens op een dag van hun vader willen winnen. Ze willen sterker, sneller of rijker worden dan pa, en dit vrij onafhankelijk van wat pa gepresteerd heeft in zijn leven. Deze drang is op zichzelf ook niet verkeerd, het kan zelfs motiverend werken, voor allebei.

Maar het wordt heel anders als je met bovenstaande bewust aan de slag gaat, kan ik uit eigen ­ervaring ­zeggen. Sinds een paar maanden doe ik een theater­tournee met mijn oudste zoon, Fimme. En daarbij komt veel naar ­boven, voor ­vader en zoon. Fimme is een ­gediplomeerd cabaretier, met ook nog eens talent. Dat zeg ik niet alleen als trotse vader, ik hoor het ook van de bezoekers aan ons programma Ben je bezopen?. En daar ­zitten kenners van het vak tussen. Fimme is heel ­ambitieus, hij gaat voor een vol Carré later. Maar nu zit hij nog in de ­ongemakkelijke positie dat zijn vader een grotere publiekstrekker is dan hij. Als vader vind ik dat ook niet leuk, maar ondertussen denk ik wel: laat maar zien dat je op dat podium veel meer kunt dan die ouwe van je. Competitie dus, maar gelukkig wel vriendelijk.

Zo was onze relatie lang niet altijd. Fimme kreeg op jonge leeftijd een drugsprobleem en het was heel moeilijk voor hem om zijn vader, verslavings­deskundige ook nog, te vragen om hulp. En pa had op dat moment een pittig oordeel over deze ­jongeman. Gelukkig is er veel veranderd, we spreken elkaar toe vanaf een podium, via een zaal met mensen. Voor ons leuk en ­spannend, maar voor de meeste bezoekers gelukkig ook.

Wat probeer ik hier nu eigenlijk te zeggen? Wat is de moraal van dit verhaal? Ik denk dat het gaat over communicatie tussen ­ouders en kinderen. Over contact ­verkennen buiten de gebaande paden. Over gesprekken voeren die misschien moeilijk zijn, maar wel belangrijk. Voor beide generaties. Leuk als de zaal vol zit, maar die verdieping in ons contact is echt de hoofdprijs. Probeer ook eens zoiets!