Brandweer grijpt vaker in, thuiswonende ouderen zien risico’s niet

Vlam in pan
Getty Images

Een ongeluk zit in een klein hoekje. Helaas kan er brand uitbreken wanneer mensen vergeetachtig worden.

Steeds vaker ontstaan er onveilige situaties door het toedoen van zelfstandig wonende, dementerende ouderen. De voorbeelden zijn talrijk: Een gasfornuis dat zonder vuur toch aan blijft staan. Een kraan die urenlang doorloopt. Pannen die droog koken en vlam vatten, een sigaret die op de grond valt en wordt vergeten. Roken en koken, daarbij gaat het vooral mis, blijkt uit onderzoek van het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV). 

Koolmonoxide vergiftiging
In Baarn legde een 85-jarige dementerende vrouw een natte doek op de hete gaskachel waardoor er giftige koolmonoxide vrijkwam. Dankzij een alerte thuiszorgmedewerker werd erger voorkomen. De woordvoeder van Veiligheidsregio Utrecht (waar de brandweer onder valt) zei naar aanleiding van dit incident in het Algemeen Dagblad: “Doordat mensen langer thuis wonen zijn ze langer verantwoordelijk voor hun eigen brandveiligheid. Wij maken ons hier zeker zorgen over”.  Ook Alzheimer Nederland maakt zich druk om de langer thuiswonende ouderen: “Het wordt onveiliger doordat steeds meer mensen met een bepaalde zorgvraag thuis blijven wonen, maar niet 24 uur per dag in de gaten worden gehouden. En deze mensen lopen een extra groot risico doordat vluchten of uitmaken van de brand ook niet altijd even makkelijk is.”

Dementievriendelijke woning en kookbeveiligers
Oplossingen worden vanuit meerdere partijen aangereikt. Zo komt Alzheimer Nederland met het idee voor dementievriendelijke woningen: “Met zorg of ondersteuning in de buurt als dit nodig is.” Daarnaast raden zij ook koolmonoxidemeters en rookmelders aan. Technische innovaties kunnen veilig wonen bevorderen. Denk bijvoorbeeld aan kookbeveiligers die het gas of de kookplaat uitschakelen en alarm slaan als er gas vrijkomt. Ook zijn er ‘woningsprinklers’, die automatisch een douche-effect hebben wanneer er een brandje ontstaat.  

Netwerk bouwen
De Veiligheidsregio Utrecht (VRU) geeft trainingen over veiliger wonen aan zorgmedewerkers en mantelzorgers. Thuiszorgorganisatie Buurtzorg komt het probleem van de gevaarlijke situaties ook tegen. Directeur Jos de Bok zegt hierover in het Algemeen Dagblad: “Wij trainen onze wijkverpleegkundigen op het bouwen van een netwerkje rond een persoon. Familieleden, buren en kennissen kunnen regelmatig een oogje in het zeil houden en snel signaleren of er een risico is op brand of een gasexplosie.”

Auteur