Tot ons verdriet zijn onze ouders vorig jaar drie maanden na elkaar - zonder testament - overleden. Er is over beide erfenissen waarschijnlijk erfbelasting verschuldigd. Moeten we nu twee keer aangifte erfbelasting doen of kan het in een keer? En hoe moet dit precies?
Wat verdrietig om uw beide ouders zo snel achter elkaar te moeten verliezen. Ik kan uw vraag als volgt beantwoorden. Er is sprake van twee nalatenschappen en voor de erfbelasting betekent dit een aantal zaken.
U moet in ieder geval twee keer aangifte erfbelasting doen, waardoor u dan ook twee keer de vrijstelling erfbelasting (per erfgenaam) kunt toepassen. Omdat uw ouders geen testament hadden, is de wet van toepassing die zegt dat bij het eerste overlijden de langstlevende ouder en de kinderen samen de erfgenamen zijn, dat de langstlevende ouder de beschikking over de gehele nalatenschap krijgt en dat de kinderen een niet-opeisbare vordering in geld krijgen op de langstlevende ouder ter grootte van hun erfdeel.
Het vaststellen van de grootte van die vordering is zowel bij de aangifte erfbelasting van uw vader als bij de aangifte erfbelasting van moeder van belang. Bij het overlijden van de langstlevende zijn de kinderen de erfgenamen.
Aangifte erfbelasting moet binnen acht maanden na overlijden worden gedaan. Omdat uw vader als eerste is overleden, moet u eerst bepalen waar zíjn nalatenschap uit bestaat. Voor de erfbelasting mag de woning daarbij worden opgegeven tegen de WOZ-waarde. Omdat er geen testament is, gaat de fiscus ervan uit dat uw moeder geen rente verschuldigd is over de erfdelen van de kinderen. Dat heeft gevolgen voor de fiscale waarde van deze erfdelen van de kinderen voor de erfbelasting bij het overlijden van vader. De erfdelen van de kinderen zijn daardoor (fictief) namelijk voor de erfbelasting kleiner. Hoeveel dit meer of minder is, heeft te maken met de leeftijd van moeder als langstlevende. Dat moeder vrij snel na uw vader is overleden, is hierbij niet van belang.
Bij de aangifte erfbelasting van moeder kunt u dezelfde waarden gebruiken als bij vader, tenzij moeder in een ander jaar (over de jaargrens heen) is overleden; dan geldt de WOZ-waarde van 2023. De vorderingen die de kinderen op moeder hebben, zijn een schuld in haar nalatenschap. Voor de berekening van deze vorderingen van de kinderen mag de woning tegen de werkelijke waarde (vrije verkoopwaarde) worden gehanteerd.
Mr. Nicole Goud is fiscalist en jurist. Zij is ruim 15 jaar als belastingadviseur werkzaam geweest, heeft een aantal jaren gewerkt binnen de advocatuur en als auteur bij een opleidingsbedrijf voor financiële dienstverlening op het gebied van o.a. erfrecht, familierecht, en het fiscale recht (erf- en schenkbelasting, inkomstenbelasting, bedrijfsopvolging). Ook heeft zij ervaring in de notariële boedelpraktijk. Sinds een aantal jaar is zij eigenaar van Akto, uw erfcoach en meer (www.akto.nu) en houdt zij zich vooral bezig met alle juridische, fiscale en financiële aspecten die zien op de voorbereiding en de afwikkeling van nalatenschappen. Sinds 21 maart 2019 is zij ook RegisterExecuteur.
