Wat u moet weten over wilsbekwaamheid

Drie vragen over Erven & Wilsbekwaamheid beantwoord

Getty Images

Wanneer is iemand wilsonbekwaam? En hoe wordt iemands wilsbekwaamheid eigenlijk getoetst? Wat moet u doen als u twijfelt of iemand wilsbekwaam is? U vindt hier het antwoord.

Wat is wilsonbekwaamheid?

Bij iedere rechtshandeling, zoals het kopen van een huis en het laten opstellen van een testament, dient de persoon in kwestie in staat te zijn zelf beslissingen te nemen en de gevolgen daarvan te overzien. Dat heet wilsbekwaamheid. Wie dat niet meer kan, is wilsonbekwaam. Het uitgangspunt is dat iemand wilsbekwaam is totdat het tegendeel is bewezen. Daar is geen scherpe grens tussen, omdat in de praktijk mensen vaak geleidelijk minder bekwaam worden. Sommige beslissingen kunnen ze nog wel overzien, andere niet meer. 

Bij het opstellen van het testament toetst de notaris de wilsbekwaamheid, maar hoe?

De notaris moet volgens de wet altijd vaststellen of de cliënt wilsbekwaam is. Zodra een notaris vermoedt dat de cliënt iets niet helemaal begrijpt of vergeetachtig is, kan hij bijvoorbeeld vragen of de cliënt in eigen woorden kan uitleggen wat hij wil regelen. Bij twijfel over de wilsbekwaamheid kan de notaris een tweede gesprek plannen met een andere notaris. Daarna kan hij, met toestemming van de cliënt, een gespecialiseerde arts om een oordeel vragen. De huisarts of een behandelend arts kan dit niet doen. De arts doet een onderzoek en stuurt een medische verklaring naar de notaris. In dit rapport staat of de cliënt wilsbekwaam is en in staat een akte af te sluiten. Een wilsonbekwame cliënt kan geen testament laten opmaken of wijzigen. 

[ITEMADVERTORIAL]

Wat te doen als je twijfelt aan de wilsbekwaamheid?

Bij beginnende dementie groeit bij partner en kinderen de twijfel over wilsbekwaamheid. Toch kan iemand in dat stadium de gevolgen van de beslissingen vaak nog overzien. Het is ook een goed moment om via een volmacht of levenstestament te regelen dat ook in de toekomst de belangen en wensen goed vertegenwoordigd zullen worden. In de volmacht of het levenstestament kan de voorwaarde staan dat het pas gebruikt mag worden bij wilsonbekwaamheid. 

Als iemand niet meer zelfstandig beslissingen kan nemen (en er geen volmacht is afgegeven en geen levenstestament is), zijn er drie mogelijkheden: bewind, curatele of mentorschap. De kantonrechter zal een bewindvoerder, curator of mentor benoemen die de beslissingen neemt. De persoon zelf heeft hier geen invloed op. Alleen al daarom is het zaak op tijd voorzorgsmaatregelen.

Auteur