Op steeds meer plekken, zoals luchthavens en campings, krijg je toegang via gezichtsherkenning. Mag dat zomaar? En hoe is je privacy geregeld?
De techniek van gezichtsherkenning is niet nieuw. Veel mensen ontgrendelen bijvoorbeeld hun telefoon via gezichtsherkenning. Op de iPhone heet dat FaceID. En als iemand een foto op Facebook plaatst waar jij op staat, wordt je gezicht herkend en krijg je automatisch een berichtje. Maar gezichtsherkenning wordt nu ook steeds vaker gebruikt om je toegang tot bepaalde plek te geven. Bijvoorbeeld een camping, festival of zelfs een carnavalsfeest.
Je moet vooraf een profiel aanmaken op een app en een pasfoto van jezelf uploaden. De camera aan de ingang vergelijkt die met het beeld dat hij van jou maakt. Reizigers die op Schiphol door de grenscontrole gaan, maakt bijvoorbeeld al vaak gebruik van de automatische poortjes. Die scannen je gezicht en vergelijken dat met de foto in je paspoort. Ook op cruises wordt gezichtsherkenning toegepast om je snel in te kunnen checken. Je moet vooraf je foto uploaden in de app van de cruisemaatschappij.
Lekker makkelijk, zou je denken. Je hoeft niet meer lang in de rij te staan om door een marechaussee-beambte te worden gecontroleerd. En het inchecken voor je cruise, wat voorheen uren kon duren, gaat nu in een minuutje.
Maar mogen die bedrijven zomaar gebruik maken van camera’s met gezichtsherkenning? Het korte antwoord is: nee. Gezichtsherkenning is nog verboden, tenzij het essentieel is voor de veiligheid. Denk bijvoorbeeld aan de grenscontrole op Schiphol. Of de toegang tot een streng beveiligde plek, zoals een kerncentrale. Maar een bedrijf mag wel gezichtsherkenning gebruiken als het vooraf jouw toestemming heeft gevraagd. Wie dat niet wil, moet een alternatief aangeboden krijgen. Bijvoorbeeld een controleur aan de ingang. Ook mogen jouw gegevens niet worden opgeslagen en moeten meteen worden gewist.
Als bedrijven ongecontroleerd gezichtsherkenning gaan gebruiken, kunnen mensen eraan wennen, zeggen privacydeskundigen. Voordat we het weten, hangt ons hele land vol camera’s. Anoniem over straat gaan wordt dan onmogelijk. Waar dat toe leidt, zien we in China, dat veel minder strenge privacywetten heeft. Een Chinees die bijvoorbeeld de straat oversteekt op een plek waar dat niet mag, kan door een camera worden betrapt, en krijgt automatisch de boete thuis. En ook in Groot-Brittannië staat bekend om zijn enorme aantal beveiligingscamera’s op straat.
De wet is nu nog streng, maar toch zal gezichtsherkenning waarschijnlijk steeds vaker worden gebruikt. Kamerleden vinden namelijk dat veiligheid soms ten koste van de privacy mag gaan. Bijvoorbeeld om voetbalsupporters op te sporen die racistische leuzen schreeuwen.
