Bescherm jezelf tegen spoofing en identiteitsfraude
Wist je dat je telefoonnummer waardevol kan zijn voor oplichters? Zelfs als je je nummer niet deelt, kan het op de verkeerde plek terechtkomen. In dit artikel lees je hoe criminelen je nummer kunnen misbruiken en wat je kunt doen om jezelf te beschermen.
Hoe je telefoonnummer op straat belandt
Helaas kan je nummer, zonder dat je het doorhebt, in verkeerde handen vallen. Het gebeurt op verschillende manieren. Bijvoorbeeld via een datalek, waarbij een website of bedrijf wordt gehackt en je gegevens op straat belanden. Ook via oplichtingstrucs, waarbij fraudeurs zich voordoen als je bank, de overheid of zelfs de politie, kun je verleid worden om je nummer te geven. Daarnaast is veel informatie gewoon openbaar te vinden, bijvoorbeeld op sociale media of in online gidsen. Gestolen of gevonden gegevens worden, eenmaal in handen van criminelen vaak verhandeld op het dark web.
Wat doen criminelen met mijn telefoonnummer?
In sommige gevallen doen oplichters alsof ze jou zijn. Zo misleiden ze instanties of mensen uit je omgeving. Het doel is om persoonlijke gegevens of geld te verkrijgen. Een oplichter stuurt bijvoorbeeld een sms naar je vrienden of familie en doet alsof hij jou is. Hij zegt dat hij dringend geld nodig heeft voor een noodsituatie en vraagt om een overboeking. Omdat het bericht van jouw nummer lijkt te komen, vallen mensen hier vaak voor. Je ontdekt dit soort impersonatie vaak doordat vrienden of instanties melden dat ze berichten of oproepen van je nummer kregen.
Wachtwoordwijzigingen
Ook kan je nummer worden gebruikt bij het omzeilen van tweefactorauthenticatie (2FA). Dit is een extra beveiliging voor online accounts van bijvoorbeeld je bank of een zakelijk systeem. Je kunt daar vaak niet meer inloggen met alleen je wachtwoord. Je moet een extra code invoeren, die je meestal krijgt via een sms. Om deze reden kan je telefoonnummer waardevol zijn voor criminelen, die toegang proberen te krijgen tot je accounts. Vaak merk je het doordat je meldingen krijgt van wachtwoordwijzigingen of inlogpogingen op je accounts.
Nummer-spoofing
Als criminelen je telefoonnummer gebruiken om grote aantallen automatische oproepen of berichten te versturen, heet dat nummer-spoofing. Bij de ontvanger lijkt het alsof jíj degene bent die belt, terwijl de oproep in werkelijkheid van een oplichter komt. Dit kan vervelende gevolgen hebben: mensen bellen je boos terug of providers markeren je nummer als verdacht. Je merkt meestal pas dat je nummer wordt misbruikt door middel van spoofing als anderen je erop wijzen. Het kan bijvoorbeeld zijn dat je telefoontjes krijgt van onbekenden die zeggen dat jij ze gebeld hebt, terwijl dat niet zo is.
Automatische belsystemen
Soms misbruiken criminelen een telefoonnummer meerdere keren: eerst maken ze gebruik van automatische belsoftware, ook wel robocalls genoemd. Deze systemen kunnen in korte tijd duizenden telefoonnummers achter elkaar bellen. Omdat dit proces vrijwel niets kost en volledig geautomatiseerd is, kunnen oplichters met minimale moeite een enorme groep mensen bereiken. Als eerste proberen ze met de robocalls mensen te misleiden tot het doen van een betaling of het delen van persoonlijke gegevens. Ten tweede gebruiken ze automatische oproepen om te controleren welke telefoonnummers actief zijn. En die actieve nummers worden vervolgens verkocht of opnieuw gebruikt in andere oplichtingspogingen. En tot slot proberen ze slachtoffers te verleiden om terug te bellen naar dure premium-nummers, waardoor je onverwacht ineens lang in de wacht staat en hoge belkosten moet betalen.
Zo bescherm je jezelf
Helaas kun je nooit helemaal voorkomen dat criminelen je telefoonnummer misbruiken. Je kunt het ze gelukkig wel moeilijker maken. Gebruik waar mogelijk een app voor tweefactorauthenticatie in plaats van sms, stel sterke wachtwoorden in en deel je nummer alleen met betrouwbare instanties of mensen die je kent. Meld verdachte activiteiten direct bij je provider of desbetreffende instanties en meld fraude bij de Fraudehelpdesk. Je kunt een nieuw telefoonnummer aanvragen, al bestaat ook dan de kans dat het opnieuw gespooft wordt.
Dit artikel is geschreven door Noëlle Beck
- Rijksoverheid
- fraudehelpdesk