Extreme prikangst of prikfobie

Wat kunt u ertegen doen?

Getty Images

Naar schatting is 1 procent van de Nederlandse bevolking zo bang voor een naald, dat ze absoluut en in geen enkele omstandigheid iemand met een naald in hun buurt laten komen. Met alle risico's voor de gezondheid van dien...

De weigering om zich te laten prikken, onderscheidt de angst van de fobie. De vorm en uiting van de fobie is bij iedereen weer anders. Een prikfobie ontstaat vaak al op jonge leeftijd, meestal omdat men als kind onder dwang geprikt werd.

Situatie vermijden

Als u nooit geprikt hoeft te worden, heeft u er geen last van en kunt u prima leven met een prikfobie. Maar helaas heeft u die vaccinatie soms nodig, of moet u bloed af laten nemen. En dan begint het drama, omdat u het eenvoudig weg niet voor elkaar krijgt de mouwen op te stropen voor de prik. Iemand met een prikfobie laat zich gewoon niet prikken!

Therapieën

De GGD's in Nederland kunnen mensen met een prikfobie of extreme prikangst niet helpen. "We hebben veel ervaring met prikken en dat stelt mensen die bang zijn vaak gerust. Bij iemand die heel erg bang is, kunnen we vaak veel bereiken door in een apart kamertje even te praten. Maar als iemand niet wil of kan, dan lost u dat ook met praten niet op. Dan heeft u te maken met een fobie. In dat geval verwijzen we vaak door naar Henk Schenk. Hij heeft zich gespecialiseerd in het prikken van mensen met extreme prikangst."

De prikangstpoli

GGD-arts Henk Schenk bedacht een speciale techniek om mensen met prikangst te kunnen vaccineren of bloed bij hen af te nemen: u dient uzelf een gasmengsel van 50 procent lachgas en 50 procent zuurstof toe. Door deze verhouding blijft u bij bewustzijn.

Het lachgas heeft naast een pijnstillende, ook een kalmerende werking. Binnen één tot twee minuten treedt een toestand van verlaagd bewustzijn op, vergelijkbaar met een lichte dronkenschap. U voelt zich relaxed en het kan u allemaal niet zoveel meer schelen.

Schenk: "Ik zie aan u wanneer u dat stadium bereikt en op dat moment prik ik. Van tevoren oefenen we het gebruik van het lachgas en bespreken we of ik aankondig dat ik prik of juist niet. Zodra u het masker van uw gezicht haalt, is het lachgas uitgewerkt."

Dat het werkt, bewijzen de vele reacties van cliënten die hij de afgelopen tien jaar heeft geholpen. Iedereen met een prikfobie vindt bij Schenk een luisterend en begripvol oor en hij heeft nog niet meegemaakt dat het prikken niet is gelukt.

Voordeel van deze methode is dat het direct werkt. U hoeft niet eerst in therapie. Voor sommigen blijkt de ervaring zo mee te vallen, dat ze zich later zonder verdoving laten prikken.
Meer informatie: www.prikangst.nl

Exposuretherapie/cognitieve gedragstherapie

Een andere methode om van uw prikfobie af te komen, is gedragstherapie. Tijdens deze therapie moet u een aantal sessies uw trauma (fobie) levendig voor de geest halen, in de ik-vorm verwoorden en in de tegenwoordige tijd formuleren. Dit heet 'in vitro exposure'.

Daarna volgt meestal ook lijfelijke blootstelling, 'vivo exposure' genoemd. Dit kan door systematische desensitisatie: u wordt in steeds moeilijker wordende stapjes blootgesteld aan dat waar u bang voor bent. In het geval van een prikfobie is dat de naald.

Door ontspanningstechnieken te gebruiken, kunt u die stapjes aan. Een andere manier is 'flooding'. Hierbij wordt u in één keer blootgesteld aan en geconfronteerd met uw angst.
Meer informatie: www.riaggrijnmond.nl

Wanneer u geen tijd niet heeft voor therapie, omdat u direct een inenting nodig hebt, of om andere redenen geen therapie wilt, kunt u naar de prikangstpoli.