Ben ik beschermd tegen apenpokken?

1 Heb ik vroeger een pokkenvaccin gehad? En helpt dat nog?

In Nederland is tot het jaar 1974 iedereen ingeënt tegen pokken. In de jaren daarna zijn nog groepen soldaten opgeroepen voor de pokkenprik. Minister Kuipers schreef in de Kamerbrief dat deze pokkenvaccinatie naar verwachting nog steeds bescherming biedt tegen apenpokken. Ben je voor 1974 geboren in Nederland, dan is de kans dus groot dat je beschermd bent.

2 Welke vaccins zijn er tegen apenpokken?

Het pokkenvaccin dat tot 1974 werd gegeven, bestaat niet meer. Imvanex-vaccin (ook wel Jynneos genoemd) is een nieuw derde generatie pokkenvaccin, dat ook werkt tegen apenpokken. Het is dus goedgekeurd, maar er zijn nog wat extra onderzoeken nodig naar de veiligheid. Bij kinderen tot 18 jaar is het bijvoorbeeld nog niet goedgekeurd, dat moet nog worden uitgezocht. Nederland heeft 100.000 doses van het Imvanex aangeschaft in 2019. Het vaccin wordt in twee prikken in de bovenarm gegeven met een tussenperiode van 4 weken. Mogelijk heb je maar een enkele booster nodig van een enkele prik, als je vroeger al een pokkenprik hebt gehad, maar hierover is de bijsluiter nog niet duidelijk.

Ben je intensief in contact geweest met iemand met apenpokken, dan kan Imvanex achteraf nog beschermen, als het liefst binnen 4 dagen gegeven wordt, volgens het RIVM.  Ben je later, dan is er nog geen probleem, want 14 dagen na het contact kan het nog helpen, vult de richtlijn aan. Denk bij ‘intensief contact’ aan seksuele contacten, huisgenoten, en personen die zonder goed bescherming contact hebben gehad met huidwondjes of langer dan 15 minuten binnen 1,5 meter van een patiënt zijn geweest.

In Amerika is overigens een nog alternatief vaccin geregistreerd tegen apenpokken onder de naam ACAM2000.

3 Waarom krijgt niet iedereen nu het pokkenvaccin?

Dat is niet nodig, volgens minister Ernst Kuiper. ‘De manier waarop apenpokken overgebracht wordt en de relatief milde klachten bij de meeste mensen maken dat er geen druk op de zorg verwacht wordt’, schrijft hij in een Kamerbrief op 21 mei. Wel krijgen mensen die in contact zijn geweest met besmette patiënten en daarbij hoog risico hebben gelopen eenmalig een vaccinatie aangeboden.

4 Welke medicijnen zijn er tegen apenpokken?

Het goede nieuws is dat je lichaam het virus meestal zelf goed kan bestrijden en de ziekte meestal mild verloopt. Zo niet, dan kun je immuunglobuline toegediend krijgen, oftewel passieve immunisatie met VIG (vaccinia immuunglobuline), dus de richlijn. Hiermee wordt je immuunsysteem geholpen om de apenpokken te bestrijden. Dit is wel een moeilijk verkrijgbaar medicijn.

Verder zijn er antivirale middelen, maar die hebben helaas ook wat nadelen volgens de richtlijn, zoals tecovirimat (kuur tabletten van twee weken, maar nog niet goedgekeurd in Europa), cidofovir (helaas niet goed voor de nieren) en brincidofovir (nog niet goedgekeurd).

Meer lezen over de apenpokken kan hier: https://www.plusonline.nl/griep-en-verkoudheid/apenpokkenvirus-wat-is-het-en-is-het-gevaarlijk