Als bleekneusje naar het Koloniehuis: hoe was dat?

Stadskinderen die vanwege slechte omstandigheden ziek waren of te weinig vet op hun botten hadden, werden in onze jeugd regelmatig naar een Koloniehuis gestuurd om aan te sterken. Enkele 'bleekneusjes' van toen delen herinneringen aan die tijd.

Bossen

Els Stoop (65): "Ik zat in het begin van de jaren 60 op de lagere school. Je moest er op gezette tijden naar de schoolarts, die je allerlei vragen stelde. Ik was 8 en sliep met drie andere kinderen van het gezin op één slaapkamer. Dat werd blijkbaar ongezond gevonden, want ik werd een paar keer naar een Koloniehuis in Elspeet gestuurd. Er zaten daar allemaal stadse kinderen, net zulke bleekneusjes als ik. Ik vond het heerlijk om zes weken niet naar school te hoeven en lekker in de bossen te lopen."

Foto: Het Koloniehuis in Elspeet.

Potlood

Eind jaren vijftig moest Sjaan Durberg als bleekneusje aansterken in Oostvoorne. Ze was acht jaar oud en vond er niets aan, daar in het Agathahuis. "Het was er streng, ik moest heel veel hangop eten. Eén keer per week moest je een brief naar huis schrijven met potlood, want als er iets negatiefs in stond, werd dat eruit gehaald. Gelukkig mocht ik na zes weken naar huis. Mijn buurjongen uit Rotterdam was niet genoeg aan gekomen, hij moest dus langer blijven."

Foto: Het Agathahuis in Oostvoorne.

Plus Magazine Tijdmachine

Krijgt u geen genoeg van de nostalgische verhalen en herinneringen? Word nu lid van de Plus Magazine Tijdmachine groep op Facebook en ga samen terug naar toen!

Word lid van de Facebookgroep

Schiermonnikoog

Sommige kinderen gingen vaker naar een Koloniehuis toe. Zo ook Henny Tuininga (80). Ze zat verschillende keren in huize Elim, op Schiermonnikoog. "Het waren gezonde tijden, maar ik ben toch nooit van m'n longprobleem afgekomen." Ze kent ook het lijflied nog, dat de kinderen zongen als ze ergens naartie liepen.

"Op mooi Elim moet je wezen, op mooi Elim moet je zijn,
word je helemaal genezen van je ziekte en je pijn,
en je speelt er heel de dag,
'k wou dat moeder dat eens zag,

Kom kinderen naar buiten, waar alle vogels fluiten,

naar buiten."

Foto: Het Hudighuis in Driebergen.

Opa

Van februari tot begin april 1958 zat Annèt Schaake-van Bottenburg in Koloniehuis De Ketelaar in Ellecom. De Leerdamse was toen zes jaar oud en kijkt nu terug op een 'bizarre tijd'. “Ik moest drie bekers melk per dag drinken en toen ik niet voldoende aankwam: zes bekers per dag. Mét vel. Ik gruwel nog steeds van melk. Je eten niet op? Net zo lang blijven zitten in je uppie tot het op was. Alleen aan zo'n lange tafel in je eentje. Ik was zes jaar!

Ik herinner me de vernedering als je had gespuugd. Je moest het zelf opruimen en voor straf naar de zaal van ‘de kleine meisjes’. De zalen waren verdeeld op lengte. Verder moest je verplicht slapen op je rechterzij. Handen boven de dekens. Niet praten.

Ook kreeg ieder kind op zijn verjaardag een 'taart'. Dat was een hele grote pappudding, versierd met een chocolaatje en overgoten met ranja. Die moest je opeten. Ik was heimelijk blij dat ik op mijn verjaardag naar huis zou gaan en dus geen taart zou krijgen. Als verrassing kreeg ik de taart een dag voor mijn verjaardag. Surprise! Ik kon hem niet op. Op mijn verjaardag de volgende ochtend kreeg ik hem weer voorgeschoteld, met het dreigement: als hij niet op is dan kun je niet naar huis. Ik herinner me dikke tranen en een misselijk gevoel toen hij op was.

We werden naar de bus gebracht, wat was ik blij dat ik naar huis ging. Helaas bleek dat de week ervoor mijn opa, die bij ons in huis woonde, was overleden.”

Foto: Annèt bij De Ketelaar in Ellecom (meisje met strik in haar achter de bok).

Liedje

Annèt kan zich ook nog twee liedjes herinneren, die volgens haar vele anderen koloniekinderen ook kennen. Het eerste ging zo:

Op de wijs van het bekende liedje Faria.

Kolonieleven dat is geen leven, Faria
Was ik maar bij m’n moeder gebleven, Faria
’s morgens is het water te koud,
’s middags is de soep te zout

Faria, Faria

Om 1 uur moet je onder de dekens, Faria,
Telkens wordt door de wacht gekeken, Faria

Lig je niet op je rechter zij,
Dan ben jij er heel lelijk bij! Faria

Het tweede liedje werd gezongen als je naar huis ging.

Directrice, wees gegroet,
’t spijt me dat ik, scheiden moet.
Want u hebt in deze tijd,
Heel veel goeds voor ons bereid.

Foto: Kinderen in het Hudighuis in Driebergen.

Uitstapjes

De herinneringen van Ida Pronk-Jillissen staan haaks op die van Annèt. Ida ging twee keer naar Kinabu, in Soesterberg. In 1962 en in 1963. "Ik heb er geen slechte herinneringen aan. We hadden zuster Janke en Veronica. Tsja, de warme melk in die ijzeren bekertjes en de levertraan was niet om over naar huis te schrijven. Maar het buiten zijn en spelen in de bossen, vond ik echt heerlijk. Er werd veel gedaan aan creativiteit en ik herinner me nog de bezoekjes aan een vliegveld en een onderduikershut. Lekker zingen met de hele groep tijdens het wandelen.

Mijn twee broers hebben andere ervaringen. Zij hebben in Koloniehuis Pelzerkamp gezeten, in Epe. We hebben het er nu weleens over. Ze hadden het daar niet naar hun zin."

Foto: Koloniehuis Kinabu in Soesterberg.

Bronchitis

Ook Leni van Loon, die een poosje in de Reggeberg in Hellendoorn doorbracht, zal haar tijd daar nooit vergeten. "In het begin was het erg wennen, streng. Met koud water je borst en rug wassen in de ochtend. En nog veel meer regels. Maar ik herinner me ook: veel buiten, spelen en wandelen. Ik ben daar lichamelijk beter van geworden en ik ben over mijn bronchitis heengegroeid."

Foto: Dokter onderzoekt een meisje in het Koloniehuis in Elspeet.

Reactie toevoegen

425 Comments

Zo werd vroeger gedacht: gezonde zee- en boslucht en ondertussen had het betreffende kind er een trauma bij: te lang van huis, absurd strenge regels enzo. Ben gelukkig van een latere generatie en heb deze schrijnende situaties niet meegemaakt.

beantwoorden

Margreet, weet niet waar u heeft gezeten, maar hier idem dito.Hele slechte ervaringen.

Vrgr,Irene

Ik was 7 jaar oud en ook als bleek neusje bestempeld dus na de keuring op de achtergracht te Amsterdam werd ook ik te licht bevonden .Dus voor af werd er in mijn kleding mijn initialen genaaid maar helaas mijn nieuwe kleren raakten daar zoek verwisseld met een ander dus ik kwam met kapotte kleren weer na 8 weken thuis .Wat een verschrikkelijke tijd was dat poepen op komando helaas was dat niet mogelijk. Het eten was ook smerig walgelijk dat walvis vlees drilde op je bord en dan het ontbijt met melk en dat opgedoft met een vel er op dat leek op het hemd van de pastoor en ik was niet eens katholiek maar anders. Het wandelen in de duinen en strand was wel aangenaam maar stervenskoud in de tijd van het jaar. Soms werd er s'middags geslapen in de duin pan .Het wassen gebeurde met koud water en de haarkammen en tandenborstels gingen elke avond in de gloor kon je ze de volgende dag er weer zelf uit vissen . Het koloniehuis was huisterduin aan Egmond aan zee nu is dat een appartementen complex .

Ik was er ook
8jaar was ik het was toen carnaval in Maastricht ik vond het niet zo streng
Lekker aan de zee.dat was fijn.

Ik heb dat boek. Enheb 15 jaar geleden gesproken met ern meneer due een heel archief had over vakantiekolonies in egmond

ik ben 3 keer in Bunde geweest, mijn 5de, 7de, en tiende jaar.Gelukkig geen trauma overgehouden , maar wel heimwee gehad.Ik ging op de wc pot bij de slaapzaal staan s'avonds, dan kon ik de 4 schoorstenen van de Ency in Maastricht zien waar ik woonde.
We moesten ook zingen tijdens het wandelen .Hier in Bunde is het heerlijk, hier in Bunde is het fijn, ieder jongen, ieder meisje wil er graag 6 weken zijn.

Ik was 1x in Eersel bij de zusters verschrikkelijk daar na 2x op Schiermonnikoog en dan nog 1x in Egmond aan zee ik vond het niet zo erg had een leuke vriendin Willy Brink uit Lutjebroek die heb ik helaas uit het oog verloren

Wat betreft de posts over Egmond aan Zee het volgende:
Er was een katholiek huis (St. Jozef). Daar ben ik geweest, je reinste kindermishandeling, heb er als volwassene nog trauma's van.
Er was ook een protestants huis. Die kinderen kwamen we af en toe tegen op het strand. Zij hadden het zo te zien leuk.
Kortom: als u iets leuks te melden heeft over Egmond aan Zee, dan maakt het uit in welk huis u zat.

Eindelijk eens iets van Kinabu in Soesterberg,hadden een eigen lijflied.
Mijnkleinere zusje moest naar soest.
Gemengde gevoelens van heimwee die ik daar heb gehad,tot tranen bewogen.
Was geloof ik 150 gram aangekomen na afloop.
Directrice was mw.Besteman,wel goede herinneringen aan zuster Hannie.