Therapie bij seksuele problemen

Interview met een seksuoloog

Getty Images

Seksuoloog Vera Steenhart ziet seks als een taal. "Er zijn twee verhalen, die heel verschillend lijken. Ik zoek de overeenkomsten. Dat biedt weer toekomst."

In haar praktijk Hartszaken komen vooral stellen met een al wat langer durende relatie. Meestal is er geen zin meer in seks, kunnen de partners er niet meer van genieten, is het vrijen pijnlijk of zijn er problemen met orgasme en erectie.
 

Waarom hulp?

"Mensen praten niet met elkaar, omdat ze bang zijn voor het antwoord. Als u zich afvraagt of uw partner u nog seksueel aantrekkelijk vindt, wilt u niet horen dat het niet meer zo is. Gesprekken lopen vaak vast op dat punt."

"De ander reageert met 'doe niet zo moeilijk', of het gesprek escaleert omdat u elkaars pijnpunten opzoekt. Soms voelt een stel wel aan dat er een probleem is, maar weten zij niet precies waar het wringt. Ik help mensen om helderheid te scheppen."

Therapie in de breedte


"Ik pak de problemen in de breedte aan. Als iemand bijvoorbeeld niet zo goed kan genieten tijdens de seks, kijk ik eerst verder. Wat zijn dingen waar u zich ontspannen bij voelt. Als jullie als stel ontspannen van een dagje sauna, ga dat dan eerst samen maar eens doen en begin niet meteen aan dat hele moeilijke gebied van seks."

"Ik bespreek de eerste sessie met beide partners het probleem waar ze tegenaan lopen en wat ze er zelf al aan probeerden te doen. Omdat ik beiden beter wil begrijpen, houd ik daarna individuele interviews. Dan vraag ik naar het verleden: het gezin waar u uitkomt, wat de sfeer was, hoe de verhouding was met uw moeder, vader, hoe hun onderlinge relatie was, wat u zelf uit eerdere relaties hebt geleerd/meegenomen. Dat is het seksuele probleem vanuit een breder spectrum bekijken."

Seksuologen met visie

"Biologie, psychologie en de sociale context zijn allemaal belangrijk om de klacht te begrijpen. Daarom is er ook veel samenwerking tussen seksuologen. Jaarlijks zijn er verplichte cursussen om op de hoogte te blijven."

"Als ik een vrouw na een zwangerschap hoor over pijn bij het vrijen, laat ik haar toch even onderzoeken door een collega met een medische achtergrond. Als het probleem fysiologisch is, kun je het wel eindeloos over psychologie hebben, maar is het met medicatie of een medische ingreep misschien beter te verhelpen."

Neuken of vrijen?

"Ik ben zelden de eerste sessie heel plastisch. Ik heb een manier van praten ontwikkeld, zodat het glashelder is waar we het over hebben, zonder dat het bot wordt. Ik vraag wat voor woorden zij gebruiken. Het komt regelmatig voor dat een stel geen woorden voor seks heeft. Of ze hebben zich een soort schuttingtaal aangemeten, die hen eigenlijk niet past. Ik geef dan voorbeelden van hoe mensen het ook wel noemen. Meestal zit daar wel een woord tussen waar ze zich goed bij voelen."

"Ik geef hen de suggestie om dat woord te adopteren en we gebruiken het dan ook in de therapie. Het woord neuken klinkt niet iedereen prettig in de oren. Sommigen hebben het liever over vrijen. Alleen voor mij kan vrijen ook knuffelen, zoenen of strelen zijn. Dan vraag ik: 'Hebben we het bij vrijen over seks met penetratie of juist niet?' Het moet helder zijn waar het over gaat."

"Niet alleen duidelijke omschrijvingen helpen bij het gesprek over seks, maar ook een helder bewustzijn van wat er gebeurt. Als u met aandacht vrijt, intensiveert het gevoel bij beiden. U kunt iemand aaien zonder dat u er met uw hoofd bij bent, dat is iets heel anders dan bewust genieten van de aanraking. Maar het is absoluut niet de bedoeling dat mensen tijdens het vrijen als een toeschouwer naar zichzelf gaan kijken. Het is beter om het vrijen achteraf te evalueren."

Seks als taal

"Seksualiteit beleeft u meestal met z'n tweeën. Wat mij betreft is seks een taal. Net als dromen een symbolische betekenis kunnen hebben, kan seks een beeld geven van wat er in de relatie speelt. Het belangrijkste van mijn werk is dat ik help vertalen. Er zijn twee verhalen, die heel verschillend lijken. Ik probeer de overeenkomsten te zoeken. Mensen zien dan steeds meer dwarsverbindingen, wat weer toekomst biedt."

"Er was bijvoorbeeld eens een vrouw die haar man hier naartoe bracht met de vermelding dat hij seksverslaafd was. Die man wilde iedere dag seks. Het bleek dat hij graag de connectie voelde in hun relatie. Maar zij dacht dat hij alleen maar seks wilde en niet haar. Zij keerde zich dus van hem af als ze seks hadden. Voor haar man was dat heel onbevredigend, omdat hij seks met háár wilde. Daarom bleef hij de seks opzoeken. In de therapie bleek dat ze eigenlijk hetzelfde wilden, er ontstond weer begrip en ze konden samen verder."

Wie A zegt…

"Het zijn meestal vrouwen die het een onprettig vooruitzicht vinden dat er altijd een vervolg moet komen als ze beginnen met strelen of zoenen. Dat kan ze er zelfs van weerhouden om te beginnen. Ik bespreek met mijn cliënten dat ze dat patroon moeten doorbreken door af te spreken: wie A zegt hoeft niet per se B te zeggen."

"Zoenen en strelen hoeft niet automatisch te leiden tot neuken en klaarkomen. Het geeft mensen de ruimte en kan ontwijkend gedrag tegengaan. Bovendien ontwikkelt de zin bij vrouwen zich vaak pas als ze eenmaal bezig zijn, dus u weet nooit waar het toe leidt…"

Verrassing!

"Verrassing is een sleutelbegrip. Probeer uw partner af en toe te verrassen, het doorbreekt de sleur. Voorspelbare seks kán vertrouwd zijn, maar grote kans dat de spanning verdwijnt en de seks saai wordt."