De schoonheid van Gouda: op het ritme van het water

• Zoekt u de winactie? Kijk onderaan dit artikel!

Journaliste Caroline overnachtte in Gouda bij Hofje van Sint Jan (hofjevansintjan.nl) en in een waterwoning van Landal aan de Reeuwijkse Plassen. Daar huurde ze ook een elektrische fiets en een fluisterboot (landal.nl; sup­enwaterwebshop.nl).

Een fatbike huur je bij E-Chopper Adventures (e-chopperadventures.nl). Meer info over Gouda, Schoonhoven en de Reeuwijkse Plassen vind je op welkomingouda.nl, inschoonhoven.nl, buitengewoonBodegravenReeuwijk.nl

Op drukke dagen ga ik wel 1000 keer op de foto”, zegt Charlotte zonder te overdrijven. In het dagelijks leven studeert ze inter­national business. Maar elke donderdagochtend van april tot en met augustus trekt ze een blauw-wit ­gestreepte blouse aan en zet ze een kanten mutsje op. Dan presenteert ze blokjes Goudse kaas op een dienblad in de vorm van een kaas. Tegen de achtergrond van het ­karakteristieke stadhuis wordt de traditionele handel nagespeeld. Stapels kazen, kramen met oude ambachten en handjeklappende boeren. Vanuit de top van de Goudse Waag, gebouwd in 1668, heb je het beste zicht op dit kleurrijke schouwspel.

Hofje Sint Jan

Bier en stroopwafels

Even later wandel ik met Ton van het Goudse Gidsen Gilde, langs de Gouwe die diep de stad in dringt. Hij vertelt dat de nabijheid van rivieren cruciaal was voor de ontwikkeling van zijn stad. “Dit was vier eeuwen lang de snelweg van Nederland,” zegt hij wijzend op de Lage Gouwe, “voor goederen en voor mensen.” De Donkere Sluis met drie spuideuren zorgde voor het verversen van het grachten- water. “Dat hielp niet genoeg,” vervolgt Ton, “in de 16de eeuw was bier gezonder dan water, omdat de bacteriën werden doodgekookt. Er waren hier ooit wel 200 brouwerijen. bier was het belangrijkste exportproduct van de stad.” Op de gevels herinneren versieringen aan andere specialiteiten van de stad, zoals stroopwafels en kaarsen. 

Met de trekschuit zie je in een uur de hoogtepunten van Gouda

Vlak achter de langste kerk van Nederland ligt Hofje van Sint Jan, mijn B&B voor de eerste nacht. In de Sint-Janskerk valt het zonlicht prachtig door de beroemde Goudse glazen, de 72 gebrandschilderde ramen. Via het Lazaruspoortje stappen we de beeldentuin van Museum Gouda binnen. Volgens Ton de beste plek om naar het carillon te luisteren. Binnen vind je de tentoonstelling van indrukwekkende altaarstukken.

Getty Images

Middagje varen

De naam Houtmansplantsoen doet geen eer aan het park dat een groene oase in de stad vormt. Via de restanten van het vroegere kasteel komen we bij de haven. Daar zullen we ‘s middags aan boord gaan van trekschuit Jan Salie, een bijzondere rondvaartboot van Reederij de IJsel. Eerst gaan we lekker lunchen bij het IJsselhuis aan de Mallegatsluis. In de jaren 30 meerden hier zo’n vijfhonderd schepen per dag aan. Tegenwoordig kookt Herman Winkelhuis in het oude schipperswachtlokaal gerechten met lekkere streekproducten als Oudwijker kaas en wilde gans.

Hofje Sint Jan

Met de boot zie je in een uur tijd hoogtepunten van de stad, zoals korenmolen De Roode leeuw, de Visbanken met een mooi overdekt terras en een voormalige opslagplek voor klei. Hier is restaurant De Kleischuur gevestigd waar eigenares Marleen Swagemakers en chef Bieko Rindt de nadruk leggen op groenten. ’s Avonds geniet ik er van de ­diversiteit en rijkdom van Hollandse bodem. In de kasten staan weckpotten met gefermenteerde wortels, uien en walnoten. Sommige komen van de Goudse Stadsakker, dichterbij kan bijna niet. Ik proef onder meer charcuterie waar geen dier aan te pas is gekomen en zalige bloemkool met rode zuurkoolsaus. De smaken zijn uitgesproken en de gerechten echt verrassend, bovendien goed voor mens en natuur. Dat hier uitstekend wordt gekookt, blijkt wel uit de eretitel ‘Beste restaurant van het Groene Hart’ van 2023.

Slenteren is altijd leuk, maar Gouda zie je op z’n mooist vanaf  het water

Afzakken langs de Vlist

De volgende ochtend haal ik een fatbike op voor een tocht naar Schoonhoven. Langs buitenwijken en sportvelden bereik ik al snel het knusse stadje Haastrecht waarna ik afzak langs de Vlist. In het voorjaar is dit misschien wel de mooiste route van het Groene Hart. Dan bloeien de hortensia’s, cichorei en rode klaver, huppelen  jonge dieren in de wei en snijden kanoërs door het water. Je kunt er picknicken in een opengestelde tuin waar in het weekend soms wel dertig mensen met boterhammen en thermoskannen zitten.

Even verderop tref ik Arjan van Diemen; zijn boerderij is herkenbaar aan het bord IJsclub de Vlist. Die werd onder meer door het klassieke boenhok met melkbussen en prachtige bloemen in 2003 ­uitgeroepen tot mooiste van Zuid-Holland.

Getty Images

Het Zilvermuseum

Arjan heeft sterke verhalen over schaatswedstrijden waarbij zijn schuur dienstdoet als pleisterplaats. Maar vandaag tinkelt er alleen ijs in mijn glas op het terras van Loic in Schoonhoven. Daar loop ik Rob Glastra tegen het lijf, een fotograaf die al bijna vijftig jaar in dit charmante middeleeuwse stadje woont. Zijn grootste foto - een collage van 15 meter lang met sieraden - hangt even verderop in het Zilvermuseum, die wil hij best even laten zien. 

Onderweg vertelt hij dat hij in een oude sigarenfabriek woont. De tabak verdween uit Schoonhoven en maakte plaats voor zilver en creativiteit. Aan de wallen bij de Veerpoort uit 1601 staan prachtige panden met hun voeten aan de Lek. Het terras van Rivero is een heerlijk rustpunt voor een drankje en hapje met zicht op de veerpont en voorbijtrekkende vrachtschepen.

Getty Images

Dertien Reeuwijkse plassen

Nee, haast moet je niet hebben, want sneller dan 4 kilometer per uur gaat de elektrische fluisterboot niet. Het voordeel is dat je op de Reeuwijkse Plassen alle tijd hebt om op je gemak rond te kijken. Naar zeilboten, sloepjes, eilandjes, reigers, futen en de mooie huizen aan de oever. Soms moet je even ­bukken voor een witte ophaalbrug om dan op het open water uit te komen. In twee uur tijd vaar je via de Breevaart naar twee van de dertien plassen. Na afloop is het goed lunchen op het terras van restaurant Mercatu. Na de trage tocht heb ik zin in actie en daarvoor is een e-bike ideaal. 

Hofje Sint Jan

Er zijn tal van fietsroutes rond de Reeuwijkse Plassen. Je komt langs knotwilgen, oude boerderijen, moderne villa’s en sloten vol waterlelies. Op sommige stukken hoor je alleen het ruisen van het riet en geluiden van vogels. Zorg in ieder geval dat je Sluipwijk bezoekt. Dit dorp ligt op een dijk tussen de plassen. Biologische natuurboerderij Hoeve Stein is een leuke stop. Vanaf een skybox kijk je in de stal. Bij de brug begint een 4,5 kilometer lange wandeling van Staatsbos­beheer. Je loopt er tussen 130 melkkoeien die smullen van het kruidenrijk gras. 

Hofje Sint Jan